پیامد‌های عدم فروش بنزین آزاد از نگاه صاحبنظران مجلس
دنیای‌اقتصاد- سخنگوی دولت، وزیر نفت و وزیر کشور دیروز در جمع خبرنگاران اعلام کردند که عرضه آزاد بنزین فعلا منتفی است
در عین حال، وزیر کشور خبر داد که دولت برای مصارف بیش از مقدار سهمیه‌بندی مکانیسمی طراحی کرده است که در آینده اعلام خواهد شد، اما وی هیچ توضیح خاصی درباره این مکانیسم ارائه نکرد.پورمحمدی در توضیح علت عدم عرضه بنزین آزاد گفته‌است که چون در مقطع فعلی مردم به هر مقدار که نیاز داشته باشند می‌توانند براساس سهمیه چندماه خود استفاده کنند، پس فعلا دلیلی برای فروش بنزین آزاد نیست.همزمان، نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس، طی نامه‌ای به رییس‌جمهور این تفسیر از قانون بودجه 86 را که عرضه بنزین باید به سهمیه‌بندی محدود شود، غیر وارد دانسته و پیامد آن را برخی نارضایتی‌های بی‌مورد دانسته است.

پیامدهای عدم فروش آزاد بنزین از نگاه صاحبنظران مجلس؛
قانون باید اجرا شود
دنیای اقتصاد- نمایندگان مجلس در واکنش به اظهارات سخنگوی دولت در خصوص اینکه دولت برنامه‌ای برای عرضه بنزین به صورت آزاد ندارد، از الزام دولت به اجرای قانون سخن گفتند و مخالفت خود را با این اظهارات اعلام کردند.
هادی حق‌شناس، عضو کمیسیون برنامه و بودجه در این باره گفت: دولت بر اساس تبصره 13 قانون بودجه 1386 مکلف است، قیمت دوم بنزین عرضه شده را اعلام کند. وی با بیان اینکه اگر مصوبه مجلس به عنوان یک بسته سیاسی اجرا شود مطلوب است اما اگر به صورت گسسته اجرا شود، به طور طبیعی نارضایتی عمده‌ای را در پی خواهد داشت
وی گفت: بر اساس تبصره ۱۳، دولت علاوه‌بر اینکه مکلف به اعلام قیمت دوم برای بنزین است، قرار بود عرضه بنزین را به صورت سهمیه‌بندی از اول خردادماه آغاز کند که هیچ کدام از این موارد در موعد مقرر انجام نشد.
وی افزود: اولین اثر عرضه نشدن قیمت بنزین به صورت آزاد آن خواهد بود که تاکسی‌ها و آژانس‌ها سهمیه خود را به صورت آزاد عرضه کنند که در واقع دولت باعث تقویت بازار سیاه و ایجاد فساد می‌شود. پیامد دوم اخلال در نظام حمل‌و‌نقل عمومی است.حق‌شناس یادآور شد: چنانچه بنزین به قیمت آزاد عرضه نشود، مردم در انجام سفرهای برون‌شهری خود هم دچار مشکل خواهند شد و اینها هم بازار سیاه و کوپن فروشی بنزین را بیشتر گسترش می‌دهد.علی ریاض، عضو کمیسیون اصل نود ضمن ابراز نگرانی از اظهارات تردید برانگیز سخنگوی دولت و وزیر کشور از دولتمردان خواست به گونه‌ای صحبت کنند که مردم بیش از این سردرگم و نگران نشوند.وی عرضه نشدن بنزین آزاد را خلاف مصوبه مجلس دانست و افزود: هر گونه تغییر در عرضه بنزین نیازمند اجازه مجلس است.
وی با اشاره به اینکه طرح مدیریت سوخت یکی از بزرگترین اقدامات صورت گرفته است، افزود: تقاضای من از دولت این است که مانند روزهای ابتدایی سهمیه بندی بنزین دولتمردان با اظهارات ضد و نقیض، نگرانی مردم را افزایش ندهند.
وی با اشاره به مصوبه مجلس در خصوص عرضه بنزین به صورت سهمیه‌بندی و به قیمت آزاد گفت: دولت موظف به عمل به قانون است. وی با اشاره به رضایت افکار عمومی از سهمیه‌بندی و عرضه آزاد افزود: نگرانی مردم بیشتر پیرامون نوع اجرا و نرخ بنزین است.




ریاض گفت: تبعات عرضه نکردن بنزین به شکل آزاد همین الان هم وجود دارد. دولتمردان با اظهارات مختلف و متنوع پیامدهای روانی زیادی برای مردم ایجاد کرده‌اند.
وی افزود: رعایت ساز و کار بازار آزاد نیز امری است که باید مورد توجه قرار گیرد و نرخ جدید ممکن است اختلالاتی را ایجاد کند. اما ما قایل به ثبات قیمت در بازار آزاد هستیم و باید این مسیر شجاعانه که مجلس شروع کرده و دولت هم در آن دخیل بود به سرانجام برسد چرا که ما در حال جراحی این سیستم بودیم و ممکن است بعد از جراحی بیمار در دوران نقاهت ناگزیر از تحمل درد باشد اما بی گمان در پایان شیرینی آن کام مردم را شیرین خواهد کرد.
علی اکبر آقایی مغانجویی، رییس کمیسیون عمران نیز ضمن تاکید بر ارائه بنزین آزاد از سوی دولت افزود: طبق بند «واو» تبصره ۱۳ قانون بودجه سال ۸۶ دولت موظف است، اول نسبت به سهمیه‌بندی اقدام کند و دوم بنزین را با قیمت آزاد و خارج از سهمیه‌بندی عرضه کن و این دو تکلیفی است که دولت باید انجام دهد.
وی افزود: استنباط خود من از گفته‌های سخنگوی دولت درباره اینکه دولت برنامه‌ای برای ارائه بنزین غیر سهمیه‌ای ندارد این است که این حرف‌ها نوعی التهاب و نگرانی در جامعه ایجاد می‌کند که با توجه به شرایط ملتهب کنونی به صلاح نیست. بنابراین دولت چاره‌ای جز اجرای قانون ندارد که باید با نرخی متعادل سوخت را همزمان با اجرای سهمیه‌بندی به شکلی آزاد ارائه دهد.
تک نرخی کردن بنزین
یک عضو کمیسیون صنایع و معادن اعقتاد دارد راهی جز تک‌نرخی کردن بنزین در کشور وجود ندارد.
محمود ابطحی درباره روش‌های عرضه بنزین در کشور گفت: اگر بنزین به صورت دو یا چند نرخی عرضه شود، معمولا شاخص‌های دیگر از جمله تورم براساس بالاترین قیمت خود را افزایش خواهند داد و این مساله فشار زیادی را به دهک‌های پایین و آسیب‌پذیر وارد خواهد کرد. اما از سوی دیگر، اگر بنزین به صورت آزاد عرضه نشود، به دلیل اینکه ناوگان حمل‌ونقل عمومی توان پاسخگویی به نیازهای شهروندان را ندارد، مردم با مشکلات زیادی درخصوص آمد و رفت خود مواجه خواهند شد. مشکلات در این خصوص مضاعف خواهد شد.وی گفت: پرداخت مداوم یارانه‌ها به صورت پنهان و آشکار که از دولت‌های گذشته تاکنون ادامه داشته، اکنون در توان دولت نیست و بنابراین، ضروری است تا مسوولان اجرایی پس از یک بررسی علمی دقیق، اقشار آسیب‌پذیر را شناسایی کرده و یارانه‌ها را به صورت نقدی به اقشار هدف پرداخت کنند و آنگاه بنزین به صورت آزاد و تک‌نرخی عرضه شود.
ابطحی اعلام کرد: از آنجا که یک نقشه حمل‌ونقل برای کشور تهیه نشده بنابراین نمی‌توان برای خودروهای پرمصرف برنامه خاصی ارائه کرد. در عین حال دولت می‌بایست سیاست‌هایی اتخاذ کند که در تولید و واردات خودروهای با مصرف بالا تجدیدنظر شود.
وی یادآور شد که برای حل مساله بنزین نیاز به یک عزم ملی و همگانی داریم تا به صورت منسجم و هماهنگ برای نجات کشور تصمیم‌گیری شود.
فریدون همتی،‌ منشی کمیسیون اجتماعی مجلس نیز در خصوص عرضه آزاد بنزین گفت: دولت طبق قانون موظف است بنزین را هم به شکل سهمیه‌بندی و هم آزاد در اختیار مردم قرار دهد، چرا که قانون آشکارا به این موضوع پرداخته است.
وی افزود: من از مخالفان تغییر نرخ و عرضه به شکل سهمیه‌بندی و معتقد بودم باید در قالب یک برنامه دقیق‌تر و در زمان معین و با سازوکار کم‌نقص‌تری این برنامه اجرا شود، اما حالا و در این شرایط که دولت درصدد اجرای مصوبه‌های مجلس است باید عرضه آزاد بنزین‌ هم در دستور کار قرار گیرد.
وی با اشاره به جمع‌آوری اطلاعات از سوی دولت و مشخص بودن میزان تقاضا در جامعه گفت: دولت باید مازاد بنزین بر سهمیه‌بندی را با نرخ آزاد عرضه کند. همتی خا طرنشان کرد: احساس می‌شود اراده رییس‌جمهوری برای اجرای قانون محکم است، اما ممکن است دولت در لابه‌لای اجرای قانون به خاطر احتمال بروز مشکل برای مردم در اجرای ان تردید داشته باشد، مثلا ممکن است کسانی که زندگی‌شان به وسایل نقلیه مرتبط است،‌ دچار مشکل شوند. وی ضمن موافقت با عرضه آزاد بنزین از سوی دولت گفت: از سخنان رییس‌جمهوری پیدا است دولت قصد دارد، مصوبه بنزین را به طور کامل اجرا کند، ولی مجلس بحث جدیدی در خصوص عرضه بنزین آزاد ندارد. یک عضو کمیسیون انرژی نیز در این باره گفت: مجلس به دولت اجازه تعیین قیمت بنزین آزاد را داده است.




از این رو دولت محدودیتی برای ارائه بنزین آزاد ندارد.ناصر سودانی گفت: در آخرین روز فعالیت مجلس در چهارشنبه گذشته این بحث در میان برخی نمایندگان به وجود آمده که «عبارت «اجازه داده می‌شود» در بودجه سال ۸۶ به «موظف است» تغییر پیدا کند.وی با بیان این که دولت نباید نسبت به تقاضاهای منطقی بنزین بی تفاوت باشد، گفت: احتمالا دولت دلایلی برای عرضه نکردن بنزین آزاد دارد اما اجرای قانون در اولویت است. وی در خصوص پیامدهای عرضه نشدن بنزین به قیمت آزاد گفت: این مساله باعث ایجاد بازار سیاه و رانت و فساد خواهد شد و در عین حال از نظر مجلس، قرار نیست که به نیازمندان واقعی بنزین پاسخ لازم داده نشود. وی در خصوص خودروهایی که بیش از سقف سهمیه‌بندی نیاز به بنزین دارند، گفت: دارندگان این خودروها می‌توانند با پرداخت مالیات که به وسیله کارت ویژه‌ای انجام می‌شود بنزین مازاد را دریافت کنند.
وی گفت: امیدوار هستیم با توسعه حمل و نقل همگانی و حرکت به سمت گاز سوز کردن خودرو‌ها، مشکلات را رفع کنیم.
وی سهمیه بندی را به دلیل کاهش مصرف سوخت گامی به سمت هدفمند کردن یارانه‌ها عنوان کرد.
نامه ندیمی به رییس‌جمهوری
ایرج ندیمی، نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در نامه‌ای خطاب به رییس‌جمهوری خواهان رفع مشکلات اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین شد. در این نامه آمده است: تفسیر غیرسهمیه‌ای، کاملا غیروارد بوده (منظور از آن سهمیه آزاد برای همگان است) و باعث اختلال در اجرای طرح و نارضایتی بی‌مورد می‌شود. ندیمی در این نامه سرمایه‌گذاری در تولید خودروی کم‌مصرف و دوگانه‌سوز و تقویت حمل‌و‌نقل عمومی و به‌خصوص خارج کردن خودروهای دولتی از مصرف سهمیه‌ای را از جمله اقداماتی برشمرده که برای اجرای بهتر سهمیه‌بندی بنزین نیاز است.نماینده لاهیجان خاطرنشان کرده‌است: خروج خودروهای فرسوده، تقویت قطارهای شهری و چاره‌اندیشی برای تقویت ارتباطات جاده‌ای، ریلی، هوایی و دریایی از دیگر مسائلی است که باید تمهیدات لازم درباره آنها اندیشیده شود. نماینده لاهیجان بر توجه به مشاغل خاص و حساس نظیر جوامع علمی، پزشکان، بازاریان و... که با ضرورت‌های ترددی همراه هستند و وضعیت مرزنشینان، تاکید کرده است. ندیمی در این نامه همچنین با اشاره به نیازهای فصلی چون تابستان و تعطیلات و ضرورت جابه‌جایی در بین شهرها، تاکید کرده است: توجه به ترددهای زیارتی چون جمکران و قم که حسب سنت‌هایی در هر هفته یا ماه صورت می‌گیرد، در امر سهمیه‌بندی بنزین ضروری است. «تامین نیازهای سوختی سرویس‌های موردی چون مدارس، ورزشگاه‌ها، مسافربرهای غیرحرفه‌ای که برای تامین کسری‌های معیشتی چون کارمندان که در حین تردد بین محل کار و زندگی به جابه‌جایی مسافر اقدام می‌کنند، از دیگر موضوعاتی است که ندیمی در نامه خود به آنها اشاره کرده است.» و همچنین به سوء‌استفاده احتمالی از سهمیه‌ خودروهای عمومی مانند تاکسی و وانت و همچنین سوء‌استفاده احتمالی از خودروهای دولتی در تردد شخصی و خانوادگی و جابه‌جایی سوخت با خودروهای شخصی، اشاره کرده و خواستار جلوگیری از این سوء‌استفاده‌ها شده است. نایب‌رییس اول کمیسیون اقتصادی مجلس در نامه خود همچنین سهمیه‌ بنزین موتورسیکلت‌ها را، به‌خصوص برای کسانی که از این وسیله برای امرار معاش استفاده می‌کنند، ناکافی دانسته است. ندیمی تصریح کرده است: فقدان سوخت همزمان با اتمام سهمیه‌ برای مسافرت‌های مختلف، نبود امکان استفاده از سهمیه آزاد و نداشتن تصویری درست از باقی مانده سهمیه سال ۸۶، نوع هزینه و استفاده از سهمیه و نگرانی ناشی از اتمام آن نیز از دیگر مسائلی است که نگرانی در خصوص آنها باید رفع شود.