حامد شمس- حجت‌الاسلام والمسلمین نیازی، رییس سازمان بارزسی کل کشور در اجلاس سراسری مدیران مالیاتی کشور بر لزوم تقویت خصوصی سازی و نقش آن در فرآیند توسعه تاکید کرد و گفت: کاهش تصدیگری دولت و افزایش تصدیگری بخش خصوصی باعث رونق اقتصادی و توسعه کشور می‌شود. هر چند گفته آقای نیازی راهکار تازه‌ای برای خروج کشور از وضعیت کنونی به شمار نمی‌آید، اما از آن جهت که گامی در تکمیل حلقه‌های اتفاق نظر در این خصوص به حساب می‌آید، می‌تواند مایه دلگرمی باشد که امروز فراتر از نمایندگان قانون‌گذار و مجریان دولتی مسوولان و دست‌اندرکاران نهادهای نظارتی نیز بر تقویت بخش خصوصی تاکید می‌ورزند. اما نکته اصلی در این خصوص نه به گفته‌های تکراری آقای نیازی برمی‌گردد و نه به نتیجه‌گیری وی در‌خصوص کاهش تصدیگری دولت. کاهش تصدیگری یا به زبان ساده‌تر واگذاری وظایف غیرحاکمیتی نهاد دولت به بخش‌های غیردولتی به گلوگاهی بر سر کوچک سازی دولت بدل شده است. آمار منتشر شده رسمی درباره افزایش تعداد شرکت‌های دولتی و کم‌ رغبتی سازمان‌ها و نهادهای زیرمجموعه دولت به واگذاری وظایف خود به غیر، حاکی از میل عجیب در بزرگ کردن دولت است. فرآیندی که تصدیگری بخش خصوصی را به آرزویی دست نیافتنی بدل ساخته است.

حال پرسش این است که تصدیگری بخش خصوصی چگونه افزایش می‌یابد؟

در ریشه‌یابی منصفانه و واقع‌ بینانه مشکلات موجود نمی‌توان نقش تشکل‌ها را در این خصوص نادیده گرفت. تجربه کشورهای توسعه‌یافته و حتی در حال توسعه نیز موید کارآیی نقش‌آفرینی تشکل‌ها در کاهش تصدیگری دولت یا نتیجه دیگر آن یعنی تصدیگری بخش‌خصوصی است. تصدیگری بخش‌خصوصی را می‌توان بسان افزایش قدرت نهادهای اجتماعی تلقی کرد که در این میان تشکل‌های صنفی جایگاهی مشابه یا هم وزن احزاب سیاسی دارند.

در واقع همان‌گونه که احزاب سیاسی مطمئن‌ترین - دست کم در بین وسیله‌های موجود- ابزار برای انتقال کم هزینه قدرت سیاسی به شمار می‌آیند، تشکل‌ها و سازمان‌های غیردولتی نیز محملی برای واگذاری اختیارات نهادهای دولتی قلمداد می‌شوند.

هرچند نتیجه‌گیری بلافصل از اشاره به نقش تشکل‌ها در کاهش تصدیگری دولتی و مقایسه جایگاه و پایگاه نهادهای غیر دولتی ایران با کشورهای توسعه‌یافته، ممکن است یاس و سرخوردگی را به همراه داشته باشد، اما با توجه به اهمیت سازمان بازرسی کل کشور به عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای نظارتی به نظر می‌آید که آقای نیازی و همکاران وی می‌توانند نقش خود را هر چند به نظر فرعی اما یک گام به جلو ایفا کنند.