رضایت ایران و غرب از مذاکرات تاریخی

اسرائیل به ان‌پی‌تی بپیوندد روحانی در چهارمین روز از سفر به نیویورک:

در حال بررسی بهبود رابطه با غرب و آمریکا هستیم

دنیای اقتصاد- چهارمین روز سفر روحانی در نیویورک، روز پرکاری برای هفتمین رییس‌جمهوری ایران به واسطه حضورش در انجمن آسیایی آمریکا و اولین اجلاس منع سلاح هسته‌ای بود.

رییس دولت تدبیر و امید در انجمن آسیایی نیویورک بر لزوم حفظ اعتدال و کنار زدن رهیافت‌های افراطی در هدایت روابط خارجی تاکید کرد. او همچنین در این نشست از توسعه روابط با اروپا و آمریکا سخن گفت؛ تاکیدی که به گفته برخی تحلیلگران جای خالی آن در اظهارات روحانی در سازمان ملل احساس می‌شد. حسن روحانی در اجلاس خلع سلاح هسته ای اسرائیل را متفاوت از رییس‌جمهور پیشین خطاب قرار داد و از این رژیم خواست به معاهده ان‌پی‌تی بپیوندد. رییس دولت یازدهم همچینین با نخست‌وزیران کشورهای ایتالیا، اسپانیا و ژاپن دیدار و گفت‌و‌‌گو کرد. محور گفت‌و‌‌گوی رییس‌جمهور ایران و نخست‌وزیران این سه کشور حول توسعه روابط همه جانبه و حل مساله هسته‌ای ایران بود. البته اخضر ابراهیمی نیز در حاشیه نشست سالانه سازمان ملل گزارشی از وضعیت سوریه به روحانی ارائه و ابراز امیدواری کرد که ایران در نشست ژنو۲ حضور پیدا کند. همچنین حسن روحانی در پنجمین و آخرین روز از سفر خود به نیویورک در جمع خبرنگاران خارجی حاضر شد و به سوالات آنان پاسخ داد. روحانی در این نشست خبری لحن باراک اوباما را در مورد ایران مثبت ارزیابی کرد و گفت که برای دیدار با وی مشکلی نداشته است.

اعلام همکاری کشورهای غربی برای حل مساله هسته‌ای ایران

حسن روحانی دیدار با نخست‌وزیر ایتالیا با اشاره به روابط دیرینه و پایدار ایران و ایتالیا بر گسترش روابط دوجانبه در عرصه‌های اقتصادی، فرهنگی، علمی، دانشگاهی و گردشگری و همکاری برای حل مساله هسته‌ای تاکید کرد. نخست‌وزیر ایتالیا نیز در این دیدار با بیان اینکه ایتالیا خود را پل ارتباطی با ایران می‌داند، گفت: در سال ۲۰۱۶ ایتالیا رییس دوره‌ای اتحادیه اروپا خواهد شد و در این دوره بر تقویت و گسترش هر چه بیشتر روابط دو جانبه با ایران خواهد کوشید. «ماریانو راخوی» نخست‌وزیر اسپانیا نیز در دیدار خود با حسن روحانی با اذعان به هزینه تحریم‌ها برای مردم ایران خاطرنشان کرد: بر این اساس کشورهای اتحادیه اروپا مایلند هر چه سریع‌تر شرایط موجود تغییر کند و موضوع تحریم‌ها مورد بازبینی قرار گیرد. وی تحریم‌های وضع شده علیه ایران را تحریم‌های کور توصیف کرد و گفت: تحریم‌کنندگان نیز به این نتیجه رسیده‌اند که این تحریم‌ها نتیجه معکوس دارد. همچنین روحانی در دیدار با شینزوآبه، نخست‌وزیر ژاپن ضمن گفت‌وگو و تبادل نظر درخصوص مهم‌ترین مسائل جهانی و منطقه‌ای، راه‌های توسعه روابط دو کشور در عرصه‌های مختلف به ویژه توسعه همکاری‌های اقتصادی و فرهنگی را مورد بررسی قرار دادند.

در حال بررسی بازسازی رابطه با غرب هستیم

رییس دولت تدبیر و امید با تشریح مفهوم اعتدال در حوزه سیاست خارجی در نشست انجمن آسیایی نیویورک تصریح کرد: اعتدال در حوزه سیاست خارجی، به معنی کنار زدن رهیافت‌های افراطی در هدایت روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران با دیگر کشورها است. در این چارچوب، ما در پی درک و تعامل موثر و سازنده با جهان خارج خواهیم بود، بر ایجاد اعتماد متقابل با همسایگان و دیگر بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی متمرکز خواهیم شد و خواهیم کوشید تا سیاست خارجی خود را بر مبنای کمک به توسعه اقتصادی کشور باز تعریف کنیم. همزمان، ضمن تلاش برای اجتناب از تقابل و تعارض، به دقت مترصد منافع خود در همه حوزه‌ها خواهیم بود.

رییس دولت یازدهم با اشاره به اینکه رشد سریع اقتصادهای در حال توسعه و نوظهور و توانایی آنها در پر کردن شکاف با جهان توسعه یافته حاکی از آن است که بازدهی اقتصادی آنها در حال پیشی گرفتن از بازدهی اقتصادی جهان توسعه یافته است،عنوان کرد: بر اساس برآوردهای موجود، محتمل است که اقتصادهای در حال توسعه و نوظهور تا سال ۲۰۳۰ حدود ۶۰ درصد کل تولید ناخالص جهانی را از آن خود سازند؛ این درحالی است که سهم آنها از اقتصاد جهانی در سال ۲۰۰۰ از حدود ۴۰ درصد تجاوز نمی‌کرد. طبعا، این امر به آنها امکان خواهد داد تا نقشی مهم‌تر در سیاست جهانی ایفا کنند. در چنین شرایطی و نیز در حالی که وابستگی متقابل و رهیافت همکاری- رقابت و نه دشمنی، سکه رایج شده است، بدیهی است که بازی حاصل جمع صفر و رهیافت برد - باخت در روابط بین‌الملل دیگر نمی‌تواند محلی از اعراب داشته باشد؛ چراکه هیچ کشوری دیگر قادر نیست منافع خود را به زیان منافع دیگران پیش ببرد. آنان که هنوز ممکن است بر اتخاذ چنین شیوه‌هایی اصرار کنند، نهایتا خود و دیگران را درگیر معادله باخت - باخت خواهند کرد.

روحانی با شاره به اینکه ما همچنین در حال بررسی ابعاد مختلف بازسازی و بهبود روابط دو جانبه و چند جانبه با کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی بر مبنای برابری و احترام متقابل هستیم، گفت: اقدام در این حوزه شامل تلاش برای کاهش تنش‌ها، از سر راه برداشتن موانع و توسعه جامع روابط، از جمله روابط اقتصادی است. می‌توانیم کار در این حوزه را با اجتناب از ایجاد هر گونه تنش جدید در روابط ایران و آمریکا آغاز کنیم و همزمان در جهت حذف تنش‌هایی که از گذشته به ارث برده‌ایم و همچنان مخل روابط دو کشورند، بکوشیم. در حالی که ممکن است ما نتوانیم منبع عمده بی‌اعتمادی و تردید مردم ایران نسبت به دولت‌های آمریکا طی ۶۰ سال گذشته را فراموش کنیم، اما نیاز داریم که بر شرایط فعلی متمرکز شویم و به آینده نگاه کنیم. وی در ادامه گفت: به نظر ما، همکاری در ارتباط با موضوعات مورد نگرانی و نیز مورد علاقه دو طرف و مبنا قرار دادن آنها برای کار بیشتر می‌تواند نقطه شروع دیگری باشد؛ چراکه این امر می‌تواند در جهت تخفیف تنش‌های موجود در منطقه نیز مفید واقع شود. برای این منظور، ضروری است که با گروه‌های فشار که چه در آمریکا و چه در منطقه، هدفی جز ملتهب نگه داشتن فضا را دنبال نمی‌کنند، مقابله کنیم. روحانی با محکوم کردن استفاده از سلاح شیمیایی افزود: دولت من به عنوان نماینده مردمی که دهشت ناشی از کاربرد سلاح شیمیایی را تحمل کرده‌اند، قویا استفاده از این سلاح در منازعه جاری در سوریه را محکوم می‌کند. من همچنین نگران شرایط مناسبی هستم که در برخی از مناطق سوریه برای رشد و نمو ایدئولوژی‌های افراطی و گردهمایی تروریست‌ها فراهم شده که یادآور شرایط در برخی مناطق مجاور مرزهای شرقی ما در دهه ۱۹۹۰ است. وی ادامه داد: همزمان بسیار خوشحالیم که نهایتا دیپلماسی توانست حداقل در ارتباط با وجهی از بحران سوریه دست بالا را بیابد و قضاوت درست بر گرایش‌های جنگ طلبانه غلبه کند.

روحانی با بیان اینکه ما همواره متعهد شده‌ایم که دست به اقدامی در جهت تولید سلاح هسته‌ای نزنیم، تصریح کرد: همانطور که در فتوای مقام معظم رهبری تصریح شده، ما قویا اعتقاد داریم که تولید، انباشت و استفاده از سلاح‌های هسته‌ای با تعالیم اسلامی مغایرت دارد. من همچنین باید تاکید کنم که ما هرگز به گزینه ساخت سلاح هسته‌ای نیندیشیده‌ایم. ما اعتقاد داریم که این گونه سلاح‌ها تنها می‌توانند موجب تضعیف منافع و امنیت ملی ما شوند.

اسرائیل به ان‌پی‌تی بپیوندد

روحانی در اولین نشست خلع سلاح هسته‌ای حضور یافت و محور اظهاراتش را منع هرگونه استفاده از سلاح هسته‌ای قرار داد. او در این خصوص گفت: هر گونه استفاده از سلاح هسته‌ای، نقض منشور ملل متحد و جنایت علیه بشریت است. آن دسته از راهبردهای نظامی و امنیتی که چنین کاربردهایی را توجیه می‌کنند، غیر‌قابل پذیرش هستند. ضمن آنکه تهدید کشورهای غیر‌هسته‌ای با استفاده از سلاح هسته‌ای نیز باید پایان یابد. نوسازی این‌گونه سلاح‌ها هم اثر تلاش، برای امحای کامل آنها را خنثی می‌کند و باید متوقف شود. به همین دلایل، تنها راه رفع تهدید این سلاح‌ها، امحای کامل آنها است.

او اسرائیل را خطاب قرار داد و افزود: اسرائیل به عنوان تنها غیر‌عضو پیمان عدم‌اشاعه هسته‌ای در این منطقه، باید بدون هیچ گونه تاخیری به این معاهده بپیوندد تا همه فعالیت‌های هسته‌ای در منطقه، تحت پادمان‌های جامع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز قرار گیرد. وی در ادامه افزود: خلع سلاح هسته‌ای و عدم‌اشاعه، تقویت‌کننده یکدیگرند. آنها باید همزمان و نه به هزینه یکدیگر، مورد پیگیری واقع شوند. تاکید می‌کنم که اعلامیه‌های کنونی در خصوص تضمین‌های امنیتی، کافی نیستند و باید در چارچوب یک سند حقوقی جهان شمول به تصویب برسند.روحانی به نقشه راهی که به منظور پیشبرد دستور کار خلع سلاح هسته‌ای تنظیم شده بود، اشاره و خاطرنشان ساخت: مایلم تاکید کنم که خلع سلاح هسته‌ای کماکان بالاترین اولویت دولت‌های عضو جنبش عدم‌تعهد است. نقشه راه شامل سه مرحله است: اول، آغاز هر چه سریع‌تر مذاکرات در کنفرانس خلع سلاح در خصوص کنوانسیون جامع سلاح‌های هسته‌ای به منظور منع در اختیار داشتن و مالکیت، توسعه، تولید، به دست آوردن، آزمایش، انباشت، انتقال، استفاده یا تهدید به استفاده از سلاح‌های هسته‌ای و فراهم ساختن زمینه امحای کامل آنها. دوم، تعیین روز ۲۶ سپتامبر هر سال به عنوان روز بین‌المللی امحای کامل سلاح‌های هسته‌ای. سوم، برگزاری یک کنفرانس بین‌المللی در سطح مقامات عالی رتبه در پنج سال آینده، به منظور ارزیابی پیشرفت‌های حاصله در خصوص خلع سلاح هسته‌ای. روحانی با اعلام این مطلب که اطمینان دارم که این قطعنامه از حمایت همه شما برخوردار می‌شود، گفت: در رابطه با این نقشه راه، جنبش عدم‌تعهد قطعنامه‌ای را به مجمع عمومی سازمان ملل ارائه خواهد کرد.

مشکلی برای دیدار با اوباما نداشتیم

رییس‌جمهور کشورمان همچنین در یک نشست خبری گفت: من لحن سخنرانی برخی مقامات عالی رتبه اروپایی، همچنین سخنرانی آقای اوباما رییس‌جمهور آمریکا را که لحنی متفاوت با گذشته داشت، به عنوان قدمی مثبت برای حل و فصل روابط جمهوری اسلامی ایران و غرب ارزیابی می‌کنم.

در ابتدا خبرنگار خبرگزاری آسوشیتدپرس از روحانی پرسید: «اگرچه شما به لحن متفاوت آقای اوباما اشاره کردید، ولی از موقعیت دیدار با اوباما استفاده نکردید. به نظر شما چه گام‌هایی باید برداشته شود که این نشست دوجانبه برگزار شود؟»

روحانی در پاسخ به این پرسش، با بیان اینکه «برنامه مقدماتی برای این کار فراهم شده بود تا بین من و آقای اوباما دیداری برگزار شود»، افزود: طرف آمریکایی برای این دیدار ابراز تمایل کرده بود و ما هم علی‌الاصول برای این دیدار مشکلی نداشتیم، اما در برنامه‌ریزی برای نحوه این دیدار و همچنین با توجه به نتایجی که دیدار اول می‌خواست داشته باشد، وقت و زمان کافی وجود نداشت و دو طرف قانع بودند که این زمان برای برنامه‌ریزی ملاقات شاید کافی نباشد. وی افزود: آنچه برای ما مهم است، نتیجه این‌گونه دیدارها است. به هر ترتیب بعد از ۳۵ سال تنش‌های فراوان بین ایران و آمریکا و مسائل زیاد بین دو کشور، ملاقات در سطح رییس‌جمهور برای اولین‌بار، خود به خود با پیچیدگی‌هایی همراه است و دو طرف می‌خواستند که دیداری کاملا موفق و موثر داشته باشند. رییس‌جمهور در ادامه گفت‌وگوی خود با خبرنگاران، در تشریح نتایج سفر خود به نیویورک گفت: تلاش کردیم که این سفر اولین گام برای رابطه بهتر دو ملت بزرگ ایران و آمریکا باشد، به نحوی که بتوانیم افکار دو ملت را به یکدیگر منتقل کرده و شناخت‌های دو ملت از یکدیگر را بیشتر کنیم.