گروه دیپلماسی- با گذشت دو سال از تحولات اعتراضی سوریه و فرسایشی شدن روند تحولات که منجر به افزایش آوارگان، تخریب زیرساخت‌های اقتصادی و تقابل مسلحانه میان دولت و مخالفان شده است، امیدها برای دستیابی به یک فرآیند مسالمت‌آمیز و خروج از بحران همچنان در اما و اگر برگزاری ژنو ۲ نهفته است. گسترش دامنه و سطح بحران و تقابل جبهه بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای موافق و مخالف دولت سوریه باعث شده تا تفاهم بر سر برگزاری یک نشست بین‌المللی منوط به تحقق پیش‌شرط‌ها و شروط حضور در این کنفرانس باشد. این نشست قرار است ۲۲ ژانویه سال ۲۰۱۴ میلادی در شهر مونتریو سوئیس برگزار شود. در این میان حضور جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از بازیگران منطقه‌ای مهم و حامی دولت سوریه که همواره بر ضرورت پیگیری یک راه‌حل سیاسی برای خروج از بحران تاکید نموده است، باعث شده تا برخی دولت‌ها همچون آمریکا حضور ایران را وابسته به تحقق یکسری شروط کنند. استدلال آمریکایی‌ها این است که دولت ایران نه تنها بخشی از راه حل دستیابی به گفت‌وگو و خروج از بحران نیست، بلکه خود بخشی از مساله و مشکل است. در این خصوص سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت که توافقی در زمینه حضور ایران در مذاکرات «ژنو ۲» پیرامون سوریه حاصل نشده است، ولی مذاکرات در این زمینه ادامه خواهد داشت.

به گزارش «ایسنا»، جنیفر پساکی، سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا روز جمعه در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی درباره مذاکرات «ژنو ۲» گفت: «سازمان ملل فهرست کسانی را که دعوت شده‌اند منتشر می‌کند، همانطور که می‌دانید موضوع ایران و شرکتش هنوز مورد توافق قرار نگرفته است؛ بنابراین گفت‌وگو‌ها ادامه خواهد داشت و من فکر می‌کنم اخضر ابراهیمی نیز پیشنهاد داده است که ما به گفت‌وگو‌ها ادامه دهیم.»

به گزارش وب‌سایت وزارت امورخارجه آمریکا، پساکی در پاسخ به اینکه چرا با وجود اینکه واشنگتن بر لزوم شرکت داشتن ایران در مذاکرات «ژنو ۲» تاکید کرده است، توافقی در این زمینه هنوز حاصل نشده است؟ گفت: «مساله‌ای که ما همواره مطرح کرده‌ایم این است که همه کشورهایی که در مذاکرات «ژنو ۲» شرکت می‌کنند باید با بیانیه ژنو موافق باشند. ایران هنوز این کار را نکرده‌است. ما قصد نداریم بگوییم آنها صلاحیتش را دارند یا ندارند. مشکلی که ما با شرکت کردن‌شان داریم این است که آنها با توافق ژنو موافقت نکرده‌اند.»

اما در مقابل این موضع‌گیری آمریکا، روسیه، چین و همچنین اخضر ابراهیمی فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه این استدلال را مطرح می‌کنند که حضور ایران به عنوان یک بازیگر تاثیرگذار در روند تحولات سوریه، موضوعی است که باید به آن توجه و آن را در مکانیسم‌های خروج از بحران لحاظ کرد.

در تازه ترین تحول صورت گرفته پیرامون نشست ژنو ۲، اخضر ابراهیمی، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه در تماس تلفنی با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه، او را در جریان آخرین تحولات مربوط به برگزاری نشست ژنو ۲ در خصوص سوریه قرار داد. محمد جواد ظریف نیز در این گفت‌وگوی تلفنی بر ضرورت توجه به راهکار سیاسی و تمرکز بر گفت‌وگوهای سوری - سوری تاکید کرد.

پیش‌تر هم ابراهیمی در پایان نشست سه جانبه با نمایندگان روسیه و آمریکا اعلام کرد، بر سر مشارکت ۳۰ کشور از جمله عربستان در نشست ژنو ۲ توافق شده اما مخالفت‌های آمریکا باعث شده هنوز موضوع مشارکت ایران در هاله‌ای از ابهام باقی بماند. او درباره مشارکت ایران در کنفرانس مذکور نیز گفت: «هم‌پیمانان ما در آمریکا با مشارکت ایران در نشست ژنو مشکل دارند و اگر چه ما در سازمان ملل به ایرانی‌ها اطمینان داده‌ایم که سازمان ملل خواهان مشارکت تهران در نشست است اما هنوز بر سر حضور نماینده ایران در ژنو۲ توافق حاصل نشده است. نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه در عین حال گفت که درباره حضور عربستان در این نشست توافق صورت گرفته است.»

سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه دیگر مقامی بود که از حضور ایران در این نشست طرفداری کرد. لاوروف در گفت وگو با خبرگزاری ریانووستی تاکید کرد که تقریبا تمام شرکت‌کنندگان و برگزارکنندگان کنفرانس بین‌المللی درباره سوریه موسوم به ژنو ۲ اهمیت شرکت ایران در این نشست را قبول دارند.

لاوروف گفت: «اطلاعات و اخباری به دست ما می‌رسد که نشان می‌دهد ایران می‌تواند بر روند حل و فصل درگیری سوریه تاثیر مثبت بگذارد.» وزیر خارجه روسیه تاکید کرد: «می توان گفت که عملا همه در مذاکرات خصوصی به حضور ایران در این نشست اشاره دارند و برخی نیز به طور آشکار و علنی اظهار می‌کنند که کنفرانس از شرکت کننده مهمی همچون ایران محروم نشود». به گفته وزیر امور خارجه روسیه، کسانی که مخالف شرکت ایران هستند، نه به دلیل ملاحظات مربوط به نفع و پیشرفت مذاکرات، بلکه به خاطر ملاحظات ایدئولوژیک، مخالفت می‌کنند.