مهدی محتشمی * رویکرد باراک اوباما، رییس‎جمهوری آمریکا، در سیاست خارجی چه در ارتباط با مسائل منطقه مانند افغانستان، مصر و چه دیگر حوزه‎ها، نشان از آن دارد که دیدگاه‎های او در این زمینه با جمهوری‎خواهان تفاوت‎های بارزی دارد؛ به ویژه با طیف تندروی جمهوری‎خواهان که به بازها معروف هستند و توسط لابی اسرائیل یا همان سرمایه‎داران یهودی داخل آمریکا حمایت می‎‌شوند. لذا در سیاست خارجی آمریکا دو تفکر و دیدگاه وجود دارد که به خصوص در مورد مساله سوریه این تفاوت بیش از پیش نمایان شد. در رابطه با پرونده هسته‎ای ایران نیز این اختلاف دیدگاه میان دو طیف دموکرات و جمهوری‎خواه کاملا بارز است.
طیف جمهوری‏خواهان که همان دیدگاه‌های جورج بوش، رییس‎جمهور پیشین آمریکا را حمایت می‎کنند خواهان برخورد با ایران و استفاده از گزینه نظامی هستند. اما دموکرات‎ها که اکنون باراک اوباما دیدگاه آنها را رهبری می‎کند به دنبال دوری گزیدن از خشونت، تکیه بر دیپلماسی و اجماع بین‎المللی برای پرونده هسته‎ای ایران هستند. به دنبال این نگاه، اوباما بر خلاف بوش توانست کشورهای موثر زیادی را در این رابطه با خود همراه کند که نتیجه‎اش همین اعمال تحریم‏‎ها بر ایران بود. گرچه شعار اوباما استفاده از دیپلماسی است؛ اما وی با استفاده از تحریم‎ها و اعمال فشار می‎خواهد ایران را متقاعد کند که موضوع هسته‎ای را طوری مدیریت کند تا خواسته‌های آمریکا تامین شود. اکنون نیز اختلاف نظری که میان دولت و کنگره به وجود آمده، طبیعی است. زیرا دولت دموکرات و جمهوری‎خواهان کنگره، هر کدام در پی اهداف سیاسی خودشان هستند. البته نباید از نظر دور داشت که برآیند هدف هر دو طرف، تامین خواسته‎های حداکثری در پرونده هسته‎ای است. با این حال سیاست دموکرات‎ها به گونه‎ای بوده که تاکنون بیشتر توانسته‎اند به نتیجه برسند. در رابطه با رویکرد اوباما و جان کری، وزیر خارجه آمریکا باید توجه داشت که این دو در حین مذاکرات و پس از آن از یک زبان دوگانه در برابر ایران استفاده کردند؛ یعنی از یک طرف خواهان مذاکره و حل و فصل موضوع هسته‎ای هستند و از طرف دیگر از زبان تهدید و فشار علیه ایران استفاده می‎کنند. این سیاست دولت اوباما از آن جهت است که بخشی از فشارهایی را که از جانب کنگره وجود دارد، خنثی کنند. در واقع اوباما و کری در این برهه مصمم هستند که نتایج حاصل شده در ژنو 2 را تکمیل کنند و در این میان اگر تحریمی صورت گیرد بدون شک مانعی برای رسیدن به توافق در دور سوم مذاکرات ژنو خواهد بود. لذا اعمال هرگونه تحریمی علیه ایران جنبه‎های بسیار منفی دارد یعنی هم طرف ایرانی را دچار بی‎اعتمادی بیشتر می‎کند و هم دیگر کشورهای هم پیمان آمریکا در گروه 1+5 که به دنبال دستیابی به توافق هستند از این امر ناخشنود خواهند شد و در نهایت آمریکا نیز همچون فرانسه به انزوا خواهد رفت.
*کارشناس مسائل آمریکا