برزخ مذاکرات، مطلوب روسیه
مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل بینالملل اخیرا سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه گفته که در مذاکرات اتمی تنها ۵ درصد اختلاف باقی مانده است و در ۹۵ درصد موارد توافق حاصل شده است. آنچه روسها بیان میکنند در چارچوب ادبیات ناشی از جایگاه آنها در گروه ۱+۵ و خط مشیهای ناشی شده از این سیاستها برای کسب منفعت بیشتر در معادلات مربوط به پرونده هستهای است. جمهوری اسلامی ایران و ۱+۵ به عنوان دو سوی میز مذاکره دارای ساختار تعریف شده سیاسی هستند. ایران به عنوان یک کشور با سابقه تمدنی هزارهای و یک نظام برخاسته از یک انقلاب دینی دارای مواضع مستقلی در برابر نظم موجود جهانی است؛ در حالی که رودرروی ایران و آن سوی میز مجموعه متکثری از قدرتهای جهانی حضور دارند که در عین رقابت با یکدیگر و اصطکاک منافع، در حوزههای مختلف در حفظ نظم موجود جهانی با هم متحد هستند.
مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل بینالملل اخیرا سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه گفته که در مذاکرات اتمی تنها ۵ درصد اختلاف باقی مانده است و در ۹۵ درصد موارد توافق حاصل شده است. آنچه روسها بیان میکنند در چارچوب ادبیات ناشی از جایگاه آنها در گروه ۱+۵ و خط مشیهای ناشی شده از این سیاستها برای کسب منفعت بیشتر در معادلات مربوط به پرونده هستهای است. جمهوری اسلامی ایران و ۱+۵ به عنوان دو سوی میز مذاکره دارای ساختار تعریف شده سیاسی هستند. ایران به عنوان یک کشور با سابقه تمدنی هزارهای و یک نظام برخاسته از یک انقلاب دینی دارای مواضع مستقلی در برابر نظم موجود جهانی است؛ در حالی که رودرروی ایران و آن سوی میز مجموعه متکثری از قدرتهای جهانی حضور دارند که در عین رقابت با یکدیگر و اصطکاک منافع، در حوزههای مختلف در حفظ نظم موجود جهانی با هم متحد هستند. از این رو هر بازیگر در چارچوب منافع خود نسبت به بازیگران دیگر در این مجموعه متکثر مواضع مختلفی اتخاذ میکند اما در برخورد با ایران به عنوان یک عنصر مستقل، همگی موضع واحدی دارند. من موضع اخیر لاوروف را تا حدودی قبول میکنم همانطور که باید صحبت جان کری را پذیرفت که معتقد است مذاکرات پیشرفتهای خوبی داشته است. زیرا ایران در مسیر تعامل سازنده در بسیاری از موضوعاتی که توافق قابل حصول بوده، بالاترین میزان همکاری را انجام داده است. به همین دلیل است که حسن روحانی رئیسجمهور ایران در نشست خبری نیویورک میگوید اکنون وقت گام برداشتن ایالاتمتحده آمریکا و همراهانش است. لاوروف درست میگوید ۹۵ درصد از مسائل حل شده است اما تاثیر کیفی ۵ درصد باقی مانده از مسائل به نظر میرسد از اهمیتی بیشتر از کمیت ۹۵ درصدی توافقات برخوردار است. یعنی آنکه زمان گرفتن تصمیمات مهم برای مهم ترین تصمیمات فرارسیده است. در اینجاست که میتوانیم بگوییم هم آمریکاییها درست میگویند هم روسها و هم ایرانیها. زیرا هر کدام با در نظر داشتن محورهای مورد عنایت خود به دنبال ایجاد فضای مثبت برای مدیریت مذاکرات به نفع خویش هستند و وجوه مورد علاقه خود را مینگرند. لاوروف مانند دیگر بازیگران پیرامونی پرونده هستهای، به خوبی میداند که اگر مذاکرات به بن بست برسد هزینههای بازیگران پیرامونی، هم در مسائل منطقهای و هم بینالمللی افزایش پیدا خواهد کرد و هر چه نقش بازیگران بیشتر، هزینههای آنها نیز افزونتر خواهد بود. روسها چندان علاقهای ندارند که مذاکرات پایان پذیرد به همان اندازهای که علاقه ندارند مذاکرات به یک هدف مشخص و سرانجام روشنی ختم شود. حفظ چالش موجود میان ایران و غرب به نفع روسهاست؛ حال اگر این چالش منجر به رسیدن به یک طرح جامع شود مطلوب نیست و به همان اندازه اگر به رودررویی ایران و آمریکا هم ختم شود وضع مطلوبی نخواهد بود. پس حفظ وضع موجود در حالت برزخ میان رودررویی و توافق نهایی، بیش از هر چیز به نفع روسها و بازیگران پیرامونی است. لذا میبینیم بهرغم اینکه روسها چندی پیش میگفتند پیشرفتی در مذاکرات حاصل نشده است و ۷۰ درصد مورد عنایت دیپلماتهای ایرانی را نیز رد میکردند، امروز به ۹۵ درصد اشاره میکنند.
ارسال نظر