حامی ریاست مادام العمر اسد نیستیم

گروه دیپلماسی- معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه با اشاره به برخی اشکالات پیرامون نشست ژنو۲ گفت: اشکال ساختاری و جوهری نشست ژنو ۲ این است که واقع‌بینانه مسائل و واقعیت‌های سوریه را مورد توجه قرار نداده، ما منتظر هستیم، ببینیم چه نتیجه‌ای از این نشست حاصل خواهد شد؛ اما امیدوار و خوش‌بین نیستیم. حسین امیرعبداللهیان معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه روز چهارشنبه در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر به تشریح مواضع ایران در خصوص تحولات منطقه و به‌خصوص اجلاس ژنو۲ پرداخت.

در پی بازپس‌گیری دعوت دبیرکل سازمان ملل از ایران برای شرکت در نشست ژنو ۲ این موضوع از طرف بان‌کی‌مون مطرح شده که ایران در ابتدا بیانیه نشست ژنو‌ یک را پذیرفته است و قرار بوده بیانیه مکتوب ارائه دهد، این در حالی است که ایران همواره گفته بود که پیش شرط را نمی‌پذیرد، بنابراین این مواضع این تصور را ایجاد کرده که ایران در مذاکرات خصوصی موضع‌گیری متفاوتی داشته است که امیرعبداللهیان پاسخ داد: «ما از ابتدا یعنی از زمانی که بیانیه ژنو یک صادر شد یک موضع کلی گرفتیم و گفتیم روح کلی حاکم بر بیانیه ژنو به عنوان یک راهکار سیاسی مورد توجه ما است. آنچه مورد توجه ما بود و همچنان نیز هست، این است که بیانیه ژنو همواره بر راهکار سیاسی تاکید می‌کرد که جمهوری اسلامی ایران نیز همواره بر راهکار سیاسی تاکید داشته؛ اما برخی از کشورها اصرار بر راهکار نظامی داشتند، لذا ما راهکار سیاسی را مورد تایید قرار دادیم.»

موضع ایران درباره ژنو یک صریح اعلام شده بود

امیر عبداللهیان افزود: «در تحولات اخیر تماس‌های مختلفی بین آقای ظریف و آقای بان‌کی‌مون صورت گرفته و در گفت‌وگوهای متعدد چه در سطح وزیر خارجه و چه در سطح بنده با آقای اخضر الابراهیمی و همچنین در دیدار ما در تهران با فلتمن معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل همواره بر این مواضع تاکید کردیم و به صراحت به آنها اعلام کردیم.»

امیرعبداللهیان گفت: «آخرین بار نیز سه‌شنبه هفته گذشته در کویت در ملاقات با بان‌کی‌مون و دستیاران و همراهان ایشان به صراحت به او گفته شد که ما نمی‌توانیم اعلام کنیم بیانیه ژنو‌ یک را با جزئیات قبول می‌کنیم. بان‌کی‌مون پرسیدند که منظور شما از جزئیات چیست و ما گفتیم به عنوان یک نمونه در بیانیه ژنو‌ یک پیش‌بینی شده دولت انتقالی با صلاحیت کامل تشکیل شود که این امر مداخله در امور سوریه است و مردم سوریه باید نسبت به آینده سیاسی خود در این کشور تصمیم بگیرند.

او ادامه داد: «در تماس تلفنی چهار روز قبل بان‌کی‌مون با وزیر خارجه نیز، ظریف همین مواضع را تکرار کردند و گفتند که ما هیچ پیش شرطی برای حضور در ژنو ۲ نمی‌پذیریم، اما چه در گفت‌وگوهای حضوری من با بان‌کی‌مون و چه در گفت‌وگوهای ظریف ما گفتیم که اگر دعوتی از جمهوری اسلامی ایران به عمل بیاید و شرطی در آن نباشد در نشست ژنو حضور خواهیم داشت.» معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه افزود: «البته ما درک می‌کنیم دبیرکل تلاش کرد یک نقش میانجی و مثبتی ایفا کند، برای اینکه حضور ایران را در نشست ژنو ۲ به عنوان یکی از طرف‌های موثر در تحولات سوریه داشته باشند.»

اشکالات اجلاس ژنو۲

او در پاسخ به سوالی درباره ارزیابی نشست ژنو ۲ گفت: «این نشست دارای چند اشکال است. اشکال اول به وضعیت گروه‌های معارض سیاسی در سوریه باز می‌گردد. تاکنون ۵۰ درصد طرف‌هایی که قرار بوده در این نشست حضور داشته باشند، به دلایل مختلف اعلام انصراف کرده‌اند و در این نشست حضور پیدا نکردند.»

امیرعبداللهیان ادامه داد: «مشکل دوم در سطح معارضه سوریه به این مساله باز می‌گردد که حداکثر کسانی که قصد حضور در این نشست را به عنوان گروه‌های معارض خواهند داشت و حتی اگر کسانی که اعلام کرده‌اند، شرکت نمی‌کنند نیز به این نشست اضافه شوند مجموعا حداکثر ۳ درصد می‌توانند جامعه سوریه را نمایندگی کنند و نمایندگان ۹۷ درصد در جامعه سوریه در این اجلاس غایب هستند و این یک اشکال ساختاری برای طرف گفت‌وگوی حکومت سوریه است.

او خاطرنشان کرد: «مشکل دیگر این است که برخی طرف‌های خارجی فکر می‌کنند، می‌توانند در قالب یک نشست بین‌المللی بحران سه ساله، شرایط پیچیده سوریه، حضور نیروهای القاعده و تکفیری، حمایت برخی کشورها از ارسال سلاح و تروریست، سرایت ناامنی به کشورهای همسایه و روند سیاسی در سوریه را به‌طور کلی در یک نشست حل‌و‌فصل کنند که این امر واقع‌بینانه نیست.»

با همه طرف‌هایی که معارض سیاسی سوریه هستند ارتباط داریم

عبداللهیان درباره این سوال که ایران در گذشته با الخطیب رئیس معارضین سوری در دوره‌ای ارتباط برقرار کرده بود، اما اکنون به نظر می‌رسد که با احمد جربا به عنوان معارضه نمی‌توان ارتباط برقرار کرد، گفت: «احمد جربا شخصیت ضعیفی است که قدرت نمایندگی معارضه سیاسی سوریه را ندارد. مواضع غیرواقع بینانه او نسبت به تحولات سوریه تایید‌کننده این موضوع است. ما با همه طرف‌هایی که معارض سیاسی سوریه هستند و در داخل سوریه دارای پایگاه و نفوذ هستند و یک بخش وسیعی از جامعه سوریه را نمایندگی می‌کنند، ارتباط داریم.»

او افزود: «با این افراد به عنوان اینکه در گفت‌وگوهای سوری- سوری و در چارچوب راهکار سیاسی بتوانیم دیدگاه‌های آنها را داشته باشیم ارتباط داریم، اما با معارضه‌ای که ساختگی هستند و دارای نفوذ در داخل سوریه نیستند و پایگاهی ندارند و معارضه‌ای که اقدامات مسلحانه علیه مردم سوریه انجام داده و از جمله با القاعده و گروه تکفیری همراه هستند، هیچ ارتباطی نداریم.»

حامی ریاست مادام العمر اسد نیستیم

معاون وزیر امور خارجه در پاسخ به این پرسش که یکی از مباحث اصلی مطرح اکنون در مورد بشار اسد این است که نباید تصور شود که وی در قدرت باقی می‌ماند، اما خودش اعلام کرده هیچ منعی برای اینکه در انتخابات آینده نامزد شود، وجود ندارد ایران در مورد باقی‌ماندن و نماندن اسد چه موضعی دارد؟ گفت: «ما معتقدیم آینده سوریه نه به آمریکا نه به هیچ طرف دیگری ارتباط ندارد. معتقدیم اگر در روند ارتباطی سالم کسی از جمله بشاراسد این شرایط را داشت که کاندیدا شود باید فرصت برای بشاراسد و همه طرف‌ها فراهم شود. هر آنچه مردم سوریه در یک روند انتخاباتی و سالم تصمیم بگیرند، مورد تایید ما خواهد بود. اینکه برخی طرف‌ها اصرار دارند در ژنو ۲ بگویند بشار در آینده سوریه جایی ندارد، به‌دلیل این است که این طرف‌ها نگران هستند که اگر بشار اسد کاندیدا بشود، مجددا رای بیاورد.»

او ادامه داد: «ما در گفت‌وگوهای دیپلماتیک که داریم، می‌دانیم بسیاری از طرف‌های غربی معتقدند اگر بشار اسد در این شرایط کاندیدا شود، قطعا رئیس‌جمهور خواهد بود. البته به‌دلیل واقعیت‌های موجود در سوریه با ۹۰ یا ۹۵ درصد رای نخواهد بود، ولی آنقدر رای می‌آورد که رئیس‌جمهور باقی بماند.»

امیر عبداللهیان تاکید کرد: «ما به عنوان جمهوری اسلامی ایران حمایت‌های خود را از سوریه و مردم این کشور ادامه می‌دهیم و از روند سیاسی مورد تایید مردم سوریه حمایت می‌کنیم. ما به دنبال این نیستیم که آقای بشار اسد رئیس‌جمهور مادام‌العمر در سوریه بماند. الان به صراحت می‌گوییم که بشار اسد رئیس‌جمهور قانونی سوریه است که با رای مردم روی کار آمده و مادامی که وی رئیس‌جمهور قانونی سوریه باشد، از او حمایت می‌کنیم.»

معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اقدامات تروریستی اخیر علیه ایران، گفت: «اطلاعاتی در اختیار داریم که نشان می‌دهد حملات اخیر علیه سفارت ایران در بیروت، تکنسین‌های ایرانی در عراق، دیپلمات شهیدمان در صنعا مجموعه اقدامات سازماندهی شده و هدفمندی است که توسط جریانات تکفیری و تروریستی انجام می‌شود، احتمالاتی وجود دارد که برخی طرف‌های خارجی در ورای این اقدامات قرار داشته باشند هم در حوزه لبنان و هم در حوزه عراق و هم اخیرا در یمن اقدامات گسترده مشترکی را با مقامات ذی‌ربط این کشورها شروع کردیم، به محض اینکه تحقیقاتمان به نتیجه برسد صراحتا و بدون هیچ‌گونه ملاحظه‌ای به‌صورت مستند اعلام خواهیم کرد که چه طرف خارجی در ورای این اقدامات علیه دیپلمات‌ها و اتباع ایرانی قرار دارد.»

سفر منطقه‌ای به خلیج‌فارس

معاون وزیر امور خارجه ادامه داد: «من هفته آینده قرار است سفری به حوزه خلیج‌فارس برای گفت‌وگو درباره مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و موضوعات مورد علاقه طرفین داشته باشم.» او درباره روابط ایران در حوزه خلیج‌فارس گفت: «ما معتقد هستیم که خلیج‌فارس از اهمیت راهبردی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران برخوردار است و همواره روابط تهران با کشورهای حوزه خلیج‌فارس مبتنی بر دوستی و همکاری همه‌جانبه بوده است.»

حامی اسقاط در بحرین نیستیم

امیر عبداللهیان با اشاره به اینکه دولت روحانی تاکید جدی بر توسعه همکاری و مناسبات با کشورهای حوزه خلیج‌فارس دارند، بیان کرد: «ما از ابتدا به مقامات بحرینی اعلام کردیم که جمهوری اسلامی ایران از ایده اسقاط در این کشور هیچ‌گاه حمایت نکرده است، آنچه در بحرین می‌گذرد یک موضوع بحرینی - بحرینی است و وارد کردن اتهامات بی‌اساس به جمهوری اسلامی ایران مبنی بر مداخله در امور این کشور اتهام نادرستی است.»

معاون وزیر امور خارجه ادامه داد: «راهکار در بحرین صرفا سیاسی و مبتنی بر گفت‌وگوی ملی است و توجه به مطالبات مردم و گفت‌وگوی واقعی حکومت و معارضین بدون هرگونه مداخله خارجی می‌توانند صلح و آرامش را به بحرین بازگرداند. او افزود: «تداوم بازجویی‌ها و دستگیری‌ها به‌ویژه در سطوح علمای دینی و رهبران سیاسی که با روش‌های مسالمت‌آمیز مطالب خود را بیان می‌کنند تنها اوضاع را پیچیده‌تر می‌کند. ما امنیت بحرین و خلیج‌فارس را امنیت خود می‌دانیم.»

تداوم دیدار دیپلماتیک تهران-ریاض

امیر عبداللهیان همچنین درباره روابط ایران و عربستان بیان کرد: «جمهوری اسلامی ایران بر نقش مهم عربستان در منطقه و جهان اسلام واقف است. ما امیدواریم شاهد مواضع و اقدامات سازنده عربستان و واکنش مثبت عربستان سعودی به ابتکار عمل رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه کشورمان باشیم.» معاون وزیر امور خارجه ادامه داد: «گفت‌وگو با قائم‌مقام وزیر امور خارجه عربستان در حاشیه نشست وزرای خارجه کنفرانس اسلامی در گینه کوناکری، گفت‌وگوهای سازنده و نویدبخش برای شروع دوره جدیدی از همکاری‌های سازنده دو کشور است. دیدارهای دیپلماتیک و گفت‌وگوهای تهران و ریاض به عنوان دو کشور مهم در منطقه و جهان اسلام تداوم می‌یابد.»

گفت‌وگوی مشترک با یمن در روزهای آینده

امیر عبداللهیان در توضیح جزئیات بیشتر درباره کمیته‌ای که اعلام کرده برای پیگیری وضعیت اتباع ایرانی تشکیل شده است، بیان کرد: «گفت‌وگوی مشترکی قرار است طی روزهای آینده بین ما و یمن انجام شود که مهم‌ترین مساله ما توجه به امنیت اماکن و دیپلمات‌های جمهوری اسلامی ایران در صنعا است. ما باید مطمئن شویم، دولت یمن مسوولانه نسبت به حفظ جان اتباع کشورمان اقدام می‌کند.»

معاون وزیر امور خارجه افزود: «درخصوص آقای نیکبخت دیپلمات ربوده‌شده ایران در یمن اطلاعاتی داریم که ایشان سلامت هستند، تلاش‌ها برای آزادی وی ادامه دارد. دولت یمن تلاش‌های خوبی در این رابطه انجام داده به نتایج روشنی رسیدیم و امیدوار هستیم که هر چه زودتر شاهد بازگشت وی به کشور باشیم.»

زیباری به تهران می‌آید

امیر عبداللهیان درباره تاریخ سفر زیباری به ایران اظهار کرد: «توافق اولیه این است که آقای زیباری در طول دو هفته آینده سفری به تهران داشته باشد و درخصوص موضوعات دوجانبه و موضوعات دیگری گفت‌وگو کند.»

آمادگی برای احیای رابطه با مغرب

معاون وزیر امور خارجه درباره دعوت مغرب از ایران برای شرکت در اجلاس کمیته قدس گفت: «این دعوت دریافت شده کمیته قدس پنج‌شنبه و جمعه هفته گذشته در مراکش برگزار شد از ایران سفیر کشورمان نزد سازمان کنفرانس اسلامی به همراه رئیس اداره دوم خاورمیانه و شمال آفریقای وزارت امور خارجه در این اجلاس شرکت کردند.»

او ادامه داد: «از دوره‌ای که به‌دلیل سوءتفاهمات روابط مراکش با تهران قطع شد، این اولین دعوت مغرب از ایران است که ما به آن پاسخ مثبت دادیم، البته گفت‌وگوهایی از یکسال‌ونیم پیش بین ما و مقامات ذی‌ربط مراکشی برگزار شد و در جریان سفر اخیر هیاتمان به مقامات مراکشی اعلام کردیم که تهران آماده روابط با همه کشورهای عربی از جمله کشور دوست و برادر، مراکش است و از بازگشت روابط دو کشور به وضعیت طبیعی خود استقبال می‌کنیم.»

ابهامات جدی درباره مرگ الماجد

عبداللهیان درباره مرگ مشکوک ماجدالماجد گفت: «کمیته‌ای که به لبنان فرستاده‌ایم در ارتباط با مقامات ذی‌ربط لبنانی تمام جزئیات این موضوع را مورد بررسی قرار می‌دهند. همچنان برای ما ابهامات جدی در خصوص مرگ ماجدالماجد وجود دارد، ولی اجازه دهید تحقیقات به نتیجه برسد و بتوانیم به‌صورت مستند از طریق مراجع ذی‌ربط درباره این مساله نظر بدهیم.»

او همچنین درباره اقدامات تروریستی در منطقه خاطرنشان کرد: «معتقدیم رویکرد همکاری صمیمانه و دسته جمعی در مبارزه با چالش‌های موجود در منطقه ما به‌ویژه در حوزه مبارزه با تروریسم و عوامل ناامن‌کننده منطقه و جلوگیری از فتنه و درگیری طائفی که با طراحی پشت پرده دشمنان منطقه و به‌ویژه رژیم صهیونیستی دنبال می‌شود، مناسب‌ترین راهکار برای برون‌رفت از شرایط کنونی است.»