روایت صالحی از مذاکرات محرمانه با آمریکا
اظهارات سعید جلیلی، دبیر پیشین شورای‌عالی امنیت ملی و رئیس تیم سابق مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران در دومین حضورش در کمیسیون برجام، اگرچه با واکنش‌های بسیاری روبه‌رو شد اما واکنش حمید بعیدی‌نژاد، رئیس تیم کارشناسی مذاکره‌کننده را برانگیخت. بعیدی‌نژاد در واکنش به اظهارات جلیلی از دوره قبل مذاکرات یعنی دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد سخن گفت و تاکید کرد: در پایان دور قبلی مذاکرات، حتی به مرحله مذاکره هم نرسیده بودیم چه رسد به آمادگی طرف مقابل برای غنی‌سازی و لغو تحریم‌ها.
جلیلی پیش از این و در دومین حضور خود در جلسه کمیسیون ویژه برجام گفته بود جمهوری اسلامی از حدود ۱۰۰ حق مسلم خود در برجام و اسناد ضمیمه صرف‌نظر کرده است. او همچنین در اولین حضورش در کمیسیون برجام نیز گفته بود: «ما در حالی شرایط را تحویل تیم جدید دادیم که ۱+۵ از همه خطوط قرمز خود عدول کرده بود، رویکرد مقابله‌ای خود را کنار گذاشته و گفت‌وگو درباره حق هسته‌ای، حق غنی‌سازی و تثبیت صنعت هسته‌ای را پذیرفته بود و در مقابل ما توان ۲۰ درصد غنی‌سازی و ۱۹ هزار سانتریفیوژ داشتیم، همچنین در آن دوران فردو وارد عملیات تولید شده بود و طرف مقابل آماده بود تا تحریم‌ها را لغو کند.»
حالا همه این اظهارات سبب شده رئیس تیم کارشناسی مذاکره‌کننده هسته‌ای که مقایسه گفت‌وگوهای گذشته با مذاکرات دور جدید را از چند منظر منطقی نمی‌داند به انجام این مقایسه بپردازد. او توضیح داد: اگر دو سال مذاکره شبانه‌روزی و فشرده را از نظر کیفی و کمی، با مجموع روزهایی که در دوره قبلی به گفت‌وگو پرداخته می‌شد با هم مقایسه کنیم، فکر می‌کنم به تفاوت خیلی زیاد دو مقطع پی می‌بریم. در دوره قبلی، مدت زمانی که به گفت‌وگوها اختصاص می‌یافت خیلی کوتاه بود و گفت‌وگوها همچنین با فواصل طولانی برگزار می‌شد و وقت زیادی از مذاکرات هم به بحث درخصوص زمان و مکان گفت‌وگوها اختصاص می‌یافت.» بر‌اساس آنچه «ایرنا» از این یادداشت اینستاگرامی بعیدی‌نژاد گزارش داده است، او توضیح داد: «برای روشن شدن موضوع می‌توان با نگاهی به دوره گفت‌وگوهای آقای دکتر جلیلی دریافت که ایشان طی سال‌های 87 تا 92 منهای مقطعی که برای معرفی از سوی جناب آقای دکتر لاریجانی به آقای سولانا به رم عزیمت کردند، در زمانی طی حدود 89 ماه، 9 دور گفت‌وگو با جمع اعضای ١+٥ داشتند که مدت زمان گفت‌وگوها در تمامی دوره‌ها یا یک روز یا دو روز بوده است که آخرین دور آن در آلماتی ٢ در روزهای16 و 17فروردین ١٣٩٢ برگزار شد.»
مذاکرات دوره جلیلی 4روز بود
بنابر آنچه بعیدی‌نژاد نوشت؛ «با یک شمارش ساده می‌توان در نظر گرفت که جمع دوره مذاکرات تیم آقای دکتر جلیلی در کل دوره‌های گفت‌وگوها به ۱۶ روز می‌رسد که اگر در نظر بگیریم که جلسات در آن مقطع زمانی از طریق مترجم صورت می‌پذیرفت و بنابراین با مترجم زمان گفت‌وگوها دو برابر می‌شود زمان کل گفت‌وگوها در مقیاس مذاکرات دور اخیر به حدود ۸ روز می‌رسد و باز اگر در نظر بگیریم که حداقل نیمی از وقت گفت‌وگوها با توجه به ماهیت بحث‌ها به گفت‌وگوهای خیلی کلان و راهبردی و زمانی هم به انجام ملاقات‌های دو‌جانبه اختصاص می‌یافت، می‌توان گفت که اگر منصفانه هم بخواهیم گفته باشیم، زمان کل این گفت‌وگوها در قیاس با نوع گفت‌وگوهای دور جدید حداکثر ۴ روز خواهد بود.»
پاسخ صالحی
این اظهارات اما تنها واکنش‌ها به اظهارات جلیلی نبود. علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی نیز در جلسه روز سه‌شنبه گذشته که مشروح آن دیروز از شبکه خبر پخش شد به اظهارات فنی جلیلی و فریدون عباسی، رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی پاسخ داد. بر اساس آنچه پایگاه خبری انتخاب از اظهارات علی اکبر صالحی گزارش داده است، او با بیان اینکه من در مذاکرات بودم، گفت: «آقای جلیلی به گونه‌ای صحبت کردند که ما 20درصد را کنار می‌گذاریم. راکتور اراک را ما به کمک روس‌ها شروع کردیم. چینی‌ها راکتوری مشابه ما دارند که تبدیل به موزه شده است. ما استدلال کردیم پلوتونیومی که تولید می‌شود برای ساخت سلاح نیست. این حالت ایده آل بود که غنی‌سازی 20 درصد بود، آب سنگین اراک بود، آنها هم می‌آمدند از ما عذرخواهی می‌کردند و تحریم‌ها را هم برمی داشتند. اگر شما می‌توانید بیایید مذاکره کنید.» صالحی با بیان اینکه می‌گویند حق غنی‌سازی و فلان و فلان را ما گرفتیم، تاکید کرد: «خب اگر اینطور است، سند را امضا هم می‌کردید و دیگر کار را تمام می‌کردید.» رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به اظهارات جلیلی مبنی بر اینکه طرف‌های ١+٥ در پروسه منتهی به آلماتی ٢ در اوایل سال ١٣٩٢، آمادگی کامل لغو تحریم‌ها و پذیرش برنامه غنی‌سازی ایران را داشتند، گفت: «اصلا در آلماتی و استانبول غنی‌سازی را نپذیرفتند. اصلا هیچ سندی در این رابطه وجود ندارد، اگر می‌گویند 1+5 غنی‌سازی را به رسمیت شناخته‌اند، سند بیاورند.»
مذاکره محرمانه با آمریکا
صالحی همچنین در پاسخ به سوال غلامرضا تاجگردون، عضو کمیسیون برجام درباره مذاکرات عمان گفت: «ما مجوز مذاکره محرمانه با آمریکا را از حضرت آقا گرفتیم. من سال ۲۰۰۳ گفتم مساله ایران نه مانند عراق حل می‌شود و نه مثل کره شمالی. من خدمت آقا رسیدم، گفتم عمانی‌ها واسطه‌گری کردند برای گفت‌وگو بین ما و آمریکا. آقا هم مجوز را دادند منتهی انجام اولین مذاکرات به دلیل عدم هماهنگی در داخل کشور چند ماه به تعویق افتاد. سلطان عمان نامه‌ای به احمدی‌نژاد و اوباما در این زمینه ارسال کرد. قرار بود جلسه سوم را برگزار کنیم که رسیدیم به آستانه انتخابات خودمان. از دفتر رهبری تماس گرفتند که نظر رهبر این است که صبر کنید تا انتخابات انجام شود. از زمان انتخاب تا تنفیذ یک ماه بود که ایشان کمیته‌هایی را ایجاد کرده بودند که ظریف در کمیته سیاسی بود. عراقچی و بنده هم بودیم که گفتم بروید آقای ظریف و دوستان را در جریان قرار بگذارید و من نیز با نامه‌ای همراه با اسناد خدمت آقای روحانی رفتم.»
با این همه می‌توان گفت که اظهارات سعید جلیلی درباره برجام و نیز روند مذاکرات در دورانی که خود مسوولیت تیم مذاکره‌کننده را برعهده داشت، مهم‌ترین موضوعی است که مذاکره‌کنندگان کنونی و برخی نمایندگان مجلس را به واکنش واداشته است. سعید جلیلی از مهر سال ۱۳۸۶ تا ۱۹ شهریور ۱۳۹۲ دبیری شورای عالی امنیت ملی و ریاست گروه مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با کشورهای غربی را برعهده داشت؛ مذاکراتی که در زمان او، پس از چند دور مذاکره در آلماتی، استانبول و بغداد طی 6 سال بدون نتیجه پایان یافت.
تکذیب برخورد سیاسی
گرچه سخنگوی کمیسیون برجام بارها شائبه برخورد سیاسی با برجام در کمیسیون ویژه را رد کرده است اما برخی نمایندگان و حتی اعضای کمیسیون مذکور بر این موضوع تاکید می‌کنند.
در جدیدترین اظهار نظر مسعود پزشکیان، عضو کمیسیون ویژه برجام با تاکید بر اینکه بی‌انصافی است بگویم با برجام ایران باخته است، به خبرگزاری خانه ملت گفت: برخی در کمیسیون برجام از قبل تصمیمشان را گرفته‌اند و تنها به دنبال جمع‌آوری اطلاعات برای جمع‌بندی ذهنی‌شان هستند. او همچنین با انتقاد از برخی رفتارهای سلیقه‌ای اعضا گفت: تعدادی از اعضای کمیسیون برخوردهای سلیقه‌ای دارند که با بررسی بی‌طرفانه منافات دارد. از سوی دیگر اما سیدحسین نقوی‌حسینی، سخنگوی کمیسیون ویژه دیروز به «ایرنا» گفت که کمیسیون ویژه فارغ از برخورد سیاسی، طرفداری و یا حمایت، تنها به قضاوت برجام می‌پردازد.
ارسال سوالات کمیسیون برجام به دولت
با همه ماجراهای رخ داده در متن و حاشیه بررسی برجام در کمیسیون ویژه، سخنگوی این کمیسیون می‌گوید که فهرستی از سؤالات اعضای کمیسیون به‌صورت مکتوب برای دولت ارسال شده است. سیدحسین نقوی‌حسینی، سخنگوی کمیسیون ویژه برجام در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم، از ارسال فهرستی از سوالات اعضای کمیسیون برجام به‌صورت مکتوب برای دولت خبر داد و گفت: تاکنون روال به این شکل بود که برخی مسوولان در کمیسیون حضور پیدا می‌کردند و به سوالات شفاهی نمایندگان و اعضای برجام پاسخ می‌دادند اما فرصت کمیسیون محدود و کم است و زمان نبود تا همه افراد سوالات خود را شفاهی مطرح کنند.
او ادامه داد: به این دلیل قرار شد، سوالات جمع‌بندی و دسته‌بندی و یکجا به‌صورت مکتوب مطرح و یکجا هم پاسخ داده شود.
ارسال نظر