گروه خبر: پس از آنکه مجمع تشخیص مصلحت نظام در جریان جلسه دو هفته گذشته خود، برخی از جزئیات طرح «نحوه اداره بانک مرکزی» درباره «انتصاب» رئیس‌کل بانک مرکزی را به تصویب رساند، در جلسه دیروز نیز شرایط «عزل» این مقام در بانک مرکزی را تصویب کرد؛ بر این اساس، عزل رئیس‌کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به پیشنهاد «رئیس‌جمهوری»، با رای دوسوم اعضای هیات دولت و با تایید و حکم رئیس‌جمهور صورت می‌گیرد. در این میان و پیش از رای‌گیری در هیات دولت، رئیس‌کل بانک مرکزی می‌تواند در صورت تمایل در هیات دولت به دفاع از خود بپردازد. به گزارش «ایرنا»، این تصمیم‌گیری را می‌توان بر مبنای رهنمود مقام معظم رهبری خواند؛ چه آنکه در نامه مقام معظم رهبری به رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص رفع معضل عزل و نصب رئیس‌کل بانک مرکزی، بر لزوم یافتن راه‌حل معضل مذکور به‌گونه‌ای که نصب و عزل و پذیرش استعفای رئیس‌کل بانک مرکزی در اختیار رئیس قوه‌مجریه باشد تاکید شده بود. جزئیات این طرح در شرایطی توسط اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام به تصویب رسید که نحوه عزل و نصب رئیس‌کل بانک مرکزی به‌دلیل سکوت قانون یکی از معضل‌های نظام تصمیم‌گیری بود. ریشه این موضوع را باید در قانون برنامه پنجم توسعه جست‌وجو کرد؛ آن هنگام که برنامه پنجم توسعه در دی ماه ۸۹ در مجلس در حال بررسی بود و بر اساس مشکلاتی که درباره نحوه اداره بانک مرکزی وجود داشت، این موضوع به‌عنوان یک معضل از سوی رهبر معظم انقلاب به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع شد و در دستور جلسه قرار گرفت.

اگرچه مساله به خلأ قانونی موجود در قانون برنامه پنجم توسعه برای صدور حکم رئیس‌کل بانک مرکزی باز‌می‌گشت، اما در میان این سال‌ها، با وجود آنکه رسیدن به‌نظر مشترک در این باره میان دولت و مجلس شورای اسلامی میسر نشد، مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز که این موضوع را در دستور کار داشت نتوانست به نظری قطعی در این باره دست یابد.

باور نمایندگان مجلس شورای اسلامی وقت مبنی بر انتخاب رئیس‌کل بانک مرکزی توسط روسای سه قوه، نقطه اختلاف دولت و مجلس در این باره بود. این موضوع، اما به‌رغم موافقت مجمع با نظر مطرح شده از سوی مجلس، با مخالفت دولت روبه‌رو شد که در نهایت رهبر معظم انقلاب، تبصره یک ماده ۸۰ و موضوعات مرتبط با نحوه استقلال بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران را به‌عنوان معضل مطرح و به مجمع تشخیص مصلحت واگذار کردند؛ این موضوع تا آنجا ادامه یافت که دیروز جزئیات طرح «نحوه اداره بانک مرکزی» با تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام نهایی شد.

بر اساس تصویب جزئیات این طرح، انتصاب رئیس‌کل بانک مرکزی به پیشنهاد وزیر اقتصاد، تایید هیات‌وزیران و صدور حکم توسط رئیس‌جمهور، به مدت پنج سال انجام می‌شود. از دیگر سو عزل رئیس‌کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به پیشنهاد «رئیس‌جمهوری»، با رای دوسوم اعضای هیات دولت و با تایید و حکم رئیس‌جمهور صورت می‌گیرد. در این میان و پیش از رای‌گیری در هیات دولت، رئیس‌کل بانک مرکزی می‌تواند در صورت تمایل در هیات دولت به دفاع از خود بپردازد.

همچنین در ضوابط عزل نیز مقرر شد که در صورت تحقق یک یا چند بند از شرایط ذیل، عزل و جایگزینی رئیس بانک مرکزی محقق خواهد شد: از دست دادن یک یا چند شرط از شرایط مذکور یا احراز فقدان یک یا چند شرط احراز منصب و عدم توانایی یا کوتاهی در انجام وظایف قانونی و در تحقق اهداف بانک مرکزی. همچنین پذیرش استعفای رئیس‌کل بانک مرکزی نیز، توسط رئیس‌جمهور انجام می‌شود.

بر این اساس و به موجب تبصره‌ای، در صورت عزل، استعفا یا فوت رئیس‌کل بانک مرکزی، حداکثر ظرف مدت یک ماه با رعایت فرآیند مذکور در این قانون، نسبت به تعیین رئیس‌کل بانک مرکزی جدید اقدام خواهد شد. در این مدت قائم مقام بانک مرکزی دارای کلیه اختیارات رئیس‌کل می‌باشد.