تنش در شورای حکام، اختلاف در ۱+۵

دنیای اقتصاد - همزمان با بررسی پرونده هسته‌ای ایران در شورای حکام آژانس، دیروز اعلام شد که آلمانی‌ها به متحدان غربی خود اطلاع‌ داده‌اند از تحریم‌های جدید علیه ایران به دلیل تاثیرات مخربی که می‌تواند بر اقتصاد آلمان داشته باشد، حمایت نمی‌کنند. انتشار این خبر باعث انزوای هرچه بیشتر آمریکایی‌ها در جوسازی علیه ایران ‌شده و شبکه جنگ‌طلب فاکس‌نیوز تحلیل کرده است که شرایط جدید موقعیت طرفداران اقدامات غیردیپلماتیک را در کاخ سفید تقویت کرده است. تنش در شورای حکام، اختلاف در ۱+۵

دنیای اقتصاد - در حالی که موضوع ایران بر مبنای گزارش اخیر مدیرکل آژانس بین‌المللی شورای حکام، دیروز در دستور کار شورای حکام قرارگرفت، فضای این شورا از روز قبل (سه‌شنبه بعد از ظهر) آرامشی را که طی دو روز اول نشست از آن برخوردار بود از دست داد.

پیش‌بینی می‌شد که این فضا چون آرامشی پیش از طوفان باشد، چرا که انتظار می‌رود آمریکا توان خود را برای اخلال در روند همکاری ایران و آژانس به کار گیرد.

طی سه روز نشست شورای حکام رفتارهای متناقضی از سوی البرادعی، اروپاییان و آمریکا مشاهده شده است. در حالی که آلمان از صف حامیان تحریم در گروه ۱+۵ خارج شده و به چین و روسیه پیوسته است، فرانسه از نفوذ خود استفاده کرده و در بیانیه اتحادیه اروپایی، توافق آژانس با تهران را که بر پایه مذاکرات لاریجانی با کمیسر عالی سیاست خارجی این اتحادیه حاصل شده، زیر سوال برده است. البرادعی که در ابتدا به شدت به مخالفان این توافق حمله می‌کرد و در اعتراض به بیانیه اروپا، نشست شورای حکام را ترک کرد، روز گذشته در مقابل خبرنگاران گفت که از بیانیه اروپا ناراضی نیست و حتی گفت که پس از پاسخگویی ایران به سوالات گذشته، باید درباره فعالیت‌های جاری نیز اطمینان حاصل کنیم. در این میان آمریکا که در مواضع علنی خود با «طرح اقدام» همراهی می‌کند، در پشت صحنه با رایزنی‌هایی سعی در تخریب توافق ایران و آژانس دارد.

به گفته دیپلمات‌های مستقر در وین شولت، نماینده آمریکا در آژانس در خلال دیدارهای جداگانه با اعضای شورای حکام از جمله نمایندگان کشورهای عضو اتحادیه اروپایی و سفرای کشورهای عضو گروه جنبش غیرمتعهدها، علاوه‌بر تلاش‌ برای بی‌اهمیت جلوه دادن «طرح اقدام» از اعضای شورای حکام خواسته بود در بیانیه‌های خود که در نشست شورا منتشر می‌کنند، کوچک‌ترین اشاره‌ای به توافق ایران و آژانس نداشته باشند تا اینگونه القا شود که این توافق از نظر اعضای شورای حکام قابل‌توجه نیست.

روز گذشته اولین دستاورد تکاپوی واشنگتن آشکار شد. اتحادیه اروپایی در بیانیه‌ای که منتشر کرد از ایران خواست غنی‌سازی را متوقف کند و به قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل پایبند باشد. البته در این بیانیه به توافق تهران و آژانس اشاره و از آن حمایت شد، اما همچنان این اتحادیه افزوده است که نگرانی‌ها درباره تمایلات تهران در صورتی از بین خواهد رفت که تهران غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند. این بیانیه می‌افزاید علاوه‌بر موارد موردنظر در طرح اقدام، موارد مبهم دیگری نیز وجود دارد.

این موضع‌گیری اتحادیه اروپایی کاملا در تضاد با توافق تهران و آژانس است که براساس آن در صورت پاسخ گرفتن همه سوال‌های آژانس، پرونده هسته‌ای ایران از دید آژانس عادی تشخیص داده خواهد شد.

اتحادیه اروپایی و به طور مشخص خاویرسولانا، زمینه‌ساز توافق ایران و آژانس بود. سولانا طی مذاکراتی با لاریجانی به جایی رسیدند که در ادامه مسیر گفت‌وگوها، لاریجانی با البرادعی دیدار و مقدمات توافق ایران و آژانس برای رفع ابهام از برنامه هسته‌ای ایران فراهم شد.

از این رو نادیده گرفتن تلاش‌های تهران و آژانس برای حل مناقشه از سوی اروپا قابل پیش‌بینی نبود و البرادعی را ناامید کرد، آنگونه که مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز گذشته نشست شورای حکام را به نشانه قهر ترک کرد.

بدین ترتیب در دومین روز نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین، علائم هر چند خفیف اما آشکار شکاف میان کشورهای غربی و محمد البرادعی، درباره برنامه اتمی ایران بار دیگر بروز کرد.

دیپلمات‌های حاضر در جلسه به برخی از خبرگزاری‌های عمده جهان گفتند که البرادعی ظاهرا به خاطر دلخوری از بیانیه نه چندان حمایت‌آمیز اتحادیه اروپا از توافق اخیر او با ایران، جلسه را ترک کرده است.

روز سه‌شنبه خواکیم دوارته، سفیر پرتغال در شورای حکام، به نمایندگی از اتحادیه اروپایی بیانیه‌ای درباره برنامه اتمی ایران قرائت کرد.

این بیانیه عمدتا به خاطر بی‌توجهی ایران به درخواست‌های شورای امنیت سازمان ملل برای تعلیق بخش‌های حساس برنامه هسته‌ای به انتقاد از ایران می‌پرداخت و در آن تنها اشاره کوچکی به توافق اخیر آژانس اتمی با ایران شده بود.

سفیر پرتغال گفت که ایران از زمان آخرین گزارش محمد البرادعی در ماه مه «ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم را افزایش داده است» و تهران را به خاطر این موضوع سرزنش کرد.

البرادعی در حین قرائت این بیانیه جلسه را ترک کرد که علت آن ظاهرا این بود که اتحادیه اروپا در بیانیه خود از توافقی که آژانس برای جلب آن زحمت زیادی کشیده بود، حمایت لازم را به عمل نیاورد.

دیپلمات دیگری که خواستار افشا نشدن نامش در ازای ارائه اطلاعات درباره نشست پشت درهای بسته آژانس شد، گفت: اروپایی‌ها بیانیه‌ای ناخوشایندی ارائه کردند و مدیر کل از سالن بیرون رفت.

اما یک دیپلمات عالی‌رتبه اروپایی گفت که اتحادیه اروپا از البرادعی حمایت کرد و فقط بار دیگر بر دیدگاه ریاست آژانس مبنی بر اینکه این جدول زمانی به همکاری کامل و فعال ایران نیاز دارد تاکید کرد.

ملیسا فلمینگ، سخنگوی آژانس از اظهار نظر در این باره خودداری کرد، اما چندین دیپلمات دیگر تایید کردند که البرادعی برای نشان دادن اعتراضش جلسه شورای حکام را ترک کرد.

یک عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان با اشاره به ترک نشست بعد از ظهر روز سه‌شنبه شورای حکام از سوی محمد البرادعی در واکنش به بیانیه اتحادیه اروپا گفت: این برای اولین بار است که مدیرکل آژانس در اقدامی واکنشی در حین قرائت بیانیه‌ گروهی از کشورها نشست شورای حکام را ترک می‌کند.

این دیپلمات هسته‌ای کشورمان که در وین به سر می‌برد در گفت‌و‌گو با ایسنا، افزود: ظاهرا البرادعی از متن بیانیه اتحادیه اروپا مطلع بوده است، چرا که در واکنش به آن سریعا جلسه را ترک کرد.

نقش پاریس در بیانیه اروپا

به گزارش خبرگزاری فرانسه، بیانیه اتحادیه اروپا با درخواست پاریس، توافق محمد البرادعی با ایران را کم اهمیت جلوه داد.

به گزارش ایسنا، این خبرگزاری به نقل از دیپلمات‌ها افزود: لحن خاموش بیانیه اتحادیه اروپایی که توافق جدول زمانی آژانس با ایران را تحسین نمی‌کرد، به این علت این گونه تنظیم شده که فرانسه اتخاذ خط مشی سرسختانه‌تری را علیه ایران خواستار بود.

فضای مسموم وین

آسوشیتدپرس گزارش داد: نماینده عالی رتبه ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کشورهای غربی را به «سمی‌کردن فضا»ی نشست شورای حکام با کم اهمیت جلوه دادن توافق اخیر آژانس با ایران متهم کرد.

بر اساس این گزارش علی اصغر سلطانیه، رییس هیات ایران در آژانس خارج از نشست شورای حکام در حالی صبحت می‌کرد که شورا خود را برای بررسی گزارش آژانس که همکاری ایران با این نهاد را گامی‌مهم رو به جلو توصیف می‌کند آماده می‌کرد. سلطانیه در گفت‌وگو با آسوشیتدپرس رویکرد غرب را «تاسف انگیز» خواند و گفت: این رویکرد فضا را سمی‌کرده است.

وی افزود: اگر آنها این توافق را کم اهمیت جلوه داده و زیر سوال ببرند، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌را تضعیف می‌کنند.

حمایت غیرمتعهدها

برخلاف استقبال سرد غرب از دستاورد تازه آژانس، جنبش غیرمتعهدها در جلسه روز سه‌شنبه حمایت خود را از آن ابراز کرد و خواهان عدم «دخالت» در آن شد.

نورما گواکوچیا استنوز، سفیر کوبا در شورای حکام، که هم‌اکنون کشورش ریاست دوره‌ای جنبش غیرمتعهدها را به عهده دارد، در بیانیه‌ای گفت این گروه «هر گونه فشار نابجا یا دخالت در فعالیت‌های آژانس را که ممکن است کارآمدی و اعتبارش را خراب کند با قوت رد می‌کند.»وی افزود: جنبش غیرمتعهدها این طرح کاری را، همانطور که مدیر کل خود گفته است، گام مهمی به جلو می‌داند. جنبش غیرمتعهدها شامل ۱۱۸ کشور در حال توسعه است و بیش از ۱۰ عضو در شورای حکام دارد. ایران نیز عضو این گروه است و از حمایت قاطعانه برخی از اعضای آن شامل کوبا، سوریه، بولیوی و ونزوئلا که اکثرا روابط بدی با آمریکا دارند، برخوردار است.

بسیاری از این کشورها از آنچه تلاش‌های برخی کشورهای غربی شورای حکام برای منزوی کردن ایران و نه مذاکره کردن با آن می‌دانند منزجر هستند.

«نم» خواستار توجه به‌ارزیابی مدیرکل آژانس مبنی بر اینکه تمامی مواد اعلام شده هسته‌ای توسط ایران مورد حسابرسی قرار گرفته، شده است.

جدایی آلمان

شبکه خبری فاکس نیوز گزارش داد: آلمان هفته گذشته تصمیم گرفت حمایت خود را از هرگونه تحریم جدید علیه ایران قطع کند. به گزارش ایسنا شبکه خبری فاکس‌نیوز گزارش داد: آلمان که در دو سال و نیم اخیر یکی از کشورهای اصلی اروپایی در تلاش برای توقف برنامه هسته‌ای ایران از طریق دیپلماسی و تحریم‌هایی که آمریکا از آنها حمایت می‌کند است، هفته گذشته به متحدان خود اطلاع داد که دولت آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان از حمایت از هرگونه تحریم شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران خودداری خواهد کرد.

این خبر در نشستی در برلین مطرح شد که در آن مقام‌ها آلمان و مقام‌های پنج عضو دائم شورای امنیت که به امور ایران رسیدگی می‌کنند،حضور داشتند.

در این گزارش آمده است: آلمان از تاثیرات مخربی که تحریم‌های بیشتر علیه ایران می‌تواند بر اقتصاد آلمان داشته باشد ابراز نگرانی کرد.

به گفته یکی از منابع دولت آمریکا که با شبکه خبری فاکس نیوز گفت‌وگو کرد اعلام این خبر موجب شگفتی بسیاری از حاضرین این نشست شد.

این شبکه خبری آمریکایی در ادامه با بیان اینکه این اقدام آلمان ممکن است موجب شود آمریکا به سراغ گزینه‌هایی غیر از گزینه دیپلماتیک برود، به نقل از یک دیپلمات خارجی نوشت: دولت بوش از دست ایران خسته شده است. آنها روند دیپلماتیک را امتحان کرده‌اند، اما اکنون چین و روسیه برای آنها به مانعی در شورای امنیت سازمان ملل تبدیل شده‌اند و آلمان نیز دچار تردید شده است.

پاسخ البرادعی به بیانیه اروپا

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه در واکنش به بیانیه اتحادیه اروپا درباره گزارش وی از برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران گفت: از بیانیه روز گذشته این اتحادیه یا هر کشور دیگری ناراحت نشدم.

وی که در پایان نشست صبح چهارشنبه شورای حکام با خبرنگاران مستقر در مقر آژانس سخن می‌گفت، افزود: هر کشوری حق دارد دیدگاه خود را درباره مسائل مطروحه در دستور کار آژانس، مطرح کند.وی همچنین گفت: این گزارش نتیجه فعالیت عادی ما درباره هر موضوعی است که پیرامونش کار می‌کنیم، می‌خواهیم درباره این موضوع به نتیجه برسیم. البرادعی تاکید کرد که گزارش ارائه شده از سوی وی به شورای حکام نتیجه‌گیری آژانس بر مبنای گزارشات پادمانی و فعالیت بازرسان بوده است. البرادعی با تاکید بر این که اگر ایران «طرح اقدام» را اجرا کند، ما می‌توانیم همه چیز را شفاف کنیم، افزود: اگر این اتفاق بیفتد واکنش جامعه بین‌الملل و از جمله شورای امنیت متفاوت خواهد بود. وی اضافه کرد: نه خوشبین هستم و نه بدبین. ما وظیفه خود را انجام می‌دهیم و از ایران و جامعه بین‌الملل می‌خواهیم که برای کمک به ما تلاش کنند و بهترین سعی خود را جهت ارائه راه‌حلی پایدار خواهیم کرد.البرادعی با اشاره به برنامه عمل اخیر بین ایران و آژانس گفت: مسائل باقی مانده حداقل طی دو تا سه سال گذشته موجود بوده و ما تلاش می‌کنیم با حل آنها درباره ماهیت برنامه هسته‌ای ایران به نتیجه برسیم. وی همچنین گفت: در حالی که ایران با ما همکاری می‌کند و در گفت‌وگو با اتحادیه اروپایی نیز مشارکت دارد، تلاش می‌کنم این پرونده را به آژانس بازگردانم. مدیرکل آژانس افزود: ایران برای اولین بار موافقت کرده که درباره مسائل باقی مانده کار شود و در این زمینه همکاری خود را آغاز کرده است.وی تاکید کرد: به همین دلیل برنامه عمل برای حل مسائل باقی مانده یک مرحله بسیار مهم و شاخص در اعتمادسازی جهانی نسبت به برنامه‌های هسته‌ای ایران است و همچنین بر رسیدگی جامعه بین‌المللی به این مساله و روابط آن با ایران تاثیر دارد. البرادعی در عین حال گفت که کلید پیشبرد این برنامه نیز اجرای موفقیت‌آمیز و کامل آن است و این مساله‌ای کاملا شفاف است. وی گفت: این که ما بتوانیم ظرف دو تا سه ماه آینده با همکاری کامل ایران آن را انجام دهیم راهی متفاوت را برای تعامل بین ایران و جامعه بین‌الملل می‌گشاید. وی افزود: اگر ایران نتواند این برنامه را طبق جدول زمانی توافق شده اجرا کند، متاسفانه در موقعیتی دیگر قرار می‌گیریم. وی همچنین گفت: این مرحله برای موفقیت به حمایت تمامی جامعه بین‌الملل نیاز دارد.