حسن احمدیان* سفر جان کری، وزیر خارجه آمریکا، به عربستان از ابعاد مختلفی قابل بررسی است و اهداف چندی را می‌توان برای آن برشمرد. در ابتدا باید توجه کرد رابطه ریاض- واشنگتن یک رابطه استراتژیک است و روی مسائل مختلف در منطقه تاثیرگذار است. اما بعد از آغاز بحران در سوریه و همچنین انتخاب دکتر حسن روحانی، به عنوان رییس‌جمهور ایران، شاهد به وجود آمدن برخی تنش‌ها میان دو کشور بودیم. در واقع پس از انتخاب روحانی و سفر وی به نیویورک، مشکلات مشخصی در روابط آمریکا و عربستان پدیدار شد. البته بحران سوریه، در چالش‌های جاری، محوریت دارد و رابطه با ایران در حاشیه این بحران قابل توجه است. نگاه عربستان به بحران سوریه مبتنی بر نگرش بازی برد- باخت است در حالی که واشنگتن نشان داده که نگاهش به نگاه ایران یا راه حل برد- برد نزدیک‌تر است. لذا این دو نگاه متفاوت موجب شد آمریکا کمتر از موضع عربستان در مورد سوریه حمایت کند و به رویکرد طرف مخالف سعودی‌ها متمایل شود. در رابطه با نزدیکی مناسبات ایران و آمریکا و احتمالات پیرامون آینده روابط دو کشور، نیز باید گفت این نزدیکی باعث نگرانی مقامات ریاض شده است. زیرا بهبود روابط تهران-واشنگتن به ضرر سیاست‌های منطقه‌ای ریاض است. در نتیجه این گونه مسائل رابطه عربستان و آمریکا را وارد یک تنش مخفی کرده است. در حال حاضر نیز سفر جان کری به عربستان با دو هدف عمده انجام می‌گیرد؛ نخست همراه کردن عربستان با نگاه آمریکا در نشست ژنو۲ و سپس اطمینان دادن به ریاض که حل و فصل مناقشه هسته‌ای ایران به معنای پشت کردن به این کشور نیست. اما به طور کل چون نشست ژنو ۲ برای آمریکا بسیار اهمیت دارد، سفر کری نیز بیشتر به همین جهت بود. در نهایت اخیرا بندر بن سلطان، رییس‌سازمان امنیت و اطلاعات عربستان، اعلام داشته که به دنبال تحولات اخیر، عربستان خواهان بازبینی روابطش با آمریکا است. پیرامون شخصیت بندر بن سلطان باید مدنظر داشت که نام وی فقط در دوران تنش مطرح می‌شود؛ همچنان‌که وی یکی از طرفداران حمله آمریکا به سوریه بود. البته ناگفته نماند که بن سلطان در عربستان منتقدانی در سطوح بالا دارد. در شرایط کنونی به نظر می‌رسد نزدیک شدن آمریکا و ایران و حل بحران سوریه، به مفهوم خروج وی از قدرت است تاجایی که زمزمه‌هایی نیز مبنی بر کنار گذاشتن او وجود دارد و ظاهرا می‌خواهند شخصی روی کار بیاید که با سیر تحولات همراه شود. لذا می‌توان این‌گونه نتیجه گیری کرد که واکنش بندر بن سلطان یک بحث حاشیه‌ای است و اگر قرار باشد عربستان در روابطش با آمریکا بازبینی انجام دهد، خودش زیان می‌بیند. در نتیجه اکنون اگر هم واکنش یا تلاشی از سوی ریاض دیده می‌شود، در این جهت است که از تغییر سیاست واشنگتن جلوگیری کند. *کارشناس مسائل خاورمیانه