شهرام شریف

شاخص‌های اینترنت پرسرعت از جمله شاخص‌های نسبتا جدید در حوزه ارتباطات به شمار می‌آیند و به تدریج جای برخی شاخص‌های قدیمی‌تر مثل دسترسی عمومی‌به اینترنت (‌مانند خطوط Dial Up ) را می‌گیرند. امروزه در بسیاری از کشورهای جهان دسترسی به اینترنت ۵۶ کیلوبیت عملا دیگر دسترسی به اینترنت به شمار نمی‌آید بلکه از این خطوط صرفا برای پشتیبانی و موارد خاص استفاده می‌شود. در ایران اما حالا رشد اینترنت Dial Up به نوعی به رشد کل اینترنت گره زده شده و مقامات وزارت ارتباطات تلاش می‌کنند که رشد دسترسی به این خطوط ضعیف و بدون قابلیت را به نوعی تلاش در جهت توسعه اینترنت در کشور قلمداد کنند. در حالی که این خطوط با کیفیت پایین خود عملا برای بسیاری از سرویس‌های اینترنتی بی استفاده و نامطمئن هستند.

از قضا به نظر می‌رسد که توجه مسوولان دولتی بیشتر روی زیرساخت‌ها و پهنای باند کلان متمرکز شده و این در حالی است که رشد اینترنت پرسرعت طی سال‌های اخیر آنچنان ناامید‌کننده بوده که مسوولان حتی از ذکر آن در گزارش‌های رسمی‌خود صرفنظر می‌کنند. قیمت بالا (‌به‌رغم تمام شعارها و مصاحبه‌ها مبنی بر کاهش تعرفه اینترنت) همچنان دلیل اصلی رشد پایین اینترنت پرسرعت در ایران به شمار می‌رود. قیمت اینترنت در ایران از بسیاری از کشورهای جهان به مراتب گران‌تر و خدمات آن نامناسب‌تر است، اما در کنار این، ضعف‌های زیرساختی و حتی برخی سیاست‌های مدیریتی را نیز می‌توان به عنوان سد راه توسعه این شبکه دسترسی برشمرد. به‌رغم آنکه مسوولان مایل هستند اعلام کنند دسترسی برای تمامی ‌مردم کشور فراهم شده ولی متقاضی وجود ندارد، اما هنوز حتی در تهران و بسیاری از شهرهای ایران نوع خطوط تلفنی اجازه دسترسی به اینترنت ADSL را به کاربران نمی‌دهد. در واقع حتی اگر یک کاربر بخواهد به دلیل چنین مشکلاتی نمی‌تواند به اینترنت پرسرعت دسترسی داشته باشد. مشخص نیست مشترک این خطوط تلفن که دقیقا با قیمت یک خط تلفن عادی آن را خریداری کرده باید چه روشی را در پیش بگیرد، اما گفته می‌شود حداقل در تهران ده‌ها هزار خط از این نوع به مردم واگذار شده است. در برخی از مراکز تلفن نیز مخابرات به دلایل خاص اجازه بهره‌برداری را به بخش‌خصوصی نداده است.

این تنها نمونه‌ای از مشکلات زیرساختی است که وعده‌های مسوولان در زمینه دسترسی وسیع مردم به این شبکه را به یک مطلب طنز تبدیل می‌کند. جهان در حال توسعه با سرعت فراوان به سمت بهره‌گیری از دسترسی‌های مطمئن‌تر و سریع‌تر حرکت می‌کند و تعدادی از کشورهایی که از چنین رشدی برخوردار بوده‌اند اتفاقا از همسایگان ایران هستند. همسایگانی که خود را با دسترسی میلیونی به Dial Up دلخوش نکردند و به سمت تکنولوژی‌های با ثبات تر و مطمئن‌تر حرکت کردند. آیا مسوولان دولتی ما نیز نیاز به چنین توسعه و شتابی را حس کرده‌اند؟