گروه دیپلماسی: بحث حضور ایران در ائتلاف جهانی عیله داعش موجب ایجاد شکاف در بین اعضای این ائتلاف شده است. وزیر امور خارجه عراق جدیدترین مقامی است که از تلاش برای حضور ایران در کنفرانس ضد داعش خبر داده است. درمقابل، اما معاون عربی آفریقای وزیر امور خارجه ایران گفت که حضور در نشست نمایشی و گزینشی مبارزه با تروریسم در پاریس مدنظر ایران نیست. حسین امیرعبداللهیان در گفت‌وگو با واحد مرکزی خبر افزود: «جمهوری اسلامی ایران نخستین کشوری است که در مبارزه با تروریسم به کمک عراق شتافت.» او گفت: «برای ایران مبارزه واقعی و غیرگزینشی با تروریسم در منطقه و جهان مورد توجه است.» امیرعبداللهیان تاکید کرد: «به حمایت‌های قوی خود از عراق و سوریه در مبارزه با تروریسم ادامه می‌دهیم.»

در این ارتباط اما وزیر امور خارجه عراق گفت که دور نگاه داشتن تهران از کنفرانس جده بی‌معنا بود. به گزارش «ایسنا»، ابراهیم جعفری در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی الحره عراق، دور نگاه داشتن تهران را از کنفرانس جده که پنج‌شنبه گذشته برگزار شد، بی‌معنا دانست و از تلاش‌ها برای حضور ایران در کنفرانس پاریس خبر داد. او تاکید کرد: «وقتی آغوش‌مان را به‌سوی کشورهای همجوار باز می‌کنیم، بی‌معنا است که ایران را از این قاعده مستثنا کنیم؛ چراکه این کشور به لحاظ جغرافیایی دارای ۱۴۰۰ کیلومتر مرز با عراق است و به‌لحاظ امنیتی هم به عراق کمک کرده و از آن حمایت کرده است.» جعفری ادامه داد:‌ «از این‌رو درست نیست که این کشور را استثنا کنیم؛ همچنین گره‌هایی وجود دارد که باز کردن آن و رفع موانع نیازمند تلاش است. ما تلاش می‌کنیم و امیدواریم که بتوانیم در کنفرانس پاریس، ایران را نیز مشارکت دهیم. »

به ایران و روسیه نیاز داریم

همزمان با اختلافات بر سر دعوت یا دعوت نکردن از ایران برای حضور در نشست پاریس، ریچارد‌هاس، رئیس شورای روابط خارجی آمریکا در گفت‌وگو با تارنمای رسمی این شورا، گفت که دولت اوباما برای شکست قطعی داعش به کمک ایران، روسیه و دولت بشار اسد نیاز خواهد داشت. به گزارش «ایرنا»، ریچارد‌هاس گفت: «ما برای شکست داعش، نه‌تنها به کشورهای عربی بلکه به ایران و روسیه هم نیاز خواهیم داشت.» او افزود: شاید نیاز باشد که با دولت بشار اسد هم، هرچند به‌صورت مشروط، به تفاهم‌هایی برسیم. در این صورت، لازم است یک گروه تماس یا گروهی رسمی‌تر تشکیل شود که آن وقت، حتما به ایران و روسیه نیاز خواهیم داشت.» هاس در پاسخ به این پرسش که آیا لازم است واشنگتن سفارت خود را در دمشق بازگشایی کند، گفت: «نیازی به رابطه مستقیم سیاسی نیست. بنابراین، من نوعی همکاری محدود یا دست کم هماهنگی با تهران و مسکو را پیشنهاد می‌کنم.» رئیس شورای روابط خارجی آمریکا ابراز امیدواری کرد که دولت اوباما بالاخره از همکاری و مشارکت گروه تماس به‌ویژه ایران و روسیه برای مبارزه با داعش بهره‌مند شود.

مستثنا کردن ایران از مبارزه علیه داعش

همزمان با این تحولات، روزنامه واشنگتن پست نوشت که ائتلاف تحت رهبری آمریکا به‌دنبال مستثنا کردن ایران از مبارزه علیه دولت اسلامی است. به گزارش «انتخاب»، این روزنامه آمریکایی در مقاله‌ای به قلم آن جیران نوشت: «بدون شک ایران یک نقش آفرین اصلی در وقایع پیش رو در عراق و سوریه است و در حالی که داعش، جنگ شورشیان در سوریه و چندپارگی فرقه‌ای در عراق را به‌عنوان فوری‌ترین تهدیدها تحت‌شعاع قرار داده است، ایران خود را در حالی در جبهه مشابه کشورهای منطقه و آمریکا در مبارزه با داعش می‌بیند که این کشورها، ایران را دشمن می‌پندارند.» واشنگتن پست در بخش دیگری از تحلیل خود می‌نویسد: «اینکه آیا ایران بخشی از این ائتلاف رسمی است یا خیر، بسیاری را در آمریکا و ایران عصبانی کرده است. این امر شاید فضایی جدید از همکاری بین دو کشور را نوید می‌دهد. ایران و آمریکا داعش را تهدیدی قریب‌الوقوع می‌پندارند که باید فورا به آن پرداخته شود، اگر چه هنوز مشخص نیست ایران در حملات هوایی یکجانبه آمریکا در داخل سوریه همراهی می‌کند یا خیر.» این روزنامه اضافه کرد: «وزارت امور خارجه ایران روز پنج‌شنبه اعلام کرد، ائتلاف بین‌المللی علیه داعش ابهامات بسیار جدی دارد.» رسانه‌های ایران نیز روز جمعه به نقل از حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران اعلام کردند ساده لوحانه است که تصور شود می‌توان تروریسم را با حملات هوایی ریشه کن کرد. در همین زمینه حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران افزود: «مبارزه با تروریسم مستلزم برنامه‌ریزی سازماندهی شده، همکاری دو جانبه و چندجانبه و از بین رفتن فقر فرهنگی و اقتصادی است.»

با این حال این مساله قابل درک است که ایران بتواند به‌عنوان یک میانجی مسوولیت هماهنگی حملات هوایی را برعهده بگیرد. هر چند یکی از مقامات بلندپایه وزارت امور خارجه آمریکا که به همراه کری به منطقه سفر کرده است به خبرنگاران گفت ما از اقدامات ایران در عراق کاملا آگاهیم، اما اجازه دهید به این مساله تاکید کنم که ما تاکنون هیچ هماهنگی با آنها در خصوص عراق نداشته ایم.