ظریف: ایران در گام نهایی، نیاز به غنی‌سازی را تعیین می‌کند

گروه دیپلماسی- محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، می‎گوید: زمانی که مرحله نهایی توافق هسته‌ای ژنو فرا برسد، تهران خود میزان نیاز کشور به غنی‌سازی اورانیوم و چگونگی آن را تعیین می‌کند. سخنان ظریف در شرایطی مطرح می‌شود که یک هفته از زمان انعقاد توافقنامه ۶ ماهه هسته‎ای میان ایران و قدرت‎های جهانی می‎گذرد؛ توافقنامه‎ای که مرحله نهایی آن متضمن یک برنامه غنی‌سازی است که طرفین آن را تعریف می‌کنند، یعنی دامنه و سطح فعالیت‌های غنی‌سازی، ظرفیت غنی‌سازی و مکان‌های غنی‌سازی اورانیوم در ایران با موافقت طرفین و منطبق با نیازهای عملی تعیین خواهد شد. اما بیم آن می‎رود که در پایان این دوره این مساله به محل اختلاف طرفین تبدیل شود؛ زیرا محمدجواد ظریف، رییس هیات مذاکره‌کننده هسته‎ای ایران، درباره تعیین درصد غنی‌سازی بر اساس نیاز ایران می‎گوید: «ما همواره گفته‎ایم خودمان در گام نهایی نیاز را تعیین می‎کنیم و برنامه اقدام فقط یک نقشه راه جهت رسیدن به یک تفاهم برای گام نهایی است. همچنین یکی از موضوعات اصلی این است که در گام نهایی با برنامه هسته‌ای ایران مانند دیگر کشورها برخورد شود.»

ظریف جمعه شب پس از دیدار با مراجع و علما در قم در جمع خبرنگاران، بهره‎گیری از رهنمون‎های مراجع و ارائه گزارشی از فعالیت دستگاه دیپلماسی کشور را از اهداف سفر خود به قم عنوان کرد و گفت: «بزرگ‌ترین افتخار من با حضور در این شهر، دیدار با مراجع، بازدید از پتانسیل‎های جامعه المصطفی، ارزیابی توانمندی‌های حوزه‎های علمیه و خادم افتخاری شدن برای کریمه اهل بیت(ع) است.» وزیر خارجه ایران با تاکید بر اینکه گام نهایی حتما شامل برنامه غنی‎سازی است و در نظنز و فردو برنامه غنی‎سازی صورت می‌گیرد، گفت که ایران ۵/۳ تا ۵ درصد غنی‌سازی می‌کند و در مرحله نهایی توافق می‌کنیم، غنی‎سازی در چه چارچوب‎هایی انجام می‌شود؛ او ادامه داد: «ما در این باره گفت‌وگو و نیاز فعلی را تعریف می‌کنیم تا به یک نتیجه مطلوب برسیم.» وزیر امور خارجه توضیح داد که هدف از مذاکرات، حل مشکل هسته‌ای کشور است نه بهبود رابطه. او مذاکرات هسته‎ای را فرصتی مهم و آزمایشی تاریخی برای آمریکا عنوان کرد، فرصتی که با بهره‌گیری از آن، این بی اعتمادی را نسبت به خود از میان ببرند. همچنین ظریف مذاکرات اخیر را ورود به یک نبرد نفسگیر توصیف و عنوان کرد که برای پیشبرد امور، تیم هسته‌ای به عنایت خدا، پشتیبانی رهبری، مراجع و حمایت مردم نیاز دارند. ظریف درباره پروتکل الحاقی و تصویب آن توسط مجلس می‎گوید: حق مجلس در مورد نپذیرفتن پروتکل الحاقی محفوظ است؛ لذا اگر تشخیص دهند اقدامات مناسب و به نفع کشور است، پروتکل الحاقی پذیرفته می‎شود.

همچنین به گزارش خبرگزاری مهر و به گفته ظریف، مرحله نهایی توافق‌نامه ژنو «یک وضعیت دائم» نیست و با پایان یافتن آن باید با برنامه هسته‌ای ایران مانند دیگر کشورهای هسته‌ای، مثلا ژاپن، برخورد شود. ظریف در جمع خبرنگاران، تولید سلاح هسته‏ای را مخل امنیت و غیراسلامی و غیرانسانی توصیف و تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران طبق گفته‎های رهبر معظم انقلاب تولید سلاح ندارد، لذا به دنبال سلاح نیست؛ بلکه بحث استقلال جمهوری اسلامی است.

روابط با کشورهای همسایه نیز از دیگر مواردی بود که توسط خبرنگاران از وزیر خارجه مورد سوال واقع شد. ظریف معتقد است که هیچ دلیلی برای نگرانی کشورهای همسایه وجود ندارد و ضرورت دارد به جای اظهار نگرانی برای از میان رفتن یک مشکل ساختگی از سوی غرب، برای بررسی این واقعیت که صهیونیست‌ها با ۲۰۰ کلاهک هسته‎ای بزرگ‌ترین تهدید در جهان هستند. تلاش شود. ظریف ادامه داد: «ما به کشورهای منطقه اطمینان خاطر می‌دهیم که فعالیت‎های هسته‎ای ایران به نفع کشورهای همسایه است و از این رو سفری در روزهای آینده به کشورهای حاشیه خلیج فارس در این ارتباط خواهم داشت.» وزیر امور خارجه در ادامه یادآور شد: «ما معتقدیم همه ظرفیت‎های موجود در کشور و شخصیت‎های نظام سرمایه‎های ما هستند. همچنین هدف از مذاکرات بهبود رابطه نیست بلکه حل مشکل هسته‎ای است؛ زیرا مردم ما از سابقه غرب و آمریکا در ایران ناراحت و خشمگین هستند.»

عراقچی: «غنی سازی» تا ابد خط قرمز ایران است

بحث مربوط به غنی‎سازی اورانیوم در توافق اخیر، سید عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای را نیز به واکنش واداشت. به گزارش «ایسنا» عراقچی درباره ادعای رسانه‌های غربی مبنی بر تعلیق غنی‌سازی ایران در پایان مذاکرات با ۱+۵، گفت: «توصیه من این است، آنها بار دیگر بیانیه مورد توافق ایران و ۱+۵ را بخوانند.» او غنی‌سازی در خاک ایران را خط قرمز جمهوری اسلامی خواند و گفت: «لغو همه تحریم‌ها به توقف غنی‌سازی منجر نمی‌شود. فعالیت غنی‌سازی هم‌اکنون در ایران وجود دارد و این روند ادامه پیدا می‌کند و تعلیقی در آن نیست؛ گام نهایی نیز بخشی از راه حل خواهد بود.» به گفته عراقچی، ایران با توجه به نیازهای خود تصمیم می‌گیرد که چگونه برنامه هسته‌ای خود را ادامه دهد.

تاکید کری بر تداوم اجرای تحریم‏ها

از دیگر سو ایالات متحده آمریکا روز جمعه معافیت ممنوعیت خرید نفت ‌خام ایران را برای چین، هند، کره‌جنوبی و شش کشور دیگر تمدید کرد. این اقدام آمریکا به خاطر کاهش خرید نفت خام ایران از سوی این کشورها در اوایل سال ۲۰۱۳ انجام شده است. به گزارش خبرگزاری رویترز، بر اساس قانون تحریمی که علیه ایران و به دلیل برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی از سوی ایالات متحده اعمال شده بود، آمریکا باید اطمینان حاصل کند که مصرف‌کنندگان اصلی نفت‌خام ایران، از میزان واردات خود از این کشور کاسته‌اند و در صورت پایبندی به این قانون، برای واردات حداقلی از معافیت برخوردار خواهند شد. تمدید معافیت‌ها علاوه بر چین، هند و کره جنوبی، کشورهای دیگری از جمله ترکیه، تایوان، مالزی، آفریقای جنوبی، سنگاپور و سریلانکا را هم در بر خواهد گرفت. تمدید معافیت این کشورها چند روز پس از توافق تاریخی ایران و گروه ۱+۵ بر سر بحران هسته‌ای صورت گرفته است؛ توافقی که بر اساس آن قرار است در یک بازه شش‌ماهه، ایران امکان دسترسی به ۲ / ۴ میلیارد دلار از دارایی‌های بلوکه‌شده خود را در بانک‌های خارجی پیدا کند، و در مقابل گام‌های محکمی برای رفع ابهامات و نگرانی‌های جامعه جهانی پیرامون اهداف نظامی برنامه هسته‌ای خود بردارد. این معافیت‌های تمدیدشده که آمریکا آنها را «استثنا» می‌نامد، به این معنی است که بانک‌های مستقر در کشورهای مصرف‌کننده و خریدار نفت‌خام ایران، در صورت تجارت با ایران همچنان تا ۶ ماه دیگر فرصت فعالیت در سیستم مالی آمریکا را هم خواهند داشت. کشورهایی که از این قانون تخطی کنند، از امکان بهره‌گیری از امکانات سیستم مالی آمریکا محروم خواهند شد. جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا نیز درباره تصمیم این کشور مبنی بر تمدید معافیت برخی از کشورها گفت: «ما در ۶ ماه آینده همچنان به اعمال و اجرای تحریم‌ها ادامه خواهیم داد، اگرچه در تلاشیم تا به راه‌حلی جامع برسیم که به ما اطمینان بدهد برنامه هسته‌ای ایران تنها مقاصد صلح‌آمیز دارد.» از زمان آغاز اعمال تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا علیه صنعت نفت ایران در سال ۲۰۱۲ همه ۲۰ کشوری که مشتریان اصلی نفت ایران هستند، در بازه‌هایی مشخص از این معافیت‌ها بهره‌مند شده‌اند. با وجود به دست‌آمدن توافق میان ایران و ۱+۵ در ژنو، آمریکا این حق را برای خود محفوظ می‌داند که هر کشور مصرف‌کننده نفت ایران را که بر میزان خرید نفت‌خام خود از این کشور بیفزاید، تحت تحریم قرار دهد. برای اعمال این تحریم‌ها، وزارت امور خارجه، وزارت خزانه‌داری و وزارت بازرگانی آمریکا تلاش بسیاری کرده‌اند تا با افزایش واردات از کشورهایی مانند عربستان سعودی، جای خالی نفت ایران را در بازارهای جهانی پر کنند. بر این اساس، صادرات نفت ایران در حدود یک میلیون بشکه در روز متوقف خواهد شد؛ میزانی که در یک سال گذشته میانگین فروش نفت‌خام ایران بوده است. پیش از اعمال این تحریم‌ها از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا، ایران روزانه دو و نیم میلیون بشکه نفت صادر می‌کرد.