در روز پنج‌شنبه ۲۲ ژوئن نشست سازمان تجارت جهانی در پوتسدام آلمان بدون نتیجه به پایان رسید. این نشست قرار بود تا روز شنبه، ۲۴ ژوئن ادامه یابد، اما برزیل و هندوستان روز پنج‌شنبه به طور غیرمنتظره اعلام کردند که حاضر نیستند به مذاکره با اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا ادامه دهند.

در این نشست برزیل و هندوستان به عنوان نمایندگان کشورهای در حال توسعه شرکت داشتند، و اتحادیه اروپا و آمریکا کشورهای صنعتی را نمایندگی می‌کردند.

سلسو آموریم، وزیر امور خارجه برزیل در یک نشست خبری مشترک با کمال نات، وزیر بازرگانی هند، گفت، ادامه گفت‌وگوها «بی فایده» است، زیرا نقطه‌نظرهای کشورهای صنعتی با کشورهای در حال توسعه در زمینه سوبسیدهای کشاورزی بسیار متفاوت هستند.

در یک سال گذشته چندین بار مذاکرات چهارجانبه، موسوم به «مذاکرات گروه۴»، به دلیل این اختلاف نظرها، بدون هیچگونه نتیجه‌ای انجام شده است.

کانون اصلی کشمکش‌ها، مانع‌های تجاری و یارانه‌های دولتی بر تولیدات کشاورزی است.

تلاش برای لیبرالیزه کردن تجارت

سازمان تجارت جهانی (WTO) که در حال حاضر ۱۵۰ کشور عضو آن هستند، تلاش می‌کند، تجارت جهانی را لیبرالیزه کند. به این منظور اعضای این سازمان در سال ۲۰۰۱ در دوحه، پایتخت قطر گرد هم آمدند تا در مورد راه رسیدن به این هدف مذاکره کنند. از آن زمان تاکنون چندین نشست برگزار شده که هر بار بی‌نتیجه به پایان رسیده است.

در نشست دوحه، اعضای سازمان تجارت جهانی تصمیم گرفتند که با عقد قراردادی، صادرات و واردات کالا و سرویس خدمات در کشورهای عضو را سامان دهند.

قرار بر این شد که کشورهای در حال توسعه و کشورهای «در آستانه» (در آستانه صنعتی شدن) به مرور مانع‌های گمرکی‌ای از بین ببرند که مانع ورود کالا و سرویس‌های خدماتی از کشورهای صنعتی بوده‌اند. در عوض کشورهای صنعتی می‌بایست از سوبسید کالاهای صادراتی و کمک‌های مستقیم به کشاورزان خود چشم‌پوشی کنند.

این اهداف تاکنون به صورت یک آرزو مانده‌اند و از قرار معلوم رسیدن به آنها به آسانی امکان‌پذیر نیست.

پیتر ماندلسون، کمیسار بازرگانی اتحادیه اروپا، در پایان نشست پوتسدام گفت، اتحادیه حاضر است برای رسیدن به توافق، بیش از آنچه مایل است بپردازد، اما در عوض انتظار دارد که دیگران هم در خواست خود تجدیدنظر کنند. وی در این مورد توضیحات بیشتری نداد.

نشست قبلی نمایندگان سازمان تجارت جهانی در ماه جولای ۲۰۰۶ برگزار شد که به علت پافشاری ایالات متحده بر مواضع خود، نتیجه‌ای به بار نیاورد. آن زمان نمایندگان اتحادیه اروپا، ایالات متحده را متهم کردند که با تنگ‌نظری خود باعث شکست مذاکرات شده است. سازمان حفاظت از محیط زیست «صلح سبز» رفتار آمریکا را در سال پیش «بی‌شرمانه» خواند.

پاسکال لامی، رییس سازمان تجارت جهانی پیش از نشست پوتسدام هشدار داد که اگر گروه ۴ تا ماه اوت سال جاری به توافق نرسد، احتمال شکست سازمان در این زمینه بعید نیست.

نظر مخالفان

منتقدان روند لیبرالیزه کردن تجارت جهانی از آن بیم دارند که سیل عظیم تولیدات کشاورزی سوبسیدی و ارزان قیمت کشورهای صنعتی به کشورهای در حال توسعه و کشورهای در آستانه، باعث رقابت نابرابر و در برخی موارد، از بین رفتن بخش‌هایی از کشاورزی کشورهای کم‌بضاعت شود.

به همین دلیل سازمان‌های بین‌المللی، از جمله سازمان امدادی آلمانی اوکسفام، خواستار ایجاد قوانین و مقرراتی هستند که با آنان از هجوم تولیدات سوبسیدی کشورهای صنعتی به کشورهای ضعیفتر جلوگیری شود، تا شاید از این طریق عدالت در روابط تجاری میان کشورها برقرار گردد.