لزوم تقویت دیپلماسی منطقه‌ای به عنوان بازوی توافق هسته‌ای

کامران کرمی موفقیت مذاکرات هسته‌ای ژنو۳ تحول عمده‌ای در موقعیت بین‌المللی و منطقه‌ای‌ایران به وجود خواهد آورد که مهم‌ترین آن، رفع تحریم‌ها و بهبود تعاملات‌ایران با نظام بین‌الملل خواهد بود. یکی از راهبردهای اساسی ‌ایران در عرصه سیاست خارجی همواره توجه به همکاری و همگرایی منطقه‌ای در جهت رفع مشکلات و شکوفایی اقتصادی برای منطقه بوده است. به‌ویژه که در دولت اعتدال و عقلانیت بهبود روابط با همسایگان و در راس آنها عربستان سعودی اولویت اصلی سیاست خارجی ایران در سطح منطقه خاورمیانه می‌باشد. با در نظر گرفتن چنین رویکردی و همچنین توجه به تهدیداتی که از جانب اعراب برای شکل دادن به یک جبهه ضد‌ایرانی در همراهی با اسرائیل وجود دارد، ایمن‌سازی روابط با حلقه نخست پیرامونی (خلیج‌فارس) ضرورتی حیاتی است. منطقه خلیج‌فارس به عنوان یکی از مناطق مهم بین‌المللی و اهمیت عناصر ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک در آن، نیازمند تحقق عوامل ثبات‌بخش است.

استقبال عراق، قطر، امارات، کویت و بحرین از توافق هسته‌ای ژنو می‌تواند حاوی پیام‌های جدیدی در شکل‌بندی به تعاملات آتی باشد. دقت و تامل در تحولات روی داده در منطقه خلیج‌فارس نشان می‌دهد که ‌این منطقه همواره از تعارض و کشمکش رنج برده و شاهد افزایش روند واگرایی میان اعضای ‌این مجموعه هستیم.

بنابراین با توجه به رویکرد سیاست خارجی ‌ایران در گسترش روابط با همسایگان و همچنین استقبال دولت‌های عربی خلیج‌فارس از توافق هسته‌ای، ضرورت شکل‌دهی به روابط جدید بیش از پیش می‌تواند مکمل و تضمین‌کننده همکاری‌های منطقه‌ای و همچنین توافق هسته‌ای باشد.

در‌این میان ‌ایران و عربستان به دلیل وجود شاخص‌های بازیگری منطقه‌ای و چانه‌زنی در سطح فرامنطقه‌ای بهتر می‌توانند امنیت منطقه‌ای را در پیوند با دیگر دولت‌های ساحلی خلیج فارس راهبری و هدایت کنند. زمینه‌های بسیار خوبی همچون ژئوپلیتیک مشترک و منابع انرژی وجود دارد که می‌تواند مورد توجه ۷ دولت ساحلی قرار گیرد و شرایط لازم برای رسیدن به یک نظام همکاری‌جویانه در خلیج‌فارس را تسهیل کند. از ‌این رو دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی‌ایران ‌باید با توجه به‌ این واقعیت‌ها و همچنین تحقق اولویت خود مبنی بر بهبود روابط با همسایگان، توجه خود را معطوف به‌این حوزه کند، چون همراه کردن اعراب با دیپلماسی هسته‌ای می‌تواند وزن حامیان منطقه‌ای ‌ایران را در حل و فصل بهتر موضوع هسته‌ای در سطح بین‌المللی هموار و تهدیدات امنیتی جبهه ضد‌ایرانی برای منحرف نمودن مسیر توافقات را خنثی کند.