هاینونن وارد تهران شد

اولی هاینونن، معاون امور پادمان‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای انجام مذاکرات فنی در مورد سانتریفیوژهای پی‌۱ و پی۲ وارد تهران شد.

علی‌اصغر سلطانیه، سفیر و نماینده دائمی‌ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره سفر هاینونن گفت: مذاکرات مقامات ایران‌و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دو تا سه روز طول خواهد کشید. اولی‌هاینونن و جواد وعیدی- عکس: خبرگزاری فارس

سفیر و نماینده‌دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اظهار کرد: مذاکرات درباره سانتریفیوژهای پی۱ و پی۲ در چارچوب اجرای تفاهم‌نامه بین ایران و آژانس صورت می‌گیرد.

دور قبلی مذاکرات در خصوص سانتریفیوژها، دوم و سوم مهرماه در تهران برگزار شد.

بر اساس توافقنامه ایران و آژانس که سی‌ویکم مرداد ماه (۲۱اوت) نهایی شد، طرفین توافق کردند در مورد مساله سانتریفیوژهای پی۱ و پی۲ مذاکره کنند.

بر اساس مدالیته تنظیم شده بین طرفین، آژانس تا تاریخ ۳۱اوت همه سوالات باقیمانده در رابطه با مساله سانتریفیوژهای پی۱ و پی ۲ را به تهران ارائه کرده است.

بر اساس این توافقنامه که به‌عنوان سند رسمی از سوی آژانس منتشر شد، پاسخ‌های کتبی مطرح شده، در نشست دیگری که در اواسط اکتبر (پایان مهرماه) برگزار می‌شود، پیگیری خواهد شد.

ایده حل و فصل مسایل باقیمانده در موضوع هسته‌ای و طراحی مدالیته در پی سه دور مذاکرات علی لاریجانی، مسوول مذاکرات هسته‌ای ایران با خاویر سولانا مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نیز مذاکره با محمد البرادعی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، صورت گرفت.

تهران این ایده را برای اثبات حسن‌نیت خود در گفت‌وگوهای مادرید ارائه کرد و در پی آن چارچوب نحوه حل‌وفصل این مسایل در کمتر از ۶۰‌روز طی مذاکرات کارشناسی بین مقامات ایران و آژانس به ‌سرپرستی جواد وعیدی معاون امنیت بین‌الملل دبیر شورای عالی امنیت ملی و اولی هاینونن معاون امور پادمان‌های آژانس طراحی و تنظیم شد.

تاکنون با اجرای این مدالیته، پرونده پلوتونیوم و نیز آلودگی‌های کرج بسته شده است.

مسأله سانتریفیوژها

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ضمن بررسی صحت و سقم اعلامیه اکتبر ۲۰۰۳ ایران در خصوص سانتریفیوژهای پی ۱ و از طریق مدارک به دست آمده از لیبی استنباط کرد که تهران احتمالا طراحی نقشه‌های سانتریفیوژ آلمانی جی- ۲ که توسط کنسرسیوم اروپایی «یورنکو» در دهه ۱۹۷۰ تولید شده، انجام داده است.

حساسیت آژانس به این دلیل که ایران پس از سوال آژانس پیرامون خرید نقشه‌های مربوط به دستگاه سانتریفیوژ پی- ۲ اعلام نظر کرد، افزایش یافت. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تروئیکای اروپا، پرهیز ایران از ذکر موضوع فوق در اظهاریه اکتبر ۲۰۰۳ را به تلاش تهران برای پنهان کاری تعبیر کردند، اما تهران تاکید داشت که موضوع نقشه‌های پی- ۲ می‌باید در اظهاریه‌های بعدی در چارچوب «پروتکل الحاقی» اعلام شود.

سانتریفیوژ پی- ۲ یک متر طول و ۱۴۵ میلی متر قطر دارد و دارای دو بخش پروانه‌های فولادی سخت بوده که با انبان باد فولادی مرتبط است. از آنجا که پروانه فولادی سریع‌تر از لوله‌های آلومینیومی می‌چرخند، ظرفیت دستگاه سانتریفیوژ پی- ۲ بیش از دو برابر توان واحدهای سانتریفیوژهای پی- ۱ ارزیابی می‌شود. حساسیت نسبت به سانتریفیوژ‌های پی - ۲ به این دلیل است که در مقایسه با دستگاه سانتریفیوژ پی - ۱ برای استفاده در تاسیسات غنی‌سازی کارآیی بیشتری دارد.

در اولین روزهای سال ۲۰۰۴ لیبی تمام اطلاعت مربوط به برنامه هسته‌ای خود را به آمریکا و آژانس تحویل داد. بخشی از این اطلاعات مربوط به خرید برخی تجهیزات و نقشه‌های فنی نشان می‌داد که لیبی قبلا نقشه‌ها و ماشین‌های سانتریفیوژ پی- ۱ را به ایران هم فروخته بود.

طبق روایت رسانه‌های غربی دلال این معامله که به نام «بوهاری طاهر» معرفی شد، توسط نیروهای امنیتی مالزی بازداشت شد.به ادعای رسانه‌های غربی، «بوهاری طاهر» در مقابل مقامات مالزیایی که مسوولیت رسیدگی و بررسی شبکه عبدالقدیرخان را بر عهده داشتند، شهادت داد که در سال‌های ۱۹۹۴ و ۱۹۹۵ با دریافت ۳‌میلیون دلار نقد، شخصا امور انتقال دو محموله حاوی قطعات مستعمل سانتریفیوژ از پاکستان به ایران را از راه دبی انجام داده است. این ادعا با قاطعیت از سوی ایران رد شد. پس از آن جمهوری اسلامی ایران در ژانویه ۲۰۰۴ اعلام کرد که در سال ۱۹۹۵ مبادرت به خرید اطلاعات کلی مربوط به طراحی دستگاه‌ سانتریفیوژ پی- ۲ کرده است. در عین حال، تاکید کرد که تا سال‌ها بعد، فعالیت خاصی برای توسعه و تولید این دستگاه انجام نداده، چرا که برنامه مرتبط با پی- ۱ برای این کشور اولویت بیشتری داشته است.

با پایان یافتن موضوع «پلوتونیوم و بازفرآوری» و اعلام آن در گزارش مدیر کل آژانس موضوع سانتریفیوژ‌های پی - ۱ و پی - ۲ در دستور کار کارشناسان فنی و حقوقی ایران و آژانس قرار گرفت.

موضوع سانتریفیوژ‌های پی - ۱ و پی - ۲ از مهم‌ترین موضوعات و اتهاماتی است که از سوی آژانس مطرح شده است. حل و فصل این موضوع گام بسیار مهمی در رفع ابهامات آژانس از فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران خواهد بود.