گروه خبر-زینب موسوی: این روزها شاید واپسین فرصت مخالفان برجام در مجلس، برای جلوگیری از تصویب طرح مربوط به برنامه جامع اقدام مشترک هستیم؛ فرصتی که حالا می‌تواند برای این گروه از نمایندگان، دقیقه نود تلقی شود تا بتوانند با به‌کار بستن آخرین تاکتیک‌ها مانع مجوز مجلس برای اجرایی شدن برجام شوند.


در این آخرین ساعات، احتمال بروز این مخالفت‌ها به شکل‌های مختلف مطرح است؛ از احتمال آبستراکسیون گرفته، تا ارائه پیشنهاد‌های متعدد از سوی مخالفان برای طولانی شدن روند تصویب طرح «اقدام متناسب دولت در اجرای برجام». همه این گزینه‌ها به همراه ارائه طرحی جدید در جلسه امروز که به‌زعم علیرضا زاکانی رئیس کمیسیون ویژه برجام، قوی‌تر از طرحی است که مجلسی‌ها امروز در دستور کار دارند، می‌تواند از جمله تاکتیک‌های مخالفان برجام در مجلس در جلسه امروز و این هفته مجلس باشد. گرچه سید حسین نقوی‌حسینی، سخنگوی کمیسیون ویژه بررسی برجام احتمال آبستراکسیون را از سوی برخی نمایندگان رد کرده است اما موضوع ارائه پیشنهادهای متعدد برای طولانی شدن روند بررسی طرح همچنان مطرح است. منصور حقیقت‌پور، عضو کمیسیون امنیت ملی در این باره به ارائه 100 پیشنهاد از سوی مخالفان برجام برای طرح مذکور اشاره و تاکید کرد که ما تا به حال برای طرحی این مقدار پیشنهاد نداشتیم.


اقدامات مخالفان برجام به این موارد هم منتهی نمی‌شود؛ ۱۷ نماینده جبهه پایداری که می‌توان آنان را از مخالف‌ترین نمایندگان درباره برجام خواند دیروز در نامه‌ای به علی لاریجانی رئیس مجلس از او خواستند بررسی برجام را تا ارائه لایحه دولت متوقف کند. براساس آنچه خبرگزاری تسنیم از این نامه گزارش داده است، این نمایندگان در نامه خود به صراحت اعلام کرده‌اند که در روند جمع‌بندی متن برجام از سوی دولت و ارائه غیررسمی آن به مجلس و تصویب طرح فوریتی و ارجاع شتابزده به کمیسیون امنیت ملی، این شبهه وجود دارد که قانون اساسی و آیین‌نامه داخلی مجلس زیرپا گذاشته شده است. این نمایندگان در نامه خود درحالی‌که روال بررسی «طرح اقدام متناسب ایران در اجرای برجام» را غیرقانونی خواندند، از لاریجانی خواسته‌اند بررسی طرح را متوقف کرده و نسبت به حفظ شأن و جایگاه مجلس اهتمام جدی داشته و از تضعیف مجلس جلوگیری کند.


در میان 17 امضاکننده این نامه، نام مرتضی آقاتهرانی، روح‌الله حسینیان، حمید رسایی، سید محمود نبویان، نصرالله پژمانفر، اسماعیل کوثری، سید مسعود میرکاظمی، محمد سلیمانی، زهره طبیب‌زاده و بهرام بیرانوند دیده می‌شود.


همه این تلاش‌ها در شرایطی شدت گرفته است که بر اساس برنامه‌ریزی قبلی، طرح یک فوریتی «اقدام متناسب دولت ایران در اجرای برجام» برای بررسی امروز به صحن علنی پارلمان رسیده و مجلسی‌ها باید کلیات و جزئیات آن را بررسی کنند.


تعجیل موافقان یا تاخیر مخالفان؟

در این میان گرچه مخالفان برجام، بر عجولانه بودن بررسی طرح مذکور تاکید دارند، موافقان برجام اما تاخیر در این باره را مناسب نمی‌دانند. در این باره منصور حقیقت‌پور، نایب‌رئیس کمیسیون ویژه برجام تاخیر در اجرای برجام را به نفع ایران ندانست و تاکید کرد: اگر نظام نظرش این است که با الزاماتی از این مرحله عبور کنیم ما باید با الزاماتی این را نهایی و اعلام کنیم. او در گفت‌وگو با «ایرنا» گفت: آخرین وقت برای دولت درباره اجرای برجام 26 مهر اعلام شده است، امروز 1+5 کارهای خود را انجام داده و منتظر این است که جمهوری اسلامی ایران نظر خود را اعلام کند و این به نفع ما نخواهد بود که تاخیر شود.همچنین اسماعیل جلیلی، عضو فراکسیون رهروان ولایت که فراکسیون اکثریت مجلس نیز هست درباره تبعات تاخیر در اجرای برجام، بار روانی تاخیر در اجرای برنامه جامع اقدام مشترک را بر عهده مجلس دانست و به «ایسنا» گفت: زمان شروع گام‌های توافق‌نامه بر اساس خودِ توافق‌نامه و قطعنامه مشخص شده است. درحال حاضر آمادگی 1+5 برای اجرای توافق‌نامه اعلام شده است، اما از سوی دیگر این فرآیند رسیدگی به برجام چه در کمیسیون ویژه و چه در مجلس در حال رفت و آمد است. علی مطهری نیز در گفت‌وگو با فرارو تاکید کرد که تاخیر در اجرای برجام به ضرر کشور است.


در سوی دیگر این طیف اما، مخالفان برجام نشسته‌اند که تلاش موافقان برجام برای تصویب طرح را تعجیل مجلس می‌خوانند. در این باره می‌توان به اظهارات رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام اشاره کرد. او دیروز در نشست خبری در جمع خبرنگاران با بیان اینکه اگر برجام به همین طریق بخواهد اجرا شود برای کشور فاجعه‌آفرین است گفت: هرمسوول دولتی که فکر می‌کند می‌تواند از برجام دفاع کند بیاید و از آن دفاع کند. علیرضا زاکانی با بیان اینکه آقای لاریجانی طرحی آماده کرده بودند و دوبار خدمت حضرت آقا تقدیم کردند که پاسخ نگرفتند تاکید کرد: طرح مطرح شده در خصوص برجام برخلاف ماده ۱۴۵ و آیین‌نامه داخلی مجلس است.در همین حال اسماعیل کوثری یکی از اعضای کمیسیون ویژه که از مخالفان و منتقدان برجام در مجلس است در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم، طرح «اقدام متناسب دولت در اجرای برجام» را جوابگوی نگرانی‌های موجود ندانست. حمید رسایی نیز که تاکنون به شکل‌های مختلف مخالفت خود را با برجام اعلام کرده، این بار در صفحه اینستاگرام خود درباره برجام نوشته است که از مجلس ایران خون بیرون می‌آید اما ذلت‌نامه بیرون نمی‌آید. به گزارش انتخاب، او با اشاره به اظهارات چندی پیش فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی‌ اتحادیه اروپا مبنی بر اینکه برای اجرای برجام منتظر تصمیم و نظر مجلس ایران می‌مانند، نوشت: آیا جز این است که غرب برای سلطه‌گری و نفوذ در کشور، نیاز به یک مجوز رسمی دارد؟ تا به نسل‌های آینده بگوید که این ذلت را مردمی‌ترین نهاد در جمهوری اسلامی پذیرفت؟همه این اظهار نظرها و اقدامات، مانوری است که مخالفان برجام در دقیقه ۹۰ تصویب طرح مربوط به آن، در مجلس به راه انداخته‌اند؛ مانوری که با تاکتیک‌های مختلف، امید مخالفان به رسیدن به اهدافشان را افزایش می‌دهد. هرچند به نظر می‌رسد موافقان طرح عزم خود را برای به تصویب رساندن طرح اقدام متناسب دولت ایران در اجرای برجام، جزم کرده‌اند.


سیروس ناصری مطرح کرد

2500 میلیون دلار هزینه تاخیر در تصویب برجام


با همه نظرات و مواضع موجود در مجلس در مخالفت یا موافقت با برنامه جامع اقدام مشترک، سیروس ناصری، دیپلمات پیشین کشورمان نیز دیروز در نشستی با خبرنگاران تاکید کرده است که اگر مجلس برجام را رد کند در موضع دشواری قرار می‌گیرد. به باور او نمایندگان مخالف و منتقد برجام در مجلس نمایندگانی پرجنجال هستند که حرف زیاد می‌زنند؛ اما در رای دادن گریزانند چون باید آثار اجرا نشدن برجام را بپردازند. نمایندگانی که علیه برجام رای می‌دهند مسوول هستند و باید به مردم پاسخ دهند.به گزارش «ایسنا»، ناصری با اشاره به گزارش کمیسیون ویژه برجام در مجلس، آن را یکطرفه و کاملا سیاسی خواند و با اشاره به ابعاد حقوقی گزارش کمیسیون ویژه برجام گفت:‌ در این گزارش آمده است ایران در شرایط تحریم برای صادرات نفت مشکلی نداشته است و به‌طور معمول 2/ 1 میلیون بشکه که تا 6/ 1میلیون بشکه هم می‌رسیده است. من فکر می‌کنم در این مورد منظور کمیسیون میزان فروش نفت و میعانات نفتی بوده است.او گفت: گزارش کمیسیون بسیار غیرکارشناسی به این مسائل پرداخته و از عمده مشکلات اقتصادی که به خاطر تحریم‌های نفتی و قطعنامه‌های شورای امنیت یعنی قطع تبادلات مالی و بانکی بوده، خودداری کرده است؛ زیرا مشکل اصلی که برای ایران به وجود آمده ناشی از باقی ماندن پول نفت در بانک‌های کشورهایی است که ما صادرات نفتی‌مان را به آنها داریم که گزارش کمیسیون به هیچ وجه به این موضوع نمی‌پردازد.این دیپلمات پیشین ایران با اشاره به بخش‌های اقتصادی و به‌ویژه نفتی و تحریم‌های اعمال شده علیه ایران در چند سال گذشته گفت:‌ در این سال‌ها مبالغ زیادی از پول‌های ایران به خاطر تحریم‌ها به کشور وارد نشده یا در اختیار ایران قرار نگرفته است. طی این سال‌ها از محل صادرات نفتی ایران حدود 20 میلیارد دلار در چین بیش از 6 میلیارد دلار در هند تقریبا به همین میزان در ترکیه و با مقدار متفاوتی در کره‌جنوبی و ژاپن و نیز حدود 5 میلیارد دلار نزد اماراتی‌ها انباشته شده است.ناصری گفت:‌ای کاش زمانی که مجلس شورای اسلامی در مقابل این اقدامات قرار می‌گرفت، از خود واکنش نشان می‌داد.


متاسفانه سود پولی که در اختیار این کشورها قرار دارد یا پولی را که آنها به خاطر انتقال پول‌های ما از کشورشان به کشورهای دیگر برای تامین احتیاجات ضروری ما به دست می‌آوردند، در اختیار مخالفان ایران در منطقه قرار می‌دادند که از این جمله می‌توان به ترکیه اشاره کرد و مجلس در برابر همه اینها سکوت کرده است و همچنین در برابر باقی ماندن پول ایران در دست اماراتی‌ها.این دیپلمات باسابقه پیشین ایران در ادامه تاکید کرد: بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون دلار در روز هزینه مستقیم تحریم علیه ایران است. مردم برای یک دوره این هزینه را قبول کردند؛ اما وقتی با توافق هسته‌ای مواجه شدند و دیدند که این مساله قابل حل است و به یک توافق خوب رسیدیم توجیهی ندارد که این هزینه‌ها ادامه پیدا کند. بر اساس گزارش کمیسیون برجام که ۲۲ روز بعد از زمانی بود که ایران می‌توانست توافق را تصویب کند چیزی حدود۰۰۰ ۲ تا ۲۵۰۰ میلیون دلار در این ۲۲ روز هزینه‌ای بوده است که به خاطر تحریم‌ها به کشور تحمیل شده است.ناصری در ادامه درباره تضمین برداشته شدن تحریم‌ها بعد از اجرای برجام گفت: بعد از اجرای برجام یک مرحله مهم و پراهمیت وجود دارد. بانک‌ها و شرکت‌های بین‌المللی بر اساس توافق هسته‌ای یا اعلام اجرای آن با ایران همکاری نمی‌کنند، بلکه بر اساس دستورالعملی که از سوی آمریکا به کشورهایشان ابلاغ می‌شود که آیا با ایران همکاری کنند یا نه شروع به تعامل خواهند کرد و این روندی پیچیده و سخت است. در زمان تحریم مصوباتی از سوی کنگره وضع شده است که مجموعه‌ای از مقررات را به همدیگر مخلوط کرده است و تفکیک آنها سخت است و سیستم خزانه‌داری آمریکا مسوول باز کردن گره کور تحریم‌ها است. معتقدم برای خزانه داری آمریکا هم این کار سخت است. بنابراین برای برداشته شدن یا توقف تحریم‌ها اقدامات جدی لازم است.وی تاکید کرد: تیم هسته‌ای ایران و کمیسیون مسوول نظارت بر اجرای برجام باید مراقبت باشد قوانین و مقررات نهایی درباره همکاری با ایران به شکلی وضع نشود که بانک‌ها و شرکت‌ها و موسسات خارجی مقرراتی تبعیض‌آمیز برای ایران و ایرانی وضع کنند و از این رو تیم مذاکره کننده کار سنگینی دارند.