گزارشی از حضور گروه‌های خارجی در بیست‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی تئاترفجر
چخوف، چولی و ساراماگو در جشنواره تئاترفجر
علیرضا تهرانی- نمایش‌های خارجی همواره مهم‌ترین و وسوسه‌برانگیزترین بخش جشنواره تئاتر فجر بوده‌اند. مارین باد، گروه غایب جشنواره در بخش خارجی
بخشی که به هر حال عمده‌ترین ارتباط و آشنایی تئاتر ایران را با اتفاقاتی که در خارج از مرزها در زمینه هنر سوم روی می‌دهد، ایجاد می‌کند. این بخش از نظر کیفی در سال‌های گذشته همواره نوسانات زیادی داشته است. اما تجربه سال گذشته و حضور موفق اغلب نمایش‌های خارجی این امید را به تماشاگران می‌دهد که امسال مرکز هنرهای نمایشی با قدمی بلندتر دست به انتخاب آثاری شایسته‌تر و غنی‌تر در اجرا زده باشد. ناگفته نماند که برگزاری زودهنگام جشنواره به دلیل عدم تقارن با ایام ماه محرم باعث همراهی آن با تعطیلات ژانویه شده است که به گفته مسوولان روابط بین‌الملل مرکز، فصل استراحت گروه‌های تئاتری خارجی محسوب می‌شود و شاید مسائل سیاسی اخیر ایران نیز چالش دیگری را در حضور گروه‌های خارجی در این دوره جشنواره ایجاد کرده باشد.
اما با همه این تفاصیل ۹نمایش خارجی از کشورهای آلمان، فرانسه، روسیه، لهستان، اتریش و کاری مشترک بین ایران و ایتالیا در جشنواره تئاتر فجر به صحنه خواهند رفت. در این گزارش به معرفی این آثار خواهیم پرداخت.اولین نمایش خارجی از کشور لهستان به نام «اسب جادویی» است که به مدت یک‌ساعت و به صورت عروسکی در روزهای سوم، چهارم، پنجم و ششم جشنواره در تالار هنر به صحنه میرود. این نمایش که قصه‌ای از داستان‌های هزارویک شب را دستمایه کار خود قرار داده است و داستان پادشاهی را روایت می‌کند که در آغاز سال نو از جادوگری یک اسب جادویی پرنده دریافت می‌کند. جادوگر در قبال آن از او می‌خواهد تا با دخترش ازدواج کند، اما این ناممکن است چون یک شاه فقط می‌تواند با خاندان شاهان وصلت کند. کارگردان این نمایش «ایرنه دراگان» نام دارد و بیش از هفت عروسک‌گردان در اجرای این نمایش با او همکاری می‌کنند.
نمایش بعدی اثری است به کارگردانی روبرتو چولی که در روزهای پنجم و ششم جشنواره در تالار وحدت به صحنه میرود. چولی که امسال با دو کار در جشنواره تئاتر فجر حضور دارد، همواره با نظرات متفاوتی از سوی اهالی تئاتر روبه‌رو بوده است. او تا به امروز نمایش‌های زیادی را در ایران به صحنه برده و حتی چند سال پیش نمایش «خانه برنارد آلبا» را با استفاده از بازیگران ایرانی در سالن اصلی تئاتر شهر به صحنه برد. او تعاملی غنی و محکم با تئاتر ایران دارد و حضور او باعث اجراهای مختلفی از گروه‌های ایرانی در خارج از کشور بوده است. با دیدگاه ها و تحلیل‌هایی که درباره او وجود دارد، بعید می‌‌دانم اهالی تئاتر از نمایش‌های او استقبال نکنند.
«مرگ دانتون» نام نمایش اوست که به مدت ۱۵۰دقیقه در تالار وحدت به صحنه خواهد رفت. در خلاصه این اثر آمده است: «با پایان دوره سلطنت، انقلاب فرانسه نیز در اذهان عمومی به تزلزل کشیده می‌شود و در پی آن اعدام‌های بی‌علت و سرخود شروع می‌شود و رویای آزادی با حیوان صنعتی دست و پنجه نرم می‌کند. مبارزان فرانسوی به رهبری دانتون در پی این آزادی هستند.»
«عذاب» نام نمایشی است از اتریش به کارگردانی «ضیا عزیزی» که اصلیتی ایرانی دارد. این نمایش که بنا بر شنیده‌ها متکی به تصویر و شیوه‌های بصری است، اجرایی متفاوت از رقص سماع را به صحنه برده است. شنیده‌ها حاکی است که این نمایش جزو آثار برتر بخش بین‌الملل است. ضیاء عزیزی در این نمایش علاوه بر کارگردانی، بازی و نویسندگی، طراحی حرکات فرم را نیز بر عهده دارد. عذاب در روزهای پنجم و ششم جشنواره در سالن چهارسو به صحنه خواهد رفت. اما در روزهای ششم و هفتم جشنواره، «روی فراتی» کارگردان فرانسوی در سالن اصلی تئاتر شهر نمایش «در سایه» را به صحنه می‌برد. به گفته مسوولان روابط بین‌الملل مرکز، این کارگردان از برجسته‌ترین کارگردانان فرانسه است. این نمایش در دو بخش اجرا می‌شود.
داستان بخش اول در بین سال‌های ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰ یعنی زمان اشغال فرانسه توسط آلمان نازی روی می‌دهد. سال‌هایی که در آن گروهی از هنرمندان کافه کنسرت، با ترانه‌های خود از مردم کشورشان و کشورهای تحت اشغال یاد می‌کنند. در بخش دوم که در دهه ۷۰ میلادی روایت می‌شود، شرایط هنرمندان و موسیقیدانان دوره اشغال فرانسه مورد بررسی قرار می‌گیرد. این نمایش در مدت زمان ۷۵ دقیقه و با حضور هفت بازیگر به صحنه میرود. دیدن این نمایش را از دست ندهید.
نمایش بعدی که از روبرتوچولی، امسال در جشنواره حضور دارد «لیرشاه» اثر پرآوازه شکسپیر است که در روز هفتم و هشتم جشنواره در سالن چهارسو و با یک اجرا در ساعت ۶ بعدازظهر به صحنه میرود. این نمایش به مدت زمان ۱۲۰ دقیقه با استفاده از گروه روبرتوچولی، گروه «روهر» به صحنه خواهد رفت. اما این بار «کوری» اثر مشهور نویسنده نامدار ژوزه ساراماگو با کارگردانی ایتالیایی به نام لوئیجی دالالیو و با حضور بازیگران ایرانی چون ایرج راد، گلچهره سجادیه، فرهاد شریفی و جمعی از دانشجویان تئاتر به صحنه خواهد رفت. امیدواریم این اجرا در حد و اندازه رمان ساراماگو باشد. این نمایش در مدت ۱۰۰ دقیقه در روز هفتم جشنواره در ساعت ۳ بعدازظهر در تالار مولوی که قابلیت‌‌های فوق‌العاده‌ای برای اجرای نمایش‌های تجربی و استفاده از امکانات نوری دارد به صحنه میرود.
چخوف، چخوف همیشه دوست داشتنی نیز با گروهی از روسیه در جشنواره فجر حاضر شده است. «مرغ دریایی» یکی از معروف‌ترین نمایشنامه‌‌های این درام‌نویس شهیر به کارگردانی «یوزف راخلگاز» در روزهای هشتم و نهم جشنواره در سالن اصلی تئاتر شهر به صحنه میرود.
این نمایش در مدت زمان ۱۵۵ دقیقه، داستان ترپلف، نویسنده‌ای جوان و افراد و اتفاقات پیرامون آنان را بازگو می‌کند.
«پیچت کلون چون وخودم» نمایش دیگری از کشور فرانسه است که در دو روز آخر جشنواره در تالار مولوی به صحنه میرود. نکته قابل توجه در این نمایش این است که «پیچت کلون چون» نام نویسنده و «خودم» در واقع همان کارگردان این نمایش جروم بل است، هر دوی این افراد در واقع بازیگران این نمایش نیز هستند. دیدن این نمایش هم برای تماشاگران وسوسه‌‌برانگیز خواهد بود. در خلاصه این نمایش آمده است: جروم بل، هنرمند فرانسوی و پیچت کلون چون، هنرمند تایلندی، یک دنیا با هم فاصله و تفاوت دارند. آنها با زبان انگلیسی با هم ارتباط برقرار می‌کنند. روی صحنه کنار یک لپ‌تاپ می‌نشینند و درباره موضوعات مختلفی چون کار، عشق، مذهب، مرگ و... حرف می‌زنند. حرکات موزون هم یکی از محورهای صحبت‌های آنها است. عنصری که آن دو را بیش از هر چیز دیگری به هم نزدیک می‌کند و فاصله‌ها را در می‌نوردد.
اما در فضای باز تئاتر شهر و در ساعت چهار بعدازظهر و به مدت ۵ روز تهران میزبان میهمانانی عجیب‌الخلقه و بزرگ خواهد بود. گروه کوچکی از غول‌ها که آمده‌اند تا این شهر و ساکنان و مکان‌های دیدنی‌‌اش را کشف کنند. این غول‌های عروسکی گاهی تا چهار متر قد دارند و سر راهشان از رهگذران سوال می‌کنند، عکس می‌گیرند و در خیابان‌ها موسیقی می‌نوازند... گروه فرانسوی «آدم‌های بزرگ» به کارگردانی کریستوف ایوت از هنرمندان متعددی تشکیل شده که هنرشان کاملا زنده و پویا است. این گروه که گویا از حرفه‌ای‌ترین گروه‌های نمایش خیابانی است، با چهار عروسک‌گردان در جشنواره تئاتر فجر حاضر شده است و در هفته آخر جشنواره به اجرا می‌پردازند.
ارسال نظر