ضرورت اعتمادسازیایران با کشورهای منطقه
جاوید قربان اوغلی * توافق هستهایایران با کشورهای عضو گروه ۱+۵ یک گام بزرگ در سیاست خارجیایران به شمار میرود؛ اما در برهه کنونی و به دنبال رفع یکی از مشکلات سیاست خارجی، اکنون نوبت آن فرا رسیده کهایران در روابط خود با کشورهای منطقه به خصوص کشورهای عربی حوزه خلیج فارس مانند عربستان تجدیدنظر کند. در این رابطه سخنان محمد جواد ظریف، وزیر خارجهایران، در مقالهای در شرقالاوسط موضعایران را دراینخصوص به طور شفاف بیان کرد. او گفت: «در حالی که مذاکرات هستهای در جریان است، اولویت اصلیایران، منطقه و کشورهای منطقه است.
جاوید قربان اوغلی * توافق هستهایایران با کشورهای عضو گروه ۱+۵ یک گام بزرگ در سیاست خارجیایران به شمار میرود؛ اما در برهه کنونی و به دنبال رفع یکی از مشکلات سیاست خارجی، اکنون نوبت آن فرا رسیده کهایران در روابط خود با کشورهای منطقه به خصوص کشورهای عربی حوزه خلیج فارس مانند عربستان تجدیدنظر کند. در این رابطه سخنان محمد جواد ظریف، وزیر خارجهایران، در مقالهای در شرقالاوسط موضعایران را دراینخصوص به طور شفاف بیان کرد. او گفت: «در حالی که مذاکرات هستهای در جریان است، اولویت اصلیایران، منطقه و کشورهای منطقه است. نکتهای که باید توجه کرد این است که در عرف و در مسائل تئوریک سیاست خارجی نیز کشورهای همسایه به عنوان نیمی از سیاست خارجی در نظر گرفته میشوند. بنابراین ایران باید با کشورهایی مانند امارات و عربستان یک روابط مسالمت آمیز را در پیش گیرد؛ روابطی توام با احترام متقابل. در این صورت مردم نیز از جانب مرزهایشان همواره احساس آرامش و آسودگی خاطر خواهند داشت. همچنین ایران در آبراه خلیج فارس و تنگه هرمز با کشورهای عربی شراکت دارد؛ یعنی منطقهای که بخش اعظمی از نفت صادراتی از آنجا عبور میکند و اقتصاد کشورها به آن وابسته است. البته سیاستهای عربستان در قبالایران نیز قابل تامل است، زیرا این کشور طی سالهای اخیر به دنبال ناکامی در برخی سیاستهای منطقهای، ایران را مقصر میدید و از آن عصبانی بود. البته سیاستهای ناصواب و چالش برانگیز ۲ دولت گذشته در ایران در قبال کشورهای دیگر به خصوص همسایگان نیز در این مسائل تاثیرگذار بود. همچنین در کنار این مساله، تحرکات برخی جناحهای تندرو در داخل عربستان را نباید از نظر دور داشت؛ این گروهها موجب شدند که بخش رقابتی سیاست عربستان بر بخش تعاملی آن غالب شود. در رابطه با توافق هستهایایران، اغلب کشورهای عربی از آن استقبال کردند، اما عربستان تاکنون سکوت مرموزی اختیار کرده است. اکنون دراین شرایط وزیر خارجهایران و دیگر اعضای سیاست خارجی، باید بعد از فراغت و قرار گرفتن قطار هستهای در ریلهای صحیح به کشورهای منطقه بپردازند. بنابراین برای بهبود سیاست خارجیایران گام دوم بعد از توافق هستهای، آرام سازی و عادیسازی روابط با کشورهای منطقه مخصوصا عربستان سعودی است؛ البته باتوجه به اختلاف نظرهای میان دو کشور بر سر مسائلی همچون سوریه،عراق و لبناناین عادی سازی روابط چندان آسان نخواهد بود، همچنین عربستان گمان میکند حل مساله هستهایایران در عین حفظ حق غنیسازی اورانیوم، ایران را تبدیل به یک قدرت منطقهای میکند و توازن منطقه را بر هم میزند. دراین راستا جمهوری اسلامیایران باید یک دیپلماسی فعال را در منطقه دنبال کند، تا عربستان نیز به نیات واقعی کشور پی ببرد. در نهایت اکنون باید از ظرفیتهایی که در داخل وجود دارد چه اشخاص و چه ابزارها برای رساندن پیام و تعامل سازنده با عربستان استفاده کرد.
* معاون سابق عربی آفریقایی وزارت خارجه
ارسال نظر