ظریف فضای مذاکرات هسته‌ای را تشریح کرد
گام‌های خوب برای رسیدن به توافق
گروه دیپلماسی: همزمان با برگزاری نخستین دور از گفت‌وگوهای هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵ طی دوره تمدید هفت ماهه مذاکرات در سطح معاونان وزیران امور خارجه در هتل پریزیدنت ویلسون ژنو، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران با اشاره به مذاکرات هسته‌ای ایران و قدرت‌های غربی گفت که گام‌های خوبی برای دستیابی به توافق برداشته شده است و ان‌شاءالله گام‌های بعدی برداشته خواهد شد. همچنین سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، نیز روز سه‌شنبه، ۲۵ آذر، تاکید کرد که دستیابی به توافق بین ایران و گروه ۱+۵ تا پایان ژوئن سال آینده (دهم تیر ماه ۹۴) امکان پذیر است.
مذاکره‌کنندگان ایران و گروه ۱+۵ روز چهارشنبه گفت‌وگوهای هسته‌ای را با هدف دستیابی به یک توافق نهایی تا اواخر ژوئن سال ۲۰۱۵ در سطح معاونان وزیر امور خارجه این کشورها در ژنو سوئیس برگزار کردند. پیش از این نیز طی روزهای دوشنبه و سه‌شنبه هیات ایرانی چهار دور مذاکره با هیات آمریکایی داشت؛ معاونان وزیران امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و ایالات‌متحده آمریکا طی روزهای دوشنبه و سه‌شنبه۱۳ساعت با یکدیگر به‌صورت دوجانبه مذاکره کردند. طرفین در نخستین روز از مذاکرات ژنو ۶ ساعت و در دومین روز ۷ ساعت با یکدیگر درباره همه موضوعات هسته‌ای مذاکره کردند. همچنین هیات مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران روز سه‌شنبه با نماینده هیات فرانسه در گروه ۱+۵ دیدار کرد. گزارش‌ها حاکی از این است که فرانسه سخت‌ترین و غیرمنعطف‌ترین مواضع را در این مذاکرات اتخاذ کرده و حتی برخی رسانه‌ها از اختلاف بین پاریس و واشنگتن در مذاکرات هسته‌ای خبر می‌دهند. سیدعباس عراقچی معاون وزیر امورخارجه و رئیس هیات مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران پس از پایان سومین دور از مذاکرات دوجانبه ایران با هیات آمریکایی گفت: «ما مذاکرات بسیار مفصلی با هیات آمریکایی داشتیم.»عراقچی درباره فضای مذاکرات به واحد مرکزی خبر گفت: «فضای مذاکرات خوب و با احترام است، اما قضاوت درباره نتایج زود است.»
مذاکرات ایران با آمریکا نیست، با ۱+۵ است
از دیگر سو ظریف که در نشست خبری مشترک با مولود چاووش‌اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه، در تهران سخن می‌گفت درباره گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران و ۱+۵ افزود که «مذاکرات در فضای مناسبی دنبال شده است.» به گزارش خبرگزاری مهر رئیس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به پرسشی درباره مذاکره ایران و آمریکا در حاشیه مذاکرات ۱+۵ در ژنو گفت: «مذاکرات ما با آمریکا نیست، بلکه مذاکرات ما و ۱+۵ است» وی می‌افزود: «بنابراین ممکن است تعبیر خوبی نباشد که بگوییم مذاکره با آمریکا است زیرا مذاکرات ما با آمریکا قسمتی از مذاکرات با ۱+۵ است». به گفته ظریف اکنون رسیدن به تفاهم کاملا ممکن و زمینه آن فراهم است. همچنین وزیر امور خارجه تاکید کرد که هیچ‌کس از توافق متضرر نمی‌شود بلکه از به نتیجه نرسیدن مذاکرات ضرر میکنند.
خوش‌بینی روسیه
از سوی دیگر، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در سخنانی، دستیابی به توافق بین ایران و گروه ۱+۵ تا پایان ژوئن سال آینده (دهم تیر ماه ۹۴) را امکان پذیر دانست. به گزارش خبرگزاریهای اینترفکس و ایتارتاس، لاوروف در مصاحبه با شبکه تلویزیونی «فرانس ۲۴» افزود: «می‌خواهیم واقع بین باشیم و فکر کنیم که دستیابی به توافق ممکن است.» او اشاره کرد که تصمیم نشست وین به تمدید هفت ماهه مذاکرات هسته‌ای به این دلیل انجام شد که در این مدت نه تنها توافق سیاسی به دست آید، بلکه طرفین بتوانند جزئیات فنی یک توافق را هم آماده کنند. لاوروف اضافه کرد که این مدت هفت ماهه نمی‌تواند بار دیگر تمدید شود.
موانع حصول توافق
سخنان وزیر خارجه روسیه در شرایطی ابراز شد که دامنه و ابعاد برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران، چگونگی ادامه فعالیت تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی و نحوه رفع تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، همچنان موارد اصلی اختلاف میان طرفین است. در همین رابطه، معاون وزیر امور خارجه روسیه نیز تاکید کرد که رآکتور آب سنگین اراک و تحریم‌های ایران یکی از اصلی‌ترین موارد حل نشده در مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ هستند.
به گزارش «ایسنا» به نقل از پایگاه خبری اسپوتنیک، سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه روز سه‌شنبه با اشاره به مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵، گفت: «دستیابی به یک توافق بر سر برنامه هسته‌ای ایران به امنیت جهانی کمک خواهد کرد، اما مسائل حل نشده شامل تحریم‌های اعمال شده علیه ایران به بهانه فعالیت‌های هسته‌ای این کشور و فعالیت رآکتور اراک هنوز یک مانع برای حصول توافق نهایی محسوب می‌شود.» ریابکوف پس از ورود به ژنو برای شرکت در یازدهمین دور مذاکرات هسته‌ای ابراز امیدواری کرد که در این دور از مذاکرات هیچ پسرفتی اتفاق نخواهد افتاد.
مذاکرات متفاوت
روزنامه بریتانیایی گاردین روز سه‌شنبه در مقالهای به قلم جویان بورگر به مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵ در ژنو پرداخت و نوشت: «این دور از مذاکرات بی‌سروصدا و بدون حضور جان کری و محمدجواد ظریف و سایر وزرای خارجه دیگر کشورهای شرکت‌کننده در این مذاکرات، آغاز شده است.» به نوشته گاردین روش گفت‌وگوها در این دور از مذاکرات متفاوت از دفعات پیشین است و این بار، مذاکرات به سرعت و در موثرترین شکل خود آغاز شده است که همان ملاقات مستقیم و دو جانبه میان مسوولان آمریکایی و ایرانی، بدون نیاز به حضور کاترین اشتون، بوده است.
این در شرایطی است که پیش از این، مذاکرات به صورت سه‌جانبه با حضور اشتون یا معاون او برگزار میشد، تا پنج کشور دیگرِ عضو گروه ۱+۵ در جریان دقیق مفاد مذاکرات انجام شده میان آمریکا و ایران در خلال گفت‌وگوهای دوجانبه، قرار گیرند. به گزارش گاردین مهم‌ترین اختلاف میان ایران و ۱+۵ در مذاکرات وین این بوده که ایران خواستار آن بود که غرب غنی‌سازی صنعتی آن را پس از طی یک دوره زمانی معین صریحا به رسمیت بشناسد. از سوی دیگر، موضع آمریکا این بود که ساختار کلی تحریم‌ها باید سرِجای خود باقی بماند و ظرفیت غنی‌سازی ایران نیز باید صرفا در راستای نیاز این کشور به تولید انرژی، محدود بماند. در مقاله بورگر تاکید شده این شکافها بسیار گسترده است که جمع کردن آن کاری ساده نیست.
به توافق نرسیم فعالیت‌های هسته‌ای را ادامه میدهیم
در عین حال بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی سه‌شنبه شب در یک برنامه تلویزیونی درباره روند مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ تاکید کرد که امروز نسبت به یک سال پیش خیلی جلو آمدهایم ولی مسائلی وجود دارد که باید راجع به آنها صحبت شود مانند مسائل حقوقی، فنی و سیاسی. اما در کل دیدگاهها خیلی به هم نزدیک شده است. کمالوندی گفت: «طرف مقابل خواستار تعطیلی رآکتور تحقیقاتی اراک و فردو شده ولی هم‌اکنون دیگر بحث تعطیلی این مرکز از سوی آنها مطرح نمی‌شود، همچنین میزان غنی‌سازی هم اختلاف بعدی بین دوطرف است.» او با تاکید بر پایبندی ایران به تعهدات خود بر اساس توافق‌نامه ژنو افزود: «ما مطمئن هستیم و به احتمال زیاد به توافق خواهیم رسید اما با فرض بدبینانه و نرسیدن به توافق فعالیت توسعه و تکنولوژی هسته‌ای متوقف نخواهد شد و ما همچنان به راهمان ادامه خواهیم داد و اتفاقات جدیدی نخواهد افتاد.»
این برای نخستین بار است که گفت‌وگوهای ایران و گروه ۱+۵ در سطح معاونان و بدون حضور روسای هیات‌های مذاکره‌کننده برگزار می‌شود. ایران و ۶ قدرت جهانی در نوامبر سال ۲۰۱۳ توانستند به یک توافق اولیه دست یابند که بر اساس آن ایران متعهد شد در ازای کاهش تحریم‌های غرب بخشی از فعالیت‌های هسته‌ای‌اش را به حالت تعلیق درآورد که یکی از آنها توقف نصب تجهیزات عمده در رآکتور آب سنگین اراک بود. دور قبلی گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران و ۱+۵، ۲۶ آبان ماه تا سوم آذرماه در شهر وین اتریش در سطح وزیران امور خارجه برگزار شد، ولی طرفین نتوانستند در سوم آذرماه(۲۴ نوامبر) که دومین ضرب‌الاجل تعیین شده برای دستیابی به توافق نهایی بود، به تفاهم برسند.
از این رو، وزیران امور خارجه ۱+۵ با وجود تایید پیشرفت مذاکرات اعلام کردند که برای رسیدن به توافق جامع نیاز به زمان بیشتری است و تهران با پیشنهاد تمدید مذاکرات برای هفت ماه دیگر موافقت کرد تا طرفین در چهار ماه نخست به توافق سیاسی یا کلی دست یابند و در سه ماه دیگر، جزئیات تفاهم را مکتوب کنند. سیدعباس عراقچی و مجید تخت‌روانچی معاونان وزیر امور خارجه ایران و وندی شرمن قائم مقام موقت و معاون سیاسی وزیر خارجه آمریکا دور جدید گفت‌وگوهای هسته‌ای خود را از عصر دوشنبه در شهر ژنو آغاز کردند و شب گذشته نیز معاونان وزیر خارجه ایران با ۱+۵ گفت‌وگوهایی را برگزار کردند.
ارسال نظر