نخستین دیدار پس از سه دهه

روسای دولت‌های ایران و انگلیس پس از ۳۵ سال با هم ملاقات کردند تحلیل «جک استراو» از پیامدهای دیدار روحانی و کامرون اوباما: ایران می‌تواند برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز خود را ادامه دهد

نخستین دیدار سران ایران و بریتانیا پس‌از سه دهه

گروه خبر: سرانجام پس از سه دهه، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران و نخست‌وزیر بریتانیا در نیویورک با یکدیگر دیدار کردند؛ دیداری که نخستین دیدار سران دو کشور پس از پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷، محسوب می‌شود. بر اساس گزارش‌ها محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه و محمد نهاوندیان، رئیس دفتر رئیس‌جمهور، روحانی را در این دیدار تاریخی همراهی کرده‌اند.

در همین حال سفر حسن روحانی به نیویورک برای حضور در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در شرایطی به سومین روز خود رسید که رئیس‌جمهوری با دبیرکل سازمان ملل متحد و سران برخی کشورها، دیدار و گفت‌وگو کرد؛ گفت‌وگوهایی که به دلیل مذاکرات هسته‌ای ایران و کشورهای ۱+۵ در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل، مذاکرات هسته‌ای را به محوری‌ترین موضوع برای رایزنی‌ها تبدیل کرده است. چه آنکه رئیس‌جمهوری ایران از آمادگی ایران برای توافق هسته‌ای سخن گفته و در دیدار با رهبران چند کشور دیگر، دیدگاه خود را در مورد پرونده هسته‌ای ایران، روابط دوجانبه و مسائل بین‌المللی تشریح کرد. در این میان علاوه بر اظهارات بان کی مون درباره نزدیک شدن مذاکرات به خانه نهایی، روحانی نیز تاکید کرد: «در صورتی که حقوق ملت ایران مورد خدشه قرار نگیرد، آماده توافق هستیم.» به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، روحانی در دیدار بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل متحد که صبح دیروز به وقت تهران، در نیویورک انجام شد، تحریم‌های اقتصادی علیه ایران را موثر ندانست و گفت: «گاهی فکر می‌کنند با فشار علیه ایران ما پای میز مذاکره آمده‌ایم، این خطای بزرگی است، زیرا ایران با اراده جدی و به‌خاطر تامین منافع خود و دیگران وارد مذاکره شد.» رئیس‌جمهوری بر پایبندی ایران به مقررات بین‌المللی و معاهدات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکید کرد و با اعلام اینکه ما به این مقررات احترام می‌گذاریم، توضیح داد: «ما همچون گذشته در مسیر صلح‌آمیز فعالیت می‌کنیم و در صورتی که حقوق ملت ایران مورد خدشه قرار نگیرد، آماده توافق هستیم.» حسن روحانی اما ابراز امیدواری کرد که دبیر کل سازمان ملل به وظایف خود برای به نتیجه رسیدن فرصتی که منجر به توافق برد - برد می‌‌شود، عمل کند. رئیس‌جمهوری در ادامه این دیدار بزرگ‌ترین مشکل جهان امروز را هژمونی(سلطه‌جویی) قدرت‌های بزرگ و بی‌عدالتی خواند. به گفته او جهان امروز با مشکلات فراوانی از قبیل تروریسم، خشونت و تهدیدهای زیست محیطی مواجه است و خشونت بیش از هر چیزی نشات گرفته از تبعیض‌، نبود عدالت و از بین رفتن امید است؛ این همان موضوعی است که رئیس‌جمهوری سال گذشته و در شصت و هشتمین نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل با ارائه طرح جهان عاری از خشونت به آن اشاره و خشونت و افراطی‌گری را بزرگ‌ترین معضل در جهان خوانده بود. روحانی در ادامه دیدار خود با بان کی مون با تاکید بر اینکه امروز برای همه روشن‌ شده است که خشونت، افراطی‌گری و تروریسم چه فجایعی به‌وجود می‌آورد، گفت: «مشکلات امروز عراق و سوریه از مسائلی که سه سال پیش در سوریه آغاز شد، نشأت می‌گیرد و اگر در همان مرحله، سرچشمه فعالیت این گروه جنایتکار خشک می‌شد، امروز شاهد این فجایع نبودیم. متاسفانه در آن زمان برخی کشورها، تصور می‌کردند با حمایت از این گروه‌ها می‌توانند دولتی را که نمی‌پسندند، سرنگون کنند.» از سوی دیگر، دبیر کل سازمان ملل متحد در این دیدار با اشاره به بحران‌هایی که امنیت و ثبات جهان را به مخاطره انداخته تعامل مفید ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و مشارکت فعال در مذاکرات با ۱+۵را ستود. دبیرکل سازمان ملل با اشاره به اینکه مذاکرات آرام - آرام به خانه نهایی نزدیک می‌شود، گفت: «امیدوارم همه طرفین فرصت موجود را از دست ندهند، زیرا دستیابی به توافق جامع به نفع همگان است و این امر جز با انعطاف و اتخاذ راه‌حل‌های میانه‌روانه محقق نخواهد شد.» بان‌کی مون در این دیدار در حالی که از تروریسم سخن می‌گفت، اظهار کرد: «متاسفانه اعتماد مردم عادی به توانمندی جامعه بین‌الملل در مبارزه با تروریسم از بین رفته است و ما خواهان حضور جدی‌تر و ایفای نقش راهبردی و سازنده از ایران در این زمینه هستیم.» دبیر کل سازمان ملل همچنین از حضور و کمک ایران برای تشکیل دولت جدید عراق قدردانی کرد.

اولاند: توافق هسته‌ای می‌تواند روابط را به سطحی بالاتر از گذشته برساند

حسن روحانی در ادامه دیدار با سران کشورها، با همتای فرانسوی خود در مقر سازمان ملل دیدار کرد؛ کشوری که در قالب کشورهای ۱+۵، یکی از طرف‌های مذاکره‌کننده هسته‌ای با جمهوری اسلامی ایران است. رئیس‌جمهوری ایران در ملاقات با فرانسوا اولاند رئیس‌جمهوری فرانسه، به مهم‌ترین پیام مذاکرات تهران با ۱+۵ مبنی بر اینکه مسائل مهم جهانی با گفت‌وگو حل‌وفصل می‌شود، اشاره و تاکید کرد: «غرب باید درک کند که ایران قدرتی تاثیرگذار در منطقه است.» روحانی مذاکرات این روزهای ایران و ۱+۵ را برای ساختن آینده بسیار مهم خواند و ابراز امیدواری کرد با در نظر گرفتن حقوق و نگرانی‌های ملت ایران مساله هسته‌ای به شکلی متوازن حل‌وفصل و نتیجه برد - برد برای طرفین حاصل شود. در همین حال رئیس‌جمهوری فرانسه نیز از امیدواری خود به افزایش رابطه با ایران سخن گفت؛ او در این باره تاکید کرد: «مذاکرات ۱+۵ با ایران باید هر چه سریع‌تر به توافق نهایی برسد، چون این توافق می‌تواند روابط فی‌مابین را در سایه اعتماد به سطحی بالاتر از گذشته برساند.» اولاند با تاکید بر ضرورت همکاری دو کشور در زمینه مبارزه با تروریسم، جایگاه ایران در منطقه را درباره این موضوع ویژه خواند. او با ابراز امیدواری درباره اینکه با دستیابی به توافق جامع هسته‌ای در سایر زمینه‌ها نیز دو کشور با یکدیگر همکاری قابل توجهی داشته باشند، گفت: «پاریس مانند تهران تصمیم گرفته است در برابر تروریسم از دولت عراق حمایت کند. رئیس‌جمهوری فرانسه همچنین نسبت به گسترش همکاری‌های صنعتی میان دو کشور ابراز خوش‌بینی کرد.

دیدار روحانی با اردوغان

رئیس‌جمهوری در ادامه دیدار خود با سران کشورها در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، با رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه نیز ملاقات کرد. روحانی در این دیدار با تاکید بر جدیت در تداوم قدم‌های مثبت در روابط همه‌جانبه ایران و ترکیه، رسیدن سطح مبادلات ایران و ترکیه به ۳۰ میلیارد دلار را حق دو ملت همسایه و دوست دانست و با تاکید بر حمایت از توسعه روابط اتاق‌های بازرگانی ایران و ترکیه، یادآوری کرد: «ایران از حضور سرمایه‌گذاران و بخش خصوصی ترکیه در پروژه‌های خود استقبال می‌کند و بر توافق ایران و ترکیه برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی ترکیه در بخش‌های مختلف انرژی و حمل‌ونقل و صنعت ایران پایبند هستیم.» رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه نیز در این دیدار، روابط دوجانبه ایران و ترکیه را در مرحله مهمی دانست و بر پیگیری عملیاتی شدن توافق‌های قبلی دو کشور در شورای راهبردی روابط ایران و ترکیه تاکید و ابراز امیدواری کرد که حجم مبادلات ایران و ترکیه تا پایان سال ۲۰۱۵ به ۳۰ میلیارد دلار برسد.

آماده اجرایی شدن شبکه انتقال گاز به اروپا از طریق اتریش هستیم

در اقدامی دیگر، رئیس‌جمهوری با همتای اتریشی خود نیز دیدار کرد. او با بیان اینکه ایران در زمینه انرژی دارای شرایط بی‌نظیری است، به‌طوری که می‌تواند مرکز انرژی مطمئنی برای اروپا باشد، گفت: «ما آماده اجرایی شدن شبکه انتقال گاز به اروپا از طریق اتریش هستیم.» روحانی با اشاره به مذاکرات هسته‌ای ایران با ۱+۵ و تاکید بر دستیابی به توافق نهایی درصورت وجود اراده جدی طرفین، گفت: «آنچه برای ایران مهم است، دستیابی به فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای به منظور توسعه کشور است.» هانس فیشر، رئیس‌جمهوری اتریش نیز در این دیدار با اشاره به مذاکرات ایران با ۱+۵ ابراز امیدواری کرد با دستیابی به توافق جامع، زمینه برای افزایش تعاملات میان ایران و اتحادیه اروپا بیش از پیش فراهم شود.

دیدار با اشتون

رئیس جمهور همچنین با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و رئیس شورای اروپا دیدار کرد. به گزارش خبرگزاری تسنیم، حسن روحانی دیروز در ادامه دیدارهای خود با کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هرمان ون رومپوی رئیس شورای اروپا در نیویورک دیدار کرد. مایکل مان سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا همچنین از دیدار کوتاه ظریف و اشتون پیش از دیدار مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با روحانی خبر داد.

لزوم برطرف شدن تنش‌ها در روابط ایران و آمریکا

دیدار‌های روحانی به سران کشورها ختم نشد. او در سفر به نیویورک دیروز با نخبگان سیاسی اندیشکده‌های آمریکایی، در هتل محل اقامت رئیس‌جمهوری در نیویورک دیدار کرد. رئیس‌جمهوری، حصول توافق در موضوع هسته‌ای را در صورتی که طرف مقابل اراده لازم را داشته باشد امکان‌پذیر و شدنی دانست و گفت: «تهدید ملت ایران بی‌نتیجه است و عدم حل موضوع هسته‌ای برای هیچ‌کس نتیجه نخواهد داشت.» او با اشاره به روابط پرتنش و خصمانه ایران و آمریکا در دهه‌های گذشته، بر لزوم شناسایی و برطرف شدن ریشه تنش‌ها در روابط فعلی بین ایران و آمریکا اشاره و تاکید کرد: «روابط خوب بین ملت‌ها بهتر از ایجاد فاصله است و اینکه بهبود روابط از کجا شروع شود و از چه فرصتی بهترین بهره‌برداری صورت گیرد، می‌تواند موضوع بحث در نشست‌های نخبگان باشد.» رئیس‌جمهوری در بخش دیگر سخنانش، به مذاکرات بین ایران و ۱+۵ اشاره کرد و گفت: «هر چند اختلاف‌نظرهایی در موضوع هسته‌ای باقی‌مانده، اما توافق امکان‌پذیر است.» رئیس‌جمهوری، ضمن ابراز مخالفت با دیدگاهی که می‌گوید «همه گزینه‌ها را روی میز داریم»، گفت: «تهدید سازنده نیست، بلکه تحریک‌کننده است و تحریم و تهدید، هر ملتی را تحریک می‌کند. تهدید ملت ایران بی‌نتیجه است.» رئیس‌جمهوری در تبیین تاثیر مثبت توافق هسته‌ای بر همکاری‌های اقتصادی نیز اظهار کرد:« توافق می‌تواند باعث فعالیت آسان شرکت‌های بزرگ در ایران باشد و عدم توافق فقط باعث می‌شود که تنها شرکت‌های برخی کشورهای خاص از این فرصت بهره ببرند. توافق به نفع اقتصاد ایران و غرب است و به همین دلیل بسیاری از شرکت‌های اروپایی منتظر توافق و آغاز قرارداد و همکاری با ایران هستند.» روحانی خاطرنشان کرد: «دو ماه باقیمانده برای حصول توافق، هر چند زمان کوتاهی است، اما در صورتی که هر دو طرف اراده قاطع برای حل مساله داشته باشند، حصول توافق شدنی است. این اراده از طرف ایران وجود دارد و اعتقاد داریم که عدم حل موضوع برای هیچ‌کس نتیجه نخواهد داشت.»

صفحات 2 و 6 را بخوانید

نخستین دیدار پس از سه دهه