«تحریم‌های جدیدی را علیه ایران وضع می‌کنیم.» این تازه‌ترین تهدیدی است که سناتورهای جمهوری‌خواه در آستانه حضور در کنگره آمریکا و تسلط کامل بر آن درباره ایران و توافق جامع هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵ مطرح کردند. به گزارش فرارو، لیندزی گراهام، سناتور جمهوری‌خواه ایالت کارولینای جنوبی که به داشتن مواضع ضدایرانی مشهور است، در جریان یک مصاحبه مطبوعاتی مشترک با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در سرزمین‌های اشغالی، مدعی شد که «تشدید تحریم‌ها علیه ایران از اولین دستورکارهای کنگره جدید آمریکا خواهد بود.» کنگره جدید آمریکا ۲۰ ژانویه (۳۰ دی) در شرایطی کار خود را آغاز می‌کند که بر اساس انتخاباتی که ماه گذشته در آمریکا برگزار شد، دموکرات‌ها با شکست از رقیب خود، اکثریت کنگره را به جمهوری‌خواهان واگذار کردند. جمهوری‌خواهان در حالی بر کنگره آمریکا تسلط کامل پیدا خواهند کرد که ایران و گروه ۱+۵ در انتهای مسیر دستیابی به توافق جامع هسته‌ای قرار دارند. توافقی که می‌تواند سرنوشت پرونده هسته‌ای ایران را برای همیشه تغییر دهد و این پرونده را از قالب امنیتی و سیاسی خارج و آن را تبدیل به یک پرونده عادی همچون سایر کشورهای عضو ان‌پی‌تی کند. همچنین بر پایه توافق جامع، قرار است در مورد تحریم‌های همه‌جانبه و بین‌المللی در چارچوب قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد و همچنین تحریم‌های یک‌جانبه‌ای که توسط آمریکا و اتحادیه اروپا علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال شده است، تصمیم‌گیری شود. این در حالی است که در این میان، مولفه‌های تاثیرگذار در جهت خلاف توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ که سناتورهای آمریکایی جزئی از آن محسوب می‌شوند هم، مخالف عادی شدن پرونده هسته‌ای در راستای تداوم پروژه ایران‌هراسی هستند و هم بر ادامه اعمال تحریم‌ها علیه ایران اصرار دارند. اگرچه کنگره آمریکا مانعی جدی در مسیر عادی شدن پرونده هسته‌ای ایران محسوب نمی‌شود، اما رسیدن به توافق جامع، منوط به تعیین تکلیف درباره همه موضوعات مورد اختلاف ایران و ۱+۵ ازجمله تحریم‌ها است و این همان جایی است که کنگره آمریکا می‌تواند از ابزارهای قانونی خود استفاده کند. بنابراین عادی شدن پرونده هسته‌ای ایران و تعیین تکلیف تحریم‌ها به‌خصوص تحریم‌هایی که از مسیر کنگره گذشته و علیه ایران به تصویب رسیده است، به نوعی لازم و ملزوم یکدیگر هم هستند. این در حالی است که هم به عقیده محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران و هم شخص باراک اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا، اعمال تحریم‌هایی تازه علیه ایران، مرگ مذاکرات هسته‌ای و اعلام رسمی خاتمه گفت‌وگوهای دیپلماتیک به‌منظور دستیابی به راه‌حلی برای پایان دادن به مناقشه بیش از یک دهه‌ای پرونده هسته‌ای است.

برهمین اساس هم تاکنون باراک اوباما که بسیار امیدوار است از طریق دیپلماتیک موضوع هسته‌ای ایران را تا پیش از پایان دوران ریاست‌جمهوری‌خود حل‌وفصل کند، بارها کنگره را تهدید کرده است که هرگونه تحریمی که دستیابی به توافق هسته‌ای با ایران را تهدید کند، وتو می‌کند. این تهدید حداقل در دوره کنگره فعلی آمریکا از کارآیی لازم برخوردار بود، چرا که در این کنگره جمهوری‌خواهان اکثریت را در اختیار نداشتند و دموکرات‌ها هرچند در میان آنها مخالفان توافق با ایران هم حضور دارند؛ اما اکثریت آنها از سیاست‌های کاخ سفید و رئیس‌جمهور هم حزبی دفاع کردند و از دوره‌ای به بعد طرح‌های مبتنی بر تحریم‌های جدیدتر علیه ایران را از دستور کار خارج شدند. با این حال معلوم نیست که آیا در دوره جدید کنگره که کمتر از یک ماه دیگر آغاز به کار می‌کند، تهدید اوباما می‌تواند مانع از اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران شود یا نه؟ این در حالی است که از هم اکنون و پیش از آغاز به کار رسمی کنگره، تندروها در آمریکا دست به کار شده‌اند تا زمینه اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران را در کنگره جدید فراهم کنند. به نوشته علی واعظ، تحلیلگر ارشد گروه بین‌المللی بحران، در این راستا دو اقدام در چند هفته گذشته صورت گرفت. در ابتدا یک موسسه آمریکایی تندرو با رجوع به گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد گازدهی و آزمایش یک سانتریفیوژ نسل پیشرفته ایران ( IR۵) مدعی شد که این امر نقض فاحش توافق‌نامه ژنو است. این در حالی است که براساس متن برنامه اقدام مشترک ژنو «ایران برنامه تحقیق و توسعه (R & D) تحت نظارت، ازجمله برنامه تحقیق و توسعه جاری غنی‌سازی خود را که باهدف انباشت اورانیوم غنی شده صورت نمی‌گیرد، ادامه خواهد داد.» در اقدامی دیگر یک رسانه آمریکایی ادعا کرد: «اقدام ایران در تهیه تجهیزات برای رآکتور اراک خلاف تعهدات این کشور در چارچوب برنامه اقدام مشترک است. این در حالی است که بر اساس توافق‌نامه ژنو ایران تعهد داده است که تجهیزات جدید در رآکتور اراک نصب نشود؛ ولی در مورد خریداری آنها ملزم به هیچ محدودیتی نیست.» بر این اساس در آستانه آغاز به کار کنگره جدید آمریکا، جمهوری‌خواهان، عزم خود را جزم کرده‌اند تا مسیر دستیابی به توافق هسته‌ای علیه ایران را منحرف کنند. از این رو ضروری است که ایران و ١+٥ در حرکت خود برای رسیدن به توافق، شتاب دوچندانی دهند تا پیش از آغاز به کار کنگره جدید آمریکا حداقل به یک توافق سیاسی دست پیدا کنند و روی اصول اساسی درمورد توافق جامع و نهایی به نتیجه برسند تا امیدواری برای رسیدن به این توافق همچنان زنده بماند.