سنگ‌اندازی کنگره جدید در راه مذاکرات

گروه دیپلماسی: دومین دور گفت‌وگوهای هسته‌ای در دوره تمدید هفت ماهه و اولین دور این رایزنی‌ها در سال نو میلادی، در حالی قرار است در هفته جاری با سفر معاون وزیر خارجه روسیه به تهران از سرگرفته شود و مقدمه‌ای برای گفت‌وگوهای ۲۴ دی ماه (۱۴ ژانویه) وزرای خارجه ایران و آمریکا در شهر ژنو سوئیس باشد که یک سناتور آمریکایی از نزدیک شدن قانونگذاران جمهوری‌خواه به تصویب لایحه‌ای برای تحریم جدید ایران در صورت شکست مذاکرات هسته‌ای خبر داد. به گزارش اداره کل دیپلماسی رسانه‌ای وزارت خارجه ایران، سیدعباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران از رایزنی‌های محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه با همتای آمریکایی خود و نیز معاون وزیر خارجه روسیه خبر داد. معاون وزیر امورخارجه به دیدار‌های پیش روی تیم ایران با گروه ۱+۵ به صورت دو و چندجانبه در ژنو اشاره کرد و گفت: «روز دوشنبه ٢٢ دی «سرگئی ریابکف» معاون وزیر خارجه روسیه و نماینده آن کشور در مذاکرات هسته‌ای جهت مذاکرات و رایزنی‌های دوجانبه هسته‌ای به ایران سفر می‌کند.» سیدعباس عراقچی با بیان اینکه ریابکوف در مدت زمان حضور در ایران همچنین با دکتر ظریف وزیر امور خارجه دیدار خواهد کرد، افزود: «روز چهارشنبه ٢٤ دی نیز دکتر ظریف و جان کری وزیر امور خارجه آمریکا به ژنو خواهند رفت تا پیش از مذاکرات دوجانبه معاونین خود با یکدیگر دیدار کنند و هماهنگی‌های لازم را به عمل آورند.» او افزود: «متعاقبا طی روزهای ٢٥ تا ٢٧ دی هیات‌های مذاکره‌کننده ایرانی و آمریکایی در ژنو مذاکره دوجانبه با حضور معاونین خواهند داشت و روز ٢٨ دی نیز مذاکرات ایران و ١+٥ با حضور هلگا اشمید معاون اشتون در سطح معاونین برگزار خواهد شد.» عراقچی افزود: «قبل و بعد از این مذاکرات، با بقیه اعضای ۱+۵ نیز به صورت دو جانبه ملاقات و مذاکره صورت خواهد گرفت.» نمایندگان ایران و ۱+۵ پس از آنکه تا سوم آذر ماه (۲۴ نوامبر) به توافق جامع دست نیافتند، مذاکرات را تا هفت ماه و هفت روز دیگر تا اول ژوئن ۲۰۱۵ (تیر ۹۴) تمدید کردند. به این ترتیب توافق ژنو برای دومین بار تمدید شد. پیش‌بینی می‌شود در ۴ ماه اول دوره تمدید؛ یعنی تا اسفند ۹۳، طرفین به توافق کلی یا سیاسی دست یابند و در سه ماه بعدی، جزئیات و ضمائم توافق را مکتوب کنند. پس از تمدید هفت ماهه مذاکرات، نمایندگان ایران و ۱+۵ در سطح معاونان وزرای خارجه ۲۴ تا ۲۶ آذر ماه در شهر ژنو سوئیس با یکدیگر مذاکره کردند که آخرین دور مذاکرات طرفین در سال ۲۰۱۴ میلادی بود. دور دوم این گفت‌وگوها هفته جاری در ژنو از سر گرفته می‌شود.

حضور شرمن، برنز و سولیوان

در آستانه دور تازه گفت‌وگوها، وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که وندی شرمن، معاون وزیر امور خارجه و رئیس تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا روزهای ۱۵ تا ۱۷ ژانویه (۲۵ تا ۲۷ دی ماه) برای دیدارهای دو جانبه با مقامات ایرانی به ژنو سفر خواهند کرد. به گزارش «ایسنا»، به نقل از پایگاه اینترنتی وزارت امور خارجه آمریکا، وندی شرمن معاون وزیر امور خارجه آمریکا به‌عنوان سرپرست تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای قرار است در روزهای ۱۵ تا ۱۷ ژانویه دیدارهای دوجانبه‌ای با مقامات ایرانی در ژنو داشته باشد. او همچنین در مذاکرات ایران و ۱+۵ به سرپرستی کاترین اشتون مسوول سابق سیاست خارجی اتحادیه اروپا شرکت خواهد کرد. براساس این گزارش؛ بیل برنز، معاون وزیر امور خارجه وجیک سولیوان مشاور ارشد دولت آمریکا از دیگر اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا هستند. جن ساکی سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز پنج‌شنبه در نشست خبری هفتگی خود درخصوص برگزاری دیدارهای دوجانبه میان مقامات ایران و آمریکا به مدت دو روز در ژنو گفت: «این مساله در زمان‌های مختلف متفاوت است. من فکر می‌کنم این تصمیمی بوده که اکنون اعلام شده است و به ما فرصت می‌دهد تا رایزنی‌های بیشتری داشته باشیم.» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا افزود: «به‌طور قطع این دلیلی است که وندی شرمن معاون وزیر امور خارجه به‌عنوان سرپرست تیم آمریکایی به ژنو می‌رود و در مذاکرات شرکت می‌کند.» ساکی همچنین در پاسخ به این سوال که چرا این بار قرار است طی دو روز دیدارهای دوجانبه انجام شود، افزود: «من نمی‌خواهم پیش‌بینی در این زمینه انجام دهم و تنها به این نکته اکتفا می‌کنم که ما متعهد هستیم درباره جزئیات فنی رایزنی کنیم و به پیشرفت خود ادامه دهیم.» جن ساکی ادامه داد: «من حدس می‌زنم که در این دور از مذاکرات، آنها بتوانند درخصوص برنامه کاری پیش رو تصمیماتی اتخاذ کنند و ما همانند همیشه به اتحادیه اروپا اجازه می‌دهیم تا زمان برگزاری دیدارهای بعدی را اعلام کند.» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا علاوه بر این درباره دیدارهای پیش رو میان مذاکره‌کننده ایران و گروه ۱+۵‌ تا ماه مارس سال ۲۰۱۵ گفت: «من فکر می‌کنم همان‌گونه که پیش از این انجام شده، ما در آینده نیز نشست‌هایی داشته باشیم که در این میان نشست‌های کارشناسی هم برگزار خواهد شد، اما من نمی‌توانم درباره زمان دقیق این نشست‌ها اظهار نظری داشته باشم.»

افزایش تحریم‌ در صورت شکست مذاکرات

با آغاز به کار کنگره جدید آمریکا، یک سناتور آمریکایی از نزدیک شدن قانون‌گذاران جمهوری‌خواه به تصویب لایحه‌ای برای تحریم جدید ایران در صورت شکست مذاکرات هسته‌ای خبر داد. به گزارش خبرگزاری رویترز، سناتور مارک کرک در گفت‌و‌گو با خبرنگاران در کنگره گفت: انتظار دارد کمیته بانکداری سنا طی هفته‌های آینده به لایحه افزایش تحریم‌ها علیه ایران در صورت شکست مذاکرات هسته‌ای رای مثبت دهد. او گفت که این لایحه را به همراه رابرت منندز، سناتور دموکرات آمریکایی ارائه داده است. براساس این گزارش لایحه کرک-‌منندز در دسامبر ۲۰۱۳ ارائه شد، اما به دلیل مخالفت دموکرات‌های حامی باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا نتوانست در مجلس سنا به رای گذاشته شود. کاخ سفید که از حامیان اصلی مذاکرات هسته‌ای آمریکا با ایران به شمار می‌آید اعلام کرده است تصویب چنین لایحه‌ای می‌تواند مذاکرات بر سر برنامه هسته‌ای ایران را به خطر بیندازد.

همچنین باب کروکر، سناتور جمهوری‌خواه آمریکا و سرپرست کمیته روابط خارجی سنا گفته بود در حال کارکردن روی لایحه‌ای است که به کنگره اجازه می‌دهد پیش از آنکه اوباما بتواند هرگونه توافق نهایی با ایران امضا کند، درباره آن اظهارنظر کند. از سوی دیگر، استیو شفی از اعضای لابی آیپک، پرنفوذترین لابی صهیونیستی در آمریکا در یادداشتی خواستار عدم تصویب تحریم‌های جدید علیه ایران تا پایان مذاکرات هسته‌ای شد. او در این یادداشت تاکید می‌کند که تصویب تحریم جدید منجر به شکاف در اعضای گروه ۱+۵ می‌شود به‌علاوه ایران، آمریکا را به نقض توافق ژنو متهم خواهد کرد. براساس قوانین آمریکا در صورت حصول توافق نهایی میان ایران و گروه ۱+۵‌ این توافق نیازی به تصویب کنگره ندارد، اما اوباما برای لغو کامل تحریم‌های اعمال شده علیه ایران نیازمند موافقت قانون‌گذاران است.

کنگره به‌دنبال حضور در مذاکرات

همزمان با انتصاب باب کروکر به‌عنوان رئیس جدید کمیته روابط خارجی مجلس سنا، حل تنش در کنگره آمریکا در مورد مناسبات با ایران یکی از اولویت‌های کاری او خواهد بود. سایت هافینگتون پست در گزارشی نوشته است: «در حالی که احتمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران وجود دارد باب کروکر روز چهارشنبه ۱۷ دی گفت اولویت مهم او یافتن راهی برای مداخله کنگره آمریکا در مذاکرات هسته‌ای با ایران است.» کروکر سناتور جمهوری‌خواه از ایالت تنسی، ساعاتی پس از انتصاب به ریاست کمیته روابط خارجی سنا گفت: «یقینا پارلمان ایران در مذاکرات هسته‌ای نقش دارد، بنابراین فکر می‌کنیم که کنگره آمریکا نیز باید در این مساله دخالت داشته باشد.»