تا ضرب‌الاجل دهم تیرماه صورت گرفت
تمدید تعلیق تحریم‌های ایران توسط آمریکا
گروه دیپلماسی: دو روز پس از پایان ضرب‌الاجل سوم آذر و اعلام تمدید مذاکرات هسته‌ای تا دهم تیر ماه و همچنین تصمیم طرفین بر ادامه مفاد برنامه اقدام مشترک، وزارت خزانه‌داری آمریکا با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که در پی تمدید دوره توافق، تعلیق بخشی از تحریم‌های ایران ادامه مییابد. اتحادیه اروپا نیز یک روز قبل‌تر، تعلیق تحریم‌های ایران را به مدت هفت ماه تمدید کرده بود. این در شرایطی است که واکنشهای مثبت نسبت به مذاکرات وین همچنان ادامه دارد. از یکسو سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بر نزدیک بودن به توافق تاکید کرد و از سوی دیگر توافق اولیه میان ایران و ۱+۵، مورد استقبال شورای همکاری خلیج‌فارس قرار گرفت. وزارت خزانه‌داری آمریکا روز سه‌شنبه با اعلام تمدید تعلیق تحریم‌های ایران افزود که چارچوب زمانی تعلیق مجدد تحریم‌ها ۲۰ ژانویه ۲۰۱۴ تا ۳۰ ژوئن ۲۰۱۵ خواهد بود. ایران و گروه ۱+۵ براساس یک توافق دوطرفه برنامه اقدام مشترک را برای ادامه مذاکرات جامع اتمی، ابتدا در ۱۹ ژوئن ۲۰۱۴ تمدید کردند و طبق آن تسهیل تحریم‌های آمریکا نیز تمدید شد. این توافق بار دیگر در سوم آذر ماه سال جاری به مدت هفت ماه تمدید شد. وزارت خزانه‌داری آمریکا افزود که تسهیل تحریم‌ها تا زمانی است که جمهوری اسلامی نیز فعالیتهای هسته‌ای خود را با برنامه اقدام مشترک مطابقت دهد و از آن تبعیت کند. وزارت خزانه‌داری آمریکا افزود که این اختیار را دارد بابت فعالیتهایی که قبل از تمدید توافق برنامه اقدام مشترک در ارتباط با تروریسم و اشاعه تسلیحات کشتار‌جمعی صورت گرفته یا در حین آن صورت بگیرد، تحریم اعمال کند و در حین اجرای توافق نیز کسانی را که قصد دور زدن تحریم‌ها را داشته باشند، هدف تحریم قرار دهد. براساس بیانیه وزارت خزانه‌داری، تسهیل تحریم‌های ایران طبق توافق برنامه اقدام مشترک شامل موارد مرتبط با فروش محصولات پتروشیمی ایران، صنایع خودروسازی ایران، طلا و دیگر فلزات گرانقیمت، برخی موارد حمل و نقل هوایی غیرنظامی، برخی موارد مربوط به صادرات نفت ایران، تسهیل نقل‌وانتقالات مالی مربوط به کمکهای انسانی و برخی نقل‌وانتقالات دیگر است.
حمایت شورای همکاری خلیج‌فارس از توافق
از سوی دیگر خالد بن محمد العطیه، وزیر خارجه قطر با تاکید بر حمایت شورای همکاری خلیج‌فارس از حق تمامی کشورها از جمله ایران برای برخورداری از فناوری هسته‌ای صلح‌آمیز، تاکید کرد که اعضای این شورا از توافق اولیه میان ایران و گروه موسوم به ۱+۵ استقبال کردند. به گزارش خبرگزاری دولتی کویت (کونا)، العطیه در کنفرانسی مشترک با عبداللطیف الزیانی، دبیرکل شورای همکاری خلیج‌فارس که در پایان نشست وزرای خارجه این شورا در دوحه برگزار شد، گفت که ما از حق همه کشورها در استفاده صلح‌آمیز از برنامه هسته‌ای حمایت می‌کنیم و خواستار برچیده شدن تمامی سلاح‌های هسته‌ای از کل خاورمیانه هستیم.
به توافق نزدیکیم
در شرایطی که پس از اعلام تمدید هفت ماهه مذاکرات، مقامات ایرانی همچون محمدجواد ظریف و عباس عراقچی بر این مساله تاکید کردند که اگر اراده سیاسی لازم وجود داشته باشند طی چند روز میتوان به توافق دست یافت، روز گذشته سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز اعلام کرد که به توافق نزدیک هستند. جف راتکی، سخنگوی وزیر امور خارجه آمریکا با بیان اینکه تمدید مذاکرات تنها یک تمدید است و معنای دیگری ندارد، گفت: «برای همه روشن است که پیش از توافق بر سر برنامه اقدام مشترک در چه شرایطی قرار داشتیم و اکنون به انجام توافق نزدیک هستیم، توافقی که می‌تواند همه جهان را ایمن کند و امنیت بیشتری به همراه داشته باشد. بر همین اساس ما متعهد به ادامه کار روی مذاکرات هستیم تا این مذاکرات را به سرانجام برسانیم.» به گزارش «ایسنا»، به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت خارجه آمریکا، او تاکید کرد که براساس این تمدید تحریم بیشتری علیه ایران تعلیق نمی‌شود و تنها شرایط و تعهدات اعلام‌شده در برنامه اقدام مشترک اجرا می‌شود. راتکی افزود: «این مساله شامل بازگردانده شدن برخی از سرمایه‌های بلوکه شده ایران در یک جدول زمانی منظم است؛ اما در مقابل ایران نیز باید گام‌های لازم را بردارد که نشان دهد آنها به تعلیق برنامه هسته‌ای خود ادامه می‌دهند.»
هاس: توافق هسته‌ای ارزش مذاکره دارد
همچنین رئیس شورای روابط خارجی و دیپلمات برجسته آمریکایی در یادداشتی در نشریه فایننشیال تایمز به تحلیل مذاکرات اخیر پرداخت و با اشاره به اینکه توافق نهایی ممکن است ایراداتی داشته باشد، نوشت: «حتی چنین توافقی هم ارزش ۷ ماه دیگر مذاکره را دارد.»
هاس با اشاره به تمدید مذاکرات، نوشته است: «این به هیچ‌وجه به آن معنی نیست که وقت اضافه دیپلمات‌ها را قادر میسازد تا موفق شوند. موانع اصلی، پرشمار و اساسی هستند.»
خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز در این خصوص با اشاره به تمدید ۷ ماهه مذاکرات ایران و ۱+۵ برای رسیدن به راه‌حل جامع نهایی نوشت که حتی با تمدید نیز، مذاکرات هسته‌ای ایران احتمالا با موانعی مواجه شود.
همین خبرگزاری آمریکایی روز سه‌شنبه در گزارشی نوشته بود که پیشرفت‌های حاصل‌شده در مذاکرات هسته‌ای غرب و ایران ناشی از کوتاه آمدن آمریکا و متحدان در موضوعات کلیدی بوده است. به گزارش آسوشیتدپرس براساس اطلاعاتی که دیپلمات‌ها ارائه کرده‌اند، پیشرفتی که تا کنون حاصل شده بیشتر ناشی از آمریکا و متحدانش بوده که مواضع خود را درباره حداقل‌هایی که ممکن است قابل قبول باشد اصلاح کردند؛ اما در مقابل، خواسته ایران تغییر اندکی داشته و این کشور ممکن است در دورهای بعدی به دنبال خواسته‌های خود باشد.
احتمال دستیابی به توافق تا ژوئن
وزیر امور خارجه بریتانیا هم پس از مذاکرات اخیر وقتی برای نخستین بار در مجلس عوام حضور یافت با بررسی روند مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵، گفت: «هنوز اختلاف‌نظرهای مهم و محکمی میان طرف‌های مذاکره‌کننده وجود دارد؛ اما در این دور از مذاکرات پیشرفت‌های حاصله قابل توجه بود.» به گزارش «ایسنا»، هاموند در سخنرانی‌اش با نمایندگان این کشور تاکید کرد که زمان بیشتری لازم بود تا بتوان توافق با ایران را درباره برنامه هسته‌ای‌اش تضمین کرد. او با بیان اینکه توافق نکردن بهتر از یک توافق بد است، افزود: باوجود پیشرفت‌های حاصله، هنوز تفاوت‌های مهم و محکمی باقی مانده است. در ادامه وزیر خارجه بریتانیا ضمن تاکید بر این مساله که هنوز برای نزدیک‌تر کردن فاصله‌ها درباره برخی مسائل مهم نیاز به زمان است، توضیح داد که یکی از این مسائل ظرفیت غنی‌سازی ایران است. هاموند در پایان نسبت به دستیابی به توافق تا تاریخ جدید ضرب‌الاجل ابراز امیدواری کرد. همچنین داگلاس الکساندر، وزیر خارجه در سایه بریتانیا نیز در مورد مذاکرات هسته‌ای اخیر گفت: «انجام ندادن توافق چندان خوب نیست اما بهتر از یک توافق بد است.» سپس او از رویکرد دولت در قبال ایران دفاع کرد.
در ایتالیا نیز براساس بیانیه انتشار یافته از سوی وزارت خارجه این کشور، جنتیلونی، وزیر خارجه ایتالیا در دیدار با معصومه ابتکار معاون رئیس‌جمهور ایران در رم حمایت کشورش از مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب را اعلام کرد. او در ادامه بر اهمیت مذاکرات هسته‌ای برای تضمین ماهیت برنامه هسته‌ای ایران برای جامعه بین‌المللی تاکید کرد.
چالش جمهوری‌خواهان
اما تمدید مذاکرات میان ایران و ۶ قدرت جهانی در کنار واکنشها و آثار مثبت، برخی جنبههای منفی را نیز به دنبال داشت که از جمله میتوان به افزایش فعالیتهای نمایندگان جمهوری‌خواه مخالف توافق و همچنین لابی آیپک اشاره کرد. در این رابطه فردای سوم آذر ۱+۵ جان مک کین، سناتور لیند سی گراهام و کلی‌آیوت از سناتورهای جمهوری‌خواه در بیانیه‌ای اعلام کردند که تمدید اخیر مذاکرات نیازمند افزایش تحریم‌های اعمالی است و باید هر گونه توافق نهایی میان ایران و آمریکا برای تصویب به کنگره فرستاده شود.
در همین خصوص خبرگزاری فرانسه در گزارشی با اشاره به تمدید مذاکرات ایران و ۱+۵ نوشت، به نظر می‌رسد تمدید مذاکرات باعث برجسته شدن چالش‌ها میان کاخ سفید و جمهوری‌خواهانی شده است که خواهان افزایش فشارهای اقتصادی علیه ایران هستند. به نوشته این خبرگزاری در شرایطی برخی از قانون‌گذاران تندرو متمایل به وضع تحریم‌های جدید از طریق کنگره علیه ایران هستند که کارشناسان هشدار می‌دهند تلاش برای اعمال فشارهای اقتصادی می‌تواند باعث سنگ‌اندازی‌هایی در روند مذاکرات شود. همچنین به نوشته خبرگزاری رویترز کمیته آمریکایی امور اسرائیل که یکی از گروههای لابی تاثیرگذار در واشنگتن است از کنگره خواستار اعمال تحریم‌های جدید شد.
پیشنهاد تعلیق ۳ تا ۷ سال
همزمان با پایان مذاکرات وین۱۰، یک روزنامه سعودی مدعی شد که ایران در مذاکرات هسته‌ای وین، پیشنهاد تعلیق بخشی از فعالیت هسته‌ای خود به مدت ۳ تا ۷ سال را ارائه کرد. به گزارش خبرگزاری فارس، روزنامه سعودی «الشرق‌الاوسط» چاپ لندن، در شماره روز چهارشنبه ادعا کرد که برخلاف محرمانه بودن محتوای مذاکرات هسته‌ای وین، بخش‌هایی از این مذاکرات درز کرده است. این روزنامه تمدید مذاکرات یک هفته پیش در وین میان تهران و گروه موسوم به «۱+۵» را«شکست» تعبیر کرد و به نقل از منابعی، ادعا کرد که اخبار درز کرده نشان میدهد که ایران در این دور از مذاکرات تعلیق (بخش‌هایی از) فعالیتهای هسته‌ای خود را به مدت ۳ تا ۷ سال ارائه کرده است تا اینکه بعدا سوخت‌رسانی به نیروگاه بوشهر از سر گرفته شود زیرا طبق توافق ایران با روسیه قرار است سوخت‌رسانی به نیروگاه بوشهر تا سال ۲۰۲۲ ادامه داشته باشد. الشرق الاوسط بدون اینکه به خواسته احتمالی ایران در مقابل این اقدام اشاره کند، نوشت: «این منابع توضیح دادند که دولتهای غربی این پیشنهاد ایران را رد کردند و بر لزوم سوخت‌رسانی روسیه به ایران تاکید کردند.»
ارسال نظر