ظریف و کری مامور فراهم کردن زمینه‌های همکاری
دنیای‌اقتصاد- گفت‌وگوی تلفنی اوباما و روحانی در واپسین ساعات حضور رییس‌جمهور ایران در نیویورک، توشه دیپلماسی ایران را پربارتر کرد. پس از حضور موثر هیات سیاسی ایران در شصت و هشتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل که با دستاوردها و ظرافت‌های دیپلماتیک همراه بود، تماس تلفنی اوباما با روحانی، حُسن ختامی بود بر چند روز تلاش بی‌وقفه و گشایشی بر چند دهه دشمنی آشکار و پنهان. هر چند اوباما گفت که مسیر دستیابی به یک توافق معنادار با ایران دشوار خواهد بود. به گزارش «ایسنا»، باراک اوباما رییس‌جمهور آمریکا عصر روز جمعه پس از گفت‌وگوی تلفنی با حسن روحانی رییس‌جمهور ایران در یک کنفرانس خبری گفت: اجازه بدهید قبل از پرداختن به مسائل کنگره گفت‌وگوی کوتاهی درباره دو دستاورد در حوزه سیاست خارجی داشته باشم. بر اساس گزارش وزارت خارجه آمریکا، وی ادامه داد: هم‌اینک با پرزیدنت روحانی از جمهوری اسلامی ایران تلفنی صحبت کردم. هر دوی ما در خصوص تحولات اخیر در حصول یک توافق درباره برنامه هسته‌ای ایران گفتوگو کردیم. من بر آنچه که در نیویورک گفته بودم،
تاکید کردم. اوباما اضافه کرد: موانع رو به جلو، فراروی‌مان است و تضمینی برای موفقیت وجود ندارد؛ اما من باور دارم که می‌توانیم به راه‌حل‌های جامعی دست یابیم. من وزیر خارجه کری را بر آن داشتم تا اقدامات دیپلماتیک را با دولت ایران پیگیری کند. ما در نیویورک گفت‌وگوهای سازنده‌ای به همراه شرکایمان، اتحادیه اروپا، انگلیس، فرانسه، آلمان، چین و روسیه با وزیر خارجه ایران داشتیم. رییس‌جمهور آمریکا گفت: در این راستا من و پرزیدنت روحانی از تیم‌هایمان خواستیم تا به تلاش‌های خود در خلال ۱+۵ برای حصول به توافق ادامه دهند. در طی این مدت با دوستانمان از جمله اسرائیل نیز صحبت کردیم. ما به همه چالش‌های پیش‌رو واقف هستیم.
در همین ارتباط خبرگزاری رویترز با اشاره به گفت‌وگوی تلفنی روسای جمهور ایران و آمریکا نوشت که این گفتوگو نشانه این است که دو طرف در زمینه رسیدن به توافق درباره برنامه هسته‌ای ایران جدی هستند. خبرگزاری رویترز در ادامه گزارشش نوشت که گفت‌وگوی تلفنی باراک اوباما، رییس‌جمهور آمریکا و حسن روحانی، رییس‌جمهور ایران اوج یک تغییر دراماتیک در لحن ایران و آمریکا است که در سال ۱۹۷۹ و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران روابط دیپلماتیک با یکدیگر را قطع کردند. رویترز در ادامه گزارش خود نوشت که پس از ابراز تمایل طرف ایرانی به گفت‌وگوی تلفنی روحانی با اوباما پیش از ترک نیویورک، کاخ سفید بلافاصله ترتیب این تماس تلفنی را داد و گفت‌وگوی رییسان جمهور دو کشور در ساعت ۱۴:۳۰ به وقت محلی برقرار شد و حدود ۱۵ دقیقه طول کشید.
همچنین روزنامه کریستین ساینس مانیتور گفت‌وگوی تلفنی روسای‌جمهور ایران و آمریکا را لحظه‌ای تاریخی خواند که می‌تواند در نهایت یک نسل خصومت بین ایران و آمریکا را از نو تعریف کند. روزنامه کریستین ساینس مانیتور در گزارش خود نوشت که باراک اوباما، رییس‌جمهور آمریکا و حسن روحانی، رییس‌جمهور ایران اولین سران ایرانی و آمریکایی هستند که پس از انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۹۷۹ مستقیما با یکدیگر گفتوگو کردند.
باراک اوباما با اشاره به اینکه این نخستین مرتبه‌ای بود که مراوده‌ای میان روسای جمهور ایران و آمریکا از سال ۱۹۷۹ تاکنون برقرار می‌شود، گفت: این ناشی از بی‌اعتمادی میان طرفین بود؛ اما (این اقدام) باور داشتن به این نکته است که انجام آن منجر به دستاوردهایی فراسوی تاریخچه دشوار این رابطه می‌شود. من باور دارم که بسته‌هایی برای حصول نتیجه موجود است. اوباما ادامه داد: رهبر ایران فتوایی علیه توسعه سلاح‌های اتمی صادر کرده است. پرزیدنت روحانی تصریح کرده است که ایران سلاح اتمی نمی‌سازد. من هم به صراحت گفتم که من حق مردم ایران مبنی بر برخورداری صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای را در چارچوب تعهدات ایران محترم می‌شمارم؛ بنابراین این آزمون شامل اقدامات معنادار و قابل سنجشی خواهد بود که منجر به تسهیل تحریم‌های بین‌المللی فراگیر که اینک جاری است، می‌شود.
رییس‌جمهور آمریکا تصریح کرد: حل این مساله مشخصا به برداشتن گام‌های بنیادین رو به جلو در خصوص روابط نوین آمریکا و جمهوری اسلامی ایران منجر خواهد شد و این روابط مبتنی بر منافع و احترام متقابل خواهد بود. متعاقبا ما به مردم ایران برای بسط توانمندی‌های فوق‌العاده‌شان یاری می‌رسانیم و این به ما هم کمک می‌کند تا بتوانیم بر دیگر نگرانی‌هایمان فائق آییم و صلح جهانی و ثبات به منطقه خاورمیانه بازگردد. مسیر دستیابی به یک توافق معنادار دشوار خواهد بود و در این مقطع هر دو طرف نگرانی‌های قابل توجهی دارند که باید مرتفع شود؛ اما من باور دارم که ما موظفیم تا دیپلماسی را پیگیری کنیم. فرصتی بی‌نظیر برای پیشبرد با توجه به تغییر راهبری در تهران ایجاد شده است من همچنین به پرزیدنت روحانی مراتب احترام عمیق خود نسبت به مردم ایران را ابراز داشته‌ام.
چه کسی تماس گرفت؟
آنچه در این میان مطرح شده، این است که کدام طرف اقدام به برقراری این تماس گرفته است. صفحه توئیتر کاخ سفید در این‌باره نوشت که این تماس از طرف اوباما بوده و درباره اینکه راه و زمینه برای حل مسائل هسته‌ای و «خارج از آن» فراهم است، صحبت شده است. توئیتر کاخ سفید همچنین نوشت: روحانی در پایان این گفت‌وگوی کوتاه به زبان انگلیسی به اوباما گفته است: have a nice day و اوباما نیز به زبان فارسی پاسخ داده است: «خداحافظ.» در این ارتباط سوزان رایس، مشاور امنیت ملی آمریکا روز جمعه در گفتوگو با شبکه خبری سی‌ان‌ان گفت که هیات ایرانی با دولت باراک اوباما، رییس‌جمهور آمریکا درخواست گفت‌وگوی تلفنی بین اوباما و حسن روحانی همتای ایرانی‌اش را مطرح کردند. رایس مدعی شد: امروز در کمال تعجب آنها با ما تماس گرفتند تا بگویند رییس‌جمهور روحانی مایل است با رییس‌جمهور اوباما در مسیر خروج از شهر گفت‌وگوی تلفنی داشته باشد و ما توانستیم ترتیب این تماس را بدهیم و آنها گفت‌وگویی سازنده داشتند.
در مقابل اما رییس‌جمهور ایران در فرودگاه مهرآباد و در جمع خبرنگاران گفت که اوباما با او تماس گرفته است. این خبر به سرعت به خبر اول رسانه‌های بین‌المللی تبدیل شد و از آن به‌عنوان واقعه‌ای تاریخی یاد کردند.
مشاور امنیت ملی آمریکا اولین گفت‌وگوی تلفنی بین رییس‌جمهور ایران و همتای آمریکایی‌اش را «دوستانه و سازنده» دانست. رایس گفت که تماس روز جمعه حدود ۱۵ دقیقه طول کشید و افزود: البته این تماس که با ترجمه انجام شد بسیار کوتاه بود؛ ولی برای انتقال پیام‌ها از دو طرف کافی بود. مشاور امنیت ملی آمریکا در ادامه گفت: مسلم است که وقتی سران دو کشور که حدود ۳۵ سال است در این سطح با یکدیگر حرف نزده‌اند، با هم صحبت می‌کنند، این یک اتفاق پیشگامانه است.
ارسال نظر