با گذشت یک ماه از ارائه گزارش وین به بهارستان
کمیسیون ویژه بررسی برجام در مجلس تشکیل شد
بر این اساس، مدل 5+5+5 به معنای 5 نماینده عضو فراکسیون اصولگرایان، 5 نماینده عضو فراکسیون رهروان ولایت و 5 نماینده مورد وثوق دو فراکسیون به تایید این دو فراکسیون بزرگ مجلس رسید. با این همه محمدحسن ابوترابی‌فرد، حسین نقوی‌حسینی، عباسعلی منصوری‌آرانی، غلامرضا تاجگردون و جواد جهانگیرزاده از فهرست فراکسیون رهروان ولایت (فراکسیون اکثریت) با رای نمایندگان به عضویت کمیسیون ویژه درآمدند. از سوی دیگر علیرضا زاکانی، محمود نبویان، احمد نجابت، مهرداد بذرپاش و ابراهیم کارخانه اعضای این کمیسیون ازجمله نامزدهای فراکسیون اصولگرایان (دومین فراکسیون بزرگ مجلس به ریاست غلامعلی حدادعادل) هستند که از سوی نمایندگان برای حضور در کمیسیون ویژه انتخاب شده‌اند. در این میان پنج نفر از نمایندگان به‌عنوان افراد مورد وثوق هر دو فراکسیون به کمیسیون ویژه راه یافتند. اسماعیل کوثری، محمدمهدی زاهدی، مسعود پزشکیان، منصور حقیقت‌پور و علاءالدین بروجردی پنج نماینده‌ای هستند که در این فهرست جای گرفته‌اند. در میان اعضای برگزیده برای حضور در کمیسیون ویژه بررسی برجام می‌توان از علیرضا زاکانی، محمود نبویان، احمد نجابت، مهرداد بذرپاش و ابراهیم کارخانه، محمدمهدی زاهدی، حسین نقوی‌حسینی و اسماعیل کوثری به‌عنوان نمایندگانی یاد کرد که در جریان مذاکرات هسته‌ای بارها به روند آن انتقاد کردند.
هرچند منتقدان روند مذاکرات توانستند بخش قابل‌توجهی از کرسی‌های کمیسیون ویژه برجام را از آن خود کنند، اما همچنان برخی دیگر از منتقدان هسته‌ای، تشکیل این کمیسیون را فاقد وجاهت قانونی می‌دانند.حمید رسایی، از دیگر منتقدان روند مذاکرات دیروز در تذکر قانون اساسی نسبت به تشکیل کمیسیون ویژه برای بررسی برجام گفت: «با توجه به اینکه در نخستین کلمه متن ترجمه فارسی برجام که در اختیار نمایندگان قرار گرفته آمده است که ترجمه این متن قابل استناد نیست و همچنین لایحه‌ای از سوی دولت برای بررسی برجام به مجلس ارائه نشده است، بنابراین تشکیل کمیسیون ویژه وجاهت قانونی ندارد.» گرچه تشکیل کمیسیونی ویژه برای بررسی برنامه اقدام مشترک از ابتدا با مخالفت‌هایی از سوی نمایندگان روبه‌رو شد؛ اما رای موافق ۱۳۶ نفر از نمایندگان مجلس، مخالفان را به تسلیم دراین باره واداشت. براساس آنچه ماده ۴۴ آیین‌نامه داخلی مجلس می‌گوید، در مسائل مهم و استثنایی که برای کشور پیش می‌آید، تشکیل کمیسیون ویژه‌ای برای رسیدگی و تهیه گزارش ضروری است. همچنین این کمیسیون به پیشنهاد حداقل ۱۵ نفر از نمایندگان و تصویب مجلس تشکیل می‌شود. اعضای کمیسیون ویژه که ۱۵ نفر خواهند بود مستقیما در جلسه علنی توسط نمایندگان با رای مخفی و اکثریت نسبی انتخاب می‌شوند.
مجلس؛ یک گام به جلو
در سوی دیگر این ماجرا می‌توان تشکیل این کمیسیون را برای مجلسی‌ها یک گام به جلو تلقی کرد، چه آنکه آنان بارها در جریان مذاکرات هسته‌ای خواستار نقش‌آفرینی پارلمان در موضوع هسته‌ای بوده‌اند اما تا پیش از این در دستیابی به این هدف ناکام بودند. حالا اما به نظر می‌رسد مجلسی‌ها می‌توانند فارغ از اظهارنظرهای پراکنده و غیرتخصصی، دست‌کم به جمع‌بندی همراه با اجماع در کمیسیون ویژه درباره برجام دست یابند؛ همچنان که مسعود پزشکیان یکی از اعضای این کمیسیون ویژه در گفت‌وگو با «ایرنا» وظیفه این کمیسیون را تنها جمع‌بندی موضوعات اعلام کرده است.
ادامه اختلاف‌نظر بر سر تصویب برجام
نکته حائز اهمیت در باره آینده توافق هسته‌ای، ادامه چالش دولتی‌ها با نمایندگان مجلس بر سر تصویب برجام در پارلمان است؛ موضوعی که مقامات دولتی ازجمله محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت، علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی و عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای، مصطفی پورمحمدی وزیر دادگستری، حمید طالبی معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهوری و الهام امین زاده معاون حقوقی رئیس‌جمهوری بارها بر آن تاکید کرده و از ارجحیت شورای عالی امنیت ملی نسبت به مجلس برای تصویب برجام سخن گفته‌اند. به اعتقاد دولتی‌ها و به گفته سیدعباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای، برجام به‌عنوان ضمیمه قطعنامه ۲۲۳۱، همچون سایر ضمیمه‌ها، نیازی به تصویب در پارلمان ندارد. این اصل ماجرای مورد مناقشه این روزهای دولت و مجلس است؛ موضوعی که بارها از سوی مجلسی‌ها مورد انتقاد قرار گرفته است و برخی از آن به‌عنوان «کاسه زیر نیم کاسه» دولت یاد می‌کنند. به استناد آنچه خبرگزاری فارس از نطق نمایندگان مجلس گزارش داده است، ابراهیم آقامحمدی یکی از نمایندگان منتقد مذاکرات هسته‌ای دیروز در نطق میان‌دستور خود گفت: «چه کاسه‌ای زیر نیم‌کاسه است که در برابر بررسی برجام در جلسات علنی مجلس مقاومت می‌شود؟» از سوی دیگر حمید رسایی نیز دیروز در تذکری به حسن روحانی، رئیس‌جمهوری، اظهارات نوبخت درباره به مصلحت نبودن ارائه لایحه برجام از سوی دولت به مجلس را غیرقانونی و بدون وجه خواند. براساس گزارش خبرگزاری فارس، در تذکر کتبی رسایی خطاب به روحانی آمده است: «آقای نوبخت در ادعایی عجیب، ارائه لایحه قانونی درخصوص برجام و جمع‌بندی هسته‌ای را برخلاف قانون اساسی دانسته است. لطفا با توجه به اینکه حضرت عالی «حقوقدان» هستید، معاونان خود را نسبت به «قانون» توجیه کنید تا اظهارات آنان موجب تعجب «حقوقدانان» نشود.»
با وجود همه این مناقشه‌ها درباره برجام میان دولت و برخی نمایندگان مجلس، باید دید آیا ترکیب پانزده نفره کمیسیون ویژه بررسی برجام می‌تواند به اجماعی درباره برنامه جامع اقدام مشترک دست یابد یا خیر، هرچند میزان نقش‌آفرینی مجلسی‌ها در تصویب برجام همچنان در هاله‌ای از ابهام است.
ارسال نظر