بزرگترین نیاز ما حفظ انسجام است

حجت‌الاسلام والمسلمین اکبر‌هاشمی رفسنجانی در میان جمعی از روحانیون و ائمه جماعات در شهر ری ضمن تشریح نقش روحانیت در حفظ ایران از حوادث روزگار، درباره چگونگی قرار گرفتن اصل ولایت فقیه در قانون اساسی و چگونگی انتخاب حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای به رهبری انقلاب اسلامی پس از رحلت حضرت امام (ره) سخنرانی کرد. به گزارش «ایسنا»، وی در این سخنان همچنین درباره گزارش کمیته آمریکایی درباره وضعیت آمریکا در عراق نیز مباحثی را مطرح کرد.

هاشمی‌رفسنجانی با اشاره به بحث ولایت فقیه گفت: بعد از ائمه، فقهای جامع‌الشرایط وظیفه والایی را در غیبت آنها انجام می‌دهند. من فکر نمی‌کنم حتی کسانی که ولایت فقیه به این شکل را قبول نداشته باشند منکر این باشند که فقها در بسیاری از مسائل جامعه به ولایتی که ترسیم شده است باید عمل کنند. همه این ولایت را قبول دارند.»

رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره علت پرداختن کمتر علما به بحث ولایت فقیه گفت: «این که در کتاب‌های فقهی این مباحث نسبت به سایر مباحث کمتر است. علت آن هم این بوده است که معمولا فقها و علما در انزوا بودند و این مباحث برایشان خاصیت عملی نداشته است.»

وی افزود: مردم هر جا مشکل پیدا کرده‌اند روحانیت وارد صحنه شده و هیچ پناه مطمئنی برای مردم جز روحانیت وجود نداشته است. نقطه اصلی تاثیرگذاری روحانیت همیشه این است که به خاطر عقاید و برداشتشان از دین به دنبال مردم بودند و مردم هم به اینها اعتماد داشتند. بسیار کم هستند از روحانیون، افرادی که به مردم خیانت کنند. اما جریان روحانیت با جریان مردم آمیخته به هم است. هر گاه بروزشان بیشتر شده است قدرت هم چربیده به طرف مردم و روحانیت.»

وی در ادامه به چگونگی قرار گرفتن اصل ولایت فقیه در قانون اساسی پرداخت و گفت: این مساله آنقدر مطرود بود که روز‌های اول انقلاب حتی در فکر پیشتازان انقلاب هم نبودند. وقتی انقلاب شد ما زود انتخابات برگزار کردیم و جمهوری اسلامی را مردم با ۹۹درصد رای تصویب کردند. تصور می‌کردیم که همین تصویب یعنی حکومت اسلام و کافی است که در مجلس چیزی بگذارند که قوانین اسلامی شود و ناظری داشته باشد یا قرار بر همان قانون مشروطه باشد، لذا در پیش‌نویس قانون اساسی که امام دستور داده بود و حقوقدانان ارائه داده بودند، ولایت فقیه در آن نبود.

هاشمی گفت: امام در آن زمان می‌گفت مجلس موسسان تشکیل و قانون اساسی را تغییر می‌دهیم. ما هم که همین کار را می‌خواستیم انجام دهیم مجلس موسسان که ترکیبی از مجلس شورای ملی و مجلس سنا بود که اینها منحل شده بودند. عده‌ای گفتند که عده‌ای را کاندیدا کنیم که مردم رای دهند. بحث‌های زیادی در شورای انقلاب بین ما و آقایان نهضت آزادی و دیگران درگرفت بارها پیش امام برای حل اختلاف رفتیم در آخرین باری که نزد امام رفتیم آقای طالقانی پیشنهاد دادند که به جای مجلس موسسان مجلس خبرگان یعنی مجلس کسانی که خبرویت برای قانون اساسی دارند، تشکیل دهیم. خبره برای تاسیس قانون اساسی بود، امام هم پسندیدند. در مورد تعداد بحث کردیم و به هفتاد و هشتاد نفر رسیدیم. خبرگان اول تشکیل شد که شخصیت‌های معتبر و موثر و بزرگی در آن بودند. وقتی آنها جمع شدند بحث ولایت فقیه در قانون اساسی بین آنها شروع شد این که چه کسی این بحث را شروع کرد خود یک بحث دیگری است. من و آقای خامنه‌ای به دلیل گرفتاری‌هایی که در شورای انقلاب داشتیم عضو خبرگان نبودیم. آقایان بهشتی و موسوی اردبیلی و خیلی از دوستان دیگر در آن بودند.

وی افزود: اول به این صورت وارد شد که یا فردی به طور طبیعی مردم او را رهبر انتخاب کردند مثل امام. یا اگر چنین فردی نبود شورایی از علمای ذی‌صلاح رهبر را انتخاب کنند. در آن زمان بحث‌های عجیب غریبی بود خیلی‌ها مخالفت کردند خیلی‌ها می‌خواستند انتخابات را تحریم کنند. خیلی‌ها هم استقبال کردند. اما این مساله بالاخره تمام شد.

هاشمی ادامه داد: این هم تمام شد و الحمد... کشور را پیش برد و یک ساختاری بنا شد که منتخبان مردم، که خبره هستند آنها را از میان فقهای واجد شرایط فرد اصلح را انتخاب کنند. آن دوره گذشت رسیدیم به بازنگری قانون اساسی باز هم بحث‌های عجیب و غریبی پیش آمد. حضرت امام هم از میان ما رفتند و جایشان خالی بود و کشور هم هنوز در شرایطی بود که دشمنان چشم دوخته بودند که با رحلت امام کشور را به جایی دیگر ببرند. در آن زمان خیلی‌ها نفس‌هایشان در سینه‌ها حبس بود.

وی گفت: خبرگان آنجا عظمت و ارزش خود را نشان داد. جلسه یک روزه بود. هنوز پیکر حضرت امام دفن نشده بود که آقایان جمع شدند و به سرعت تصمیم گرفتند و بهترین تصمیم را گرفتند. بحث و جدلی هم آنجا بود که حالا ما فرد انتخاب کنیم یا شورا. طبق قانون اساسی برای ما یک مشکل بود که فرد را انتخاب کنیم. اما امام از پیش راهنمایی کرده بودند که آن راهنمایی به درد ما خورد و سند شرعی شد برای ما که ما توانستیم مخیر شویم بین فرد و شورا. شورای آن را هم تعیین کردیم. سه نفر را مشخص و در آن زمان اعلام کردیم. که آیت‌ا... مشکینی، مقام معظم رهبری و آیت‌ا... موسوی اردبیلی بودند. آقایان دیگری از علمای بزرگوار قم بودند که آیت‌ا... العظمی گلپایگانی را پیشنهاد کردند که آن فرد بود. بنا شد اول بحث کنیم فرد باشد یا شورا. بحث داغی بود که مهم‌ترین مخالف فرد، مقام معظم رهبری بودند که مخالفت صریحی کردند من هم وقت گرفتم اما دیگر نوبت نشد که بتوانم صحبت کنم. رای گرفتیم ۴۵ نفر به فرد رای دادند و بقیه که حدود ۲۵ نفر بودند، به شورا رای دادند.

رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه افزود: از مرحله سختی عبور کردیم که حالا قرار بود در مورد فرد بحث کنیم. آقایان علمای قم که جامعه مدرسین بودند آیت‌ا... گلپایگانی را پیشنهاد کردند. این که شورا رای نیاورد دلیل خاصی داشت. عده‌ای طرفدار شخص آقای گلپایگانی بودند و فرد می‌خواستند و عده‌ای هم طرفدار آیت‌ا... خامنه‌ای بودند و فرد می‌خواستند. از ترکیب این دو جریان یک اجماع نسبی به وجود آمد و رای دادند به فرد. ایشان حدود ۱۳ یا ۱۴ رای آورد و بعد رای‌گیری کردیم مقام فعلی رهبری رای بالایی آورد. ما آن زمان حدود دو سوم رای می‌خواستیم که این رای به دست آمد، اما پیش از رای‌گیری ایشان قبول نداشت که کاندیدا شود چون می‌گفت که خود مخالف یک فرد بودن رهبر بوده است، اما با صحبت‌هایی که با ایشان شد و خود من با ایشان صحبت کردم، ایشان پذیرفت که کاندیدا شود که نامزد شدند و رای بسیار خوبی هم آوردند و تمام شد.

هاشمی، با تاکید بر اهمیت مجلس خبرگان رهبری گفت: اهمیت خبرگان به مشکلات معیشتی مردم نیست. خبرگان ناظر بر عملکرد رهبری هستند و می‌توانند برای پیگیری اجرای سیاست‌های کلی رهبری ببینند که آیا این سیاست‌ها در دستگاه‌ها اجرا می‌شود؟ بنابراین اگر خبرگان مایل باشند می‌توانند سراغ مجمع تشخیص مصلحت بیایند و بگویند که رهبری، ما را برای این کار قرار داده که سیاست‌ها اجرا شود و چه گونه نظارت کرده‌اید و جواب بخواهند. بروند سراغ صدا و سیما و ارتش و همه تشکیلات حتی قوه قضاییه.

وی گفت: الان بزرگ‌ترین مساله و نیاز ما مساله انسجام است. نباید علائمی بدهیم که دشمن فکر کند می‌تواند ما را از درون به جان هم بیندازد. هر کس این کار را بکند به مردم ظلم می‌کند. ممکن است به یک باند و گروهی و فردی خدمت کند، اما این خدمت نیست. حتی اگر مسائلی از دست برود، اما انسجام باقی بماند و بتوانیم باهم در مقابل دشمنان تصمیم بگیریم، از این مرحله به خوبی عبور می‌کنیم.