ایرنا- حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی در مصاحبه با روزنامه واشنگتن پست به پرسش‌هایی درباره مهم‌ترین مسائل ایران به‌ویژه مساله هسته‌ای و رابطه ایران و آمریکا، مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای از جمله سوریه پاسخ گفت. جناب آقای رییس‌جمهور اجازه دهید از شما بپرسم منظور شما از شفاف‌سازی این بوده که ایران به پروتکل الحاقی هم بپیوندد؟ آیا منظور این است که بازرس‌های آژانس بتوانند به این سایت‌هایی که گفته می‌شود ابعاد احتمالی نظامی هم دارند و در عین حال هسته‌ای هم هستند، دسترسی پیدا کنند؟

اصولا حل و فصل مسائل هسته‌ای جزو وظایف دولت‌ها است. استراتژی کلی همان است که رهبری نظام هم بر آن نظر دارد.

شما می‌دانید که از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ عملا پروتکل الحاقی در ایران اجرا می‌شده و به دلیل اینکه پرونده به شورای امنیت رفت، مجلس شورای اسلامی جلوی اجرای پروتکل را گرفت. به اعتقاد من اشتباه غرب از همین نقطه شروع شد؛ چون دلیل اینکه اینها تصمیم گرفتند پرونده را به شورای امنیت در سال ۲۰۰۵ ببرند، این بود که ایران فعالیت در کارخانه اصفهان را شروع کرده بود. در واقع سوال اصلی در ایران این است که اگر واقعا آژانس یا غرب دنبال روشن شدن مسائل بوده چرا هر مقدار که ایران شفافیت نشان داد آنها عکس‌العمل مناسب نشان ندادند؟ در واقع یک سوال اساسی این است که آیا مساله هسته‌ای یک بهانه است یا واقعا در زمینه مساله هسته‌ای سوال وجود دارد؟ عده ای معتقدند که این یک بهانه است پس همکاری خاصیتی ندارد.

آیا منظور این است که اگر اینها با این قدم جلو بیایند با توجه به اینکه ایران حق غنی‌سازی‌اش شناخته شود، حاضر است

شفاف سازی کند؟

اول باید غرب برگردد به سال ۲۰۰۳، بعد آن وقت ما می‌توانیم راجع به سال ۲۰۰۳ صحبت کنیم. چون بحث ارجاع پرونده به شورای امنیت سازمان ملل و بحث تحریم مطرح است، بحث تحریم یک جانبه مطرح است؛ یعنی غرب قدم‌های غیرقانونی زیادی برداشته. اولین سوال این است که آیا غرب برمی‌گردد به سال ۲۰۰۳؟ من بخواهم به طور خلاصه بگویم اگر غرب به همه حقوق قانونی ایران اذعان کند و آن را بپذیرد، از جمله غنی‌سازی در خاک ایران، به اعتقاد من شفاف‌سازی در چارچوب مقررات بین‌المللی از طرف ایران مشکلی نخواهد بود.

گزارش بازرسان سازمان ملل نشان می‌دهد که سلاح‌های شیمیایی از سوی دولت سوریه استفاده شده است. احساس شما در این مورد چیست؟

ببینید در مساله سوریه آنچه الان مسلم است این است که سلاح شیمیایی به کار رفته، آن چیزی که مشخص نیست این است که چه کسی یا چه گروهی این سلاح را به کار برده است؟ کاربرد این سلاح را از طرف هر کسی باشد محکوم می‌کنیم چون ما قربانی این سلاح هستیم و خوشحالیم از اینکه دولت سوریه به کنوانسیون منع سلاح‌های شیمیایی CWC پیوست.

می‌خواهم از شما در مورد پروسه عادی‌سازی روابط بین دو کشور براساس منافع مشترک و احترام متقابل بپرسم. یک نقطه آغاز می‌تواند حضور رسمی دیپلماتیک باشد تا سفارت‌ها بتوانند فعالیت کنند و تجارت به صورت عادی بتواند شکل بگیرد. آیا این چیزی است که دوست دارید ببینید و آیا اجازه انجام این کار را دارید؟

اولین قدم این است که ما بتوانیم این اعتماد را از نو بسازیم، من از مجموع پیام‌ها و نامه‌هایی که بین من و آقای اوباما تبادل شده به این نقطه نظر رسیدم که ما باید از یک نقطه آغاز کنیم و من فکر می‌کنم نقطه آغاز، موضوع هسته‌ای ایران است. اگر ما در مذاکراتمان نسبت به بحث هسته‌ای ایران در یک زمان کوتاه معقول به نتیجه نهایی برسیم، راه برای مذاکره در سایر زمینه‌ها باز خواهد شد.

من می‌خواهم در مورد موضوعی که در دوره تبلیغات شما پیش کشیده شد، بپرسم و آن موضوع امنیتی کردن فضای سیاسی ایران است، من برایم جالب بود که رهبری یک هفته پیش گفتند نیازی نیست سپاه پاسداران در مسائل سیاسی کاری انجام دهد. دولت شما چطور می‌خواهد کم کند یا جلوگیری کند از امنیتی شدن فضای سیاسی در ایران؟

کاملا درست است، یکی از برنامه‌های دولت و قول‌های دولت به مردم این بوده که فضای جامعه را کاملا فضای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کند به جای امنیتی. نسبت به سپاه پاسداران انقلاب بحث اصلی این است که سپاه پاسداران باید مسائل سیاسی را به خوبی بداند و تجزیه و تحلیل کند، اما در گروه‌های سیاسی و در دسته‌بندی‌های سیاسی و تشکل‌های سیاسی حضور نداشته باشد. در این زمینه مقام معظم رهبری نظرشان را بیان کردند و دولت هم همان نظر را دارد.

رییس جمهور اوباما روشن کرد که امیدوار است با شما دست بدهد و چند کلمه رد و بدل کند که این اتفاق نیفتاد. من حس می‌کنم که شما فکر می‌کنید هنوز وقت آن نرسیده است. وقتی که وقت آن شده باشد یا اگر شما دیروز او را دیده بودید چه می‌گفتید؟

به هر حال اگر به هم می‌رسیدیم و دست می‌دادیم، بیشتر از امیدها و آینده صحبت می‌کردیم.