گروه دیپلماسی: این روزها اخبار مرتبط با عربستان و خاندان آل سعود بیش از هر زمان دیگری در مطبوعات و خبرگزاری‌ها انعکاس پیدا می‌کند و به موضوعی برای بحث و بررسی درخصوص چشم‌انداز این پادشاهی، روی کار آمدن نسل جدید شاهزادگان و تاثیر آن بر رویکرد عربستان در منطقه خاورمیانه تبدیل می‌شود. هنوز چند هفته از برکناری بندر بن سلطان رئیس اطلاعات عربستان نمی‌گذرد که رسانه‌ها از برکناری دیگر «بازِ» سعودی یعنی سعودالفیصل دیپلمات کهنه کار و قدیمی‌ترین وزیر امور خارجه جهان خبر می‌دهند. دو مقامی که بیشترین سهم را در تقویت ایران‌هراسی و خصومت با ایران در منطقه داشته‌اند. حمایت سعودالفیصل از طرح جزایر سه‌گانه در شورای همکاری خلیج‌فارس، مهار ایران انقلابی و اخیرا ایران هسته‌ای و متهم کردن ایران به تحریک شیعیان در منطقه ازجمله مواضعی است که او در طول سال‌ها تصدی وزارت خارجه بر آن تاکید کرده است.

در این ارتباط منابع بلندپایه سعودی از برکناری وزیر خارجه عربستان در چند روز آینده و جنگ قدرت برای جانشینی او خبر دادند.

به گزارش پایگاه خبری شبکه العالم، منابع بلندپایه سعودی از تصمیم عبدالله بن‌عبدالعزیز شاه مُسن عربستان برای برکناری برادر زاده‌اش سعودالفیصل از وزارت امور خارجه این کشور در روزهای آینده خبر دادند. بنا به اعلام منابع سعودی، شاهزاده سعودالفیصل روزهای آخر دوره فعالیت خود را در سمت وزیر امور خارجه عربستان می‌گذراند؛ زیرا عبدالله بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان تصمیم دارد در روزهای آینده او را از این سمت برکنار کند. در این میان مساله مهم‌تر از برکناری سعودالفیصل، فردی است که به‌عنوان جانشین او انتخاب خواهد شد. در این‌خصوص منابع یادشده اعلام کردند: «سعودالفیصل بعد از اینکه متوجه شد که شاه عربستان درصدد برکناری او است، تلاش می‌کند تا برادرش ترکی الفیصل به‌عنوان جانشین او انتخاب شود، اما پادشاه عربستان تمایل دارد که پسرش شاهزاده عبدالعزیز بن‌عبدالله را در سمت وزیر امور خارجه منصوب کند.»

می‌توان گفت که این روزها اختلافات گسترده در سطح خاندان حاکم آل‌سعود به علت رقابت بر سر پست وزیر امور خارجه وجود دارد و مهم‌تر از آن رقابت بر سر پست پادشاهی است. عبدالله شاه عربستان اخیرا شاهزاده بندربن‌سلطان، رئیس سابق سازمان اطلاعات عربستان سعودی را به‌عنوان هزینه تضمین جایگاه پسرش متعب‌بن‌عبدالله در مجموعه افرادی که به‌دنبال ولیعهدی بودند، قربانی کرد. این اطلاعات با محتوای مقاله اخیر دیوید هرست نویسنده مشهور در پایگاه‌هافینگتون پست مطابقت دارد. او گفته بود: «عجیب نیست اگر در روزهای آینده بشنویم که شخص سعودالفیصل از پست وزیر امور خارجه عربستان برکنار شده است.»

بنابراین کهولت سن و بیماری اکثر فرزندان عبدالعزیز و رقابت‌های درونی بر سر قدرت، ملک عبدالله را بر آن داشته تا با تعیین فرزندانش در مناصب مهم حکومتی، آینده مطمئنی را برای آنان تضمین کند. از این رو بر اساس وخامت حال سعودالفیصل و گزارش‌های پزشکی او، عبدالعزیز بن عبدالله معاون او محتمل‌ترین گزینه برای تصدی وزارت خارجه است.

سعودالفیصل در یک‌سال اخیر و با تشدید بیماری پارکینسون، بسیاری از مأموریت‌های دیپلماتیک و رایزنی‌های سیاسی را به معاونش، عبدالعزیز سپرد و این باعث شده تا شانس او برای رسیدن به مقام وزیر امور خارجه بیشتر شود. همچنین موظف کردن عبدالعزیز بن عبدالله به‌عنوان نماینده ویژه عبدالله پادشاه عربستان برای حضور در شانزدهمین نشست کشورهای عضو جنبش عدم تعهد (نم) در تهران، دلیلی واضح بر این موضوع است که انتخاب او به‌عنوان وزیر خارجه جدید عربستان به زودی محقق می‌شود. همچنین درخصوص رویکرد عبدالعزیز بن عبدالله گفته می‌شود که او برخلاف سعودالفیصل که همواره رویکردی ضد‌ایرانی داشت و از مقامات مخالف نگاه سازنده با ایران بود، عبدالعزیز نگاه مثبتی به ایران دارد و معتقد است که باید با ایران به‌عنوان یک قدرت منطقه‌ای تعاملات سازنده داشت. پیش‌تر هم رسانه‌ها خبر داده بودند که گفت‌و‌گوهایی سری میان ایران و عربستان در عمان برگزار شده است که حضور مقاماتی از وزارت خارجه عربستان می‌تواند تاکیدی بر حضور عبدالعزیز بن عبدالله هم در این مذاکرات باشد.

حال اگر خبر برکناری الفیصل تایید شود، می‌تواند تغییر مثبت دیگری بعد از برکناری بندر بن‌سلطان باشد. به‌خصوص که با تضعیف جناح بازها در عربستان، میانه‌روها می‌توانند از این فرصت برای تحقق سیاست‌های خود در منطقه استفاده کنند و به رویکرد جدید عربستان در برخورد با ایران شکل بهتری بدهند.