سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا با اشاره به ضرب‌الاجل مذاکرات هسته‌ای:
به نفع همه است به توافق برسیم
گروه دیپلماسی: اظهارات روز جمعه سیدعباس عراقچی مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران مبنی بر اینکه احتمال تمدید مذاکرات هسته‌ای وجود دارد، با واکنش‌های متفاوتی در میان مقامات، تحلیلگران و رسانه‌های داخلی و خارجی مواجه شده است. در این ارتباط سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا با تاکید دوباره بر وجود زمان کافی برای رسیدن به توافق جامع هسته‌ای تاکید کرده است که به نفع همه است که تا ضرب‌الاجل ۲۴ نوامبر به توافق جامع دست پیدا کنیم. همزمان «گری سیمور» کارشناس ارشد دانشگاه هاروارد معتقد است که با توجه به اختلافات ایران و آمریکا دستیابی به توافق جامع در اوایل آذر غیرممکن بوده و باید منتظر تمدید مذاکرات یا یک نوع توافق نسبی باشیم. روزنامه آمریکایی «وال‌استریت‌ژورنال» نیز با تایید اینکه آمریکا به دنبال تمدید دوباره مذاکرات است، گزارش داده که با توجه به اهمیتی که ایران برای ایجاد ثبات در خاورمیانه دارد، آمریکا به دنبال تمدید دوباره مذاکرات هسته‌ای است.
به گزارش «ایسنا»، ماری هارف، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز جمعه در نشست خبری خود ضمن تاکید بر وجود زمان کافی برای حصول توافق نهایی میان ایران و ۱+۵ گفت: «به نفع همه است که تا ضرب‌الاجل تعیین شده ۲۴ نوامبر به توافقی نهایی دست پیدا کنیم که به جامعه جهانی اطمینان دهد برنامه هسته‌ای ایران ماهیت کاملا صلح‌آمیز دارد.» ماری هارف افزود: «ما معتقدیم که زمان کافی و مناسب برای کار روی این مساله و رسیدن به توافق نهایی تا ضرب‌الاجل ۲۴ نوامبر وجود دارد.»
بر اساس گزارش پایگاه اینترنتی وزارت خارجه آمریکا هارف یادآور شد: «هفته آینده قرار است وزیر امور خارجه با محمدجواد ظریف همتای ایرانی‌اش و کاترین اشتون دیداری سه‌جانبه داشته باشد. همچنین یک روز پیش از این نیز دیداری دوجانبه میان جان کری و ظریف برگزار خواهد شد.» او تاکید کرد: «ما می‌دانیم که مسائل باقی مانده است، اما زمان کافی است و این مسیر پیش روی ما قرار دارد و تنها باید از آن استفاده کنیم.»
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در ادامه در واکنش به اظهارات سیدعباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران مبنی بر احتمال تمدید مذاکرات هسته‌ای نیز گفت: «ما روی ضرب‌الاجل ۲۴ نوامبر تمرکز کرده‌ایم. ما با یک چالش سخت روبه‌رو هستیم و این مذاکرات نیز سخت هستند. اگر چنین نبود ما مدت‌ها پیش به توافق می‌رسیدیم.»هارف ادامه داد: «بهرغم وجود اختلافات میان طرف‌های مذاکره‌کننده اما من می‌توانم بگویم که پیشرفت‌هایی در مذاکرات حاصل شده است با این حال این مسائل سخت و جدی است و ما هنوز اختلافات زیادی داریم. از این‌رو قرار است هفته دیگر دیدار داشته باشیم.» او همچنین با اشاره به آخرین دور از مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ که ماه گذشته در حاشیه اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک برگزار شد گفت: «دیدارهای دوجانبه و سه جانبه هفته جاری در ادامه مذاکرات نیویورک است و پس از آن من فکر می‌کنم قادر خواهیم بود در مورد آنچه از امروز تا ۲۴ نوامبر اتفاق خواهد افتاد صحبت کنیم.»
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا علاوه بر این در پاسخ به سوالی مبنی بر احتمال طرح مسائل دیگری غیراز موضوع هسته‌ای در دیدارهای هفته جاری میان مقامات ایران و آمریکا افزود: «همان‌طور که گفته‌ایم این مذاکرات روی مساله هسته‌ای متمرکز شده است. برخی اوقات همانند مذاکرات در نیویورک مسائل دیگری همچون داعش مطرح شد. مسلما غیرممکن نیست که این مقامات سیاسی در این سبک ضمن دیدار با یکدیگر درمورد حوادث جهان صحبت کنند؛ اما تاکید می‌کنم که این مذاکرات و دیدارهای آتی روی مساله هسته‌ای متمرکز است.»
سیدعباس عراقچی روز جمعه در حاشیه گردهمایی روسای کل دادگستری‌های کشور در جمع خبرنگاران ابراز امیدواری کرد که مذاکرات آتی بتواند مسیری برای حل مشکلات فی‌مابین ایران و ۱+۵ باشد. این عضو ارشد در مورد امکان دستیابی به توافق جامع هسته‌ای تا سوم آذر ابراز تردید کرد و از احتمال تمدید مذاکرات پس از ضرب‌الاجل خبر داد. او با اعلام این موضوع تاکید کرد: «احتمال تمدید مذاکرات وجود دارد.»
توافق تا آذر ماه غیرممکن است
همزمان با اظهارات سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، کارشناس ارشد دانشگاه هاروارد معتقد است که با توجه به اختلافات عمیق بین ایران و آمریکا دستیابی به توافق جامع در اوایل آذر غیرممکن بوده و باید منتظر تمدید مذاکرات یا یک نوع توافق نسبی باشیم.
به گزارش خبرگزاری «تسنیم»، گری سیمور، از کارشناسان برجسته دانشگاه هاروارد، در گفت‌وگو با شورای روابط خارجی با اشاره به وجود اختلاف در مواضع ایران و آمریکا در موضوع هسته‌ای گفت: «اکنون بسیاری پیش‌بینی می‌کنند که تا پایان نوامبر به توافق جامع دست نخواهیم یافت.
از طرف دیگر، ظهور داعش دشمن مشترکی را، دست‌کم از نظر تاکتیکی پیش روی آمریکا و ایران قرار داده است و ممکن است انگیزه این دو کشور را برای پرهیز از رویارویی در مساله هسته‌ای، حداقل تا زمانی که قصد دارند برای شکست داعش در عراق همکاری کنند، افزایش دهد.» گری سیمور در ادامه اشاره می‌کند که با توجه به دورنمای مبهم دستیابی به توافق جامع در فرصت باقیمانده به نظر می‌رسد که تمدید مذاکرات یا دستیابی به یک توافق نسبی بهترین گزینه باشد زیرا: «از نظر ایران، آنها می‌توانند از تحریم‌های اضافی در امان باشند اما برنامه هسته‌ای خود را قربانی نکنند. از نظر آمریکا، ما عناصر مهمی از برنامه هسته‌ای ایران را متوقف می‌کنیم، بدون اینکه مجموع رژیم تحریم‌ها دستخوش تاثیر شوند.»
آمریکا به دنبال تمدید دوباره
ازسوی دیگر و در ادامه تحلیلگری سیمور، یک روزنامه آمریکایی گزارش داده است که آمریکا با توجه به اهمیتی که ایران برای ایجاد ثبات در خاورمیانه دارد، به دنبال تمدید دوباره مذاکرات هسته‌ای است.
روزنامه آمریکایی وال‌استریت‌ژورنال در گزارشی در روز جمعه با عنوان آمریکا در تلاش برای نجات هسته‌ای ایران است، به دیدار هفته آینده جان کری، وزیر خارجه آمریکا با محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران اشاره کرده و با استناد به نظر مقامات آمریکایی این دیدار را بخشی از تلاش آمریکا برای نجات دادن مذاکراتی دانسته که به دنبال محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران است.
بهرغم این، برخی از این مقامات می‌گویند آمریکا ممکن است با این اعتقاد که تعامل دیپلماتیک با ایران برای حمایت از ثبات در خاورمیانه اهمیتی حیاتی دارد به دنبال تمدید دوباره مهلت مذاکرات هسته‌ای با ایران باشد. این مقامات همچنین ادعا کرده‌اند ایران ممکن است کاخ سفید را برای تمدید نامحدود توافق موقت ژنو که در سال گذشته امضا شد، متقاعد کند.
به نوشته وال‌استریت‌ژورنال، انتخابات کنگره در ماه نوامبر عامل دیگری است که ممکن است اختیارات دیپلماتیک کاخ سفید را محدود کند. قانون‌گذاران جمهوری‌خواه تهدید کرده‌اند درصورتی که کنترل مجلس سنا را به دست بگیرند، تحریم‌های جدیدی علیه تهران اعمال می‌کنند و این اقدامی است که به گفته آقای روحانی گفت‌وگوها را به بن‌بست می‌کشاند.
سه دلیل برای افزایش احتمال توافق
در مقابل این اظهارات غربی، اما یک کارشناس مسائل بین‌الملل با تحلیل عوامل مختلف، درباره احتمال تمدید مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ گفت که در صورت عدم توافق تا سوم آذر تمدید توافق بی معنی و غیرعقلانی خواهد بود، چرا که اگر قرار بود تغییری در مواضع دوطرف ایجاد شود در همین یک سال گذشته این تغییر ایجاد می‌شد.دکتر علی بیگدلی استاد روابط بین‌الملل دانشگاه، در گفت‌وگو با فرارو درباره اظهارات سیدعباس عراقچی، گفت: «برخلاف آقای عراقچی، بسیار خوش بین هستم که تا پیش از پایان ضرب‌الاجل تعیین شده ایران و گروه ۱+۵ بتوانند به توافق جامع دست پیدا کنند.»
او با بیان اینکه شواهد و قرائن بسیاری وجود دارد که نشان می‌دهد احتمال دستیابی دو طرف به توافق جامع حتی پیش از پایان ضرب‌الاجل سوم آذر وجود دارد، گفت: «گسترش روزافزون خطر داعش از جمله این شواهد است.» به هر حال هم ایران و هم کشورهای عضو گروه ۱+۵ در منطقه منافع مشترکی دارند که این منافع ایجاب می‌کند طرفین همکاری‌های مشترکی را برای دفع خطر داعش
داشته باشند. بیگدلی با بیان اینکه انتخابات کنگره آمریکا عامل بر انگیزاننده و مهم دیگری است که کاخ سفید را در رسیدن به توافق جامع هسته‌ای با ایران ترغیب می‌کند، گفت: «باراک اوباما می‌داند برای آنکه دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان همانند مجلس سنا بتوانند اکثریت نسبی را از آن خود کنند باید برگ برنده‌ای رو کند که این برگ برنده می‌تواند حل و فصل یکی از مهم‌ترین بحران‌های بین‌المللی سال‌های اخیر از طریق دیپلماتیک باشد.» این کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: «نکته دیگری هم که وجود دارد این است که اساسا دیگر دنیا از موضوع مذاکرات هسته‌ای ایران خسته شده، این را وزیر خارجه آلمان به صراحت بیان کرده است او در مذاکرات پیشین با ترک محل مذاکرات اعلام کرد که مشکل اصلی بین ایران و آمریکا است و این دو کشور باید در ابتدا به توافق برسند.» بیگدلی ادامه داد: «این شواهد و قرائن به خوبی نشان می‌دهد که دو طرف چاره‌ای ندارند جز اینکه تا پیش از پایان ضرب‌الاجل تعیین شده به توافق جامع هسته‌ای دست پیدا کنند.»
ارسال نظر