انتقاد نمایندگان مجلس از افزایش واردات بنزین

معضل هزینه سنگین یارانه بنزین، چند سالی است که به یک بحث فراگیر تبدیل شده است. براساس موضع‌گیری‌های جدی مسوولان و نمایندگان مجلس مبنی بر اعمال محدودیت در واردات بنزین، پیش‌بینی می‌شد اعتباری برای واردات بنزین در نیمه دوم سال‌جاری تخصیص نیابد. با این حال بنا به درخواست دولت، مجلس با اختصاص بخشی از اعتبار مورد نظر دولت، معادل ۵/۲میلیارد دلار برای واردات بنزین و عرضه یارانه‌ای آن موافقت کرد. بدین ترتیب امسال ۵میلیارد دلار صرف واردات بنزین شده و کماکان بحث سهیمه‌بندی و یا فروش آزاد بنزین برای جلوگیری از اتلاف سرمایه‌های ملی معطل مانده و معلوم نیست چه زمانی به سرانجام می‌رسد. این در حالی است که دولت توزیع کارت‌های هوشمند سهمیه‌بندی بنزین را آغاز کرده است، با این حال تجربه گذشته و وجود دیدگاه‌های مخالف در مجلس، مانع از پیش‌بینی و به دست آمدن چشم‌انداز روشنی از عاقبت ماجرای بنزین می‌شود.

در همین رابطه خبرنگار ایسنا، نظرات برخی از نمایندگان مجلس را جویا شده است.

رضا عبداللهی، رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، به عنوان یکی از موافقان تصویب این لایحه می‌گوید: در پیشنهاد ما قیمت بنزین ۸۰‌تومان باقی می‌ماند و به دلیل اعلام هویت اقتصادی‌مان سهمیه‌بندی صورت نمی‌گیرد، در صورتی که کشورهای کمونیستی و کوپنیستی از این مسیر (سهمیه‌بندی) برگشته‌اند، اگر ما بخواهیم بعد از ۲۷سال به این سیستم برگردیم هویت اقتصادی‌مان را زیر سوال می‌بریم. در پیشنهاد ما، نرخ فعلی ادامه می‌یابد و به جای ۶‌میلیارد دلار، ۵‌میلیارد دلار در اختیار دولت قرار می‌دهیم.

اسماعیل جبارزاده، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، نیز مصوبه مجلس را مصوبه خوبی ندانسته و معتقد است که ۵‌میلیارد دلار برداشت از حساب ذخیره ارزی و سوزاندن آن برای بنزین یعنی آتش زدن منابع و سرمایه‌های ملی.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا طبق گفته رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، سهمیه‌بندی بنزین از ابتدای سال ۸۶ اجرایی خواهد شد؟ عنوان می‌کند: ‌وقتی پول به راحتی در اختیار دولت قرار می‌گیرد تا بنزین وارد و لیتری ۸۰‌تومان مصرف شود، هیچ انگیزه‌ای برای اصلاح ساختار مصرف وجود ندارد.

جبارزاده ادامه می‌دهد: بعید می‌دانم در سال ۸۶ اتفاق خاصی رخ دهد، چون سال آینده انتخابات مجلس است و با این مصوبه روند گذشته ادامه پیدا خواهد کرد.

یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز می‌گوید: مجلس برای سال آینده نیز تصمیم انقلابی در مورد کاهش مصرف بنزین نخواهد گرفت.

غلامرضا مصباحی مقدم،‌ نماینده تهران، در خصوص احتمال سهمیه‌بندی بنزین در سال آینده با بیان‌ این‌که با توجه به در پیش بودن انتخابات مجلس در سال آینده، نمایندگان سعی می‌کنند، تصمیمی نگیرند که آرایشان مخدوش شود، توضیح می‌دهد: مجلس برای سال آینده نیز تصمیمی محافظه‌کارانه خواهد گرفت و روند موجود یعنی واردات بنزین تکرار خواهد شد.

وی در ادامه با ذکر اینکه تصمیم مجلس در بودجه سال ۸۵، یعنی مهار مصرف بنزین، تصمیمی کارشناسانه نبود و دولت نیز در آن سهیم است، می‌افزاید: در بودجه امسال دولت مکلف شده بود که ۵/۲ میلیارد دلار واردات بنزین انجام دهد و برای جلوگیری از واردات بیشتر، آن را سهمیه‌بندی یا دو نرخی کند که متاسفانه تصمیم مجلس به معنای بازگشت به گذشته و روند رو به رشد مصرف بنزین است.

از سوی دیگر، نایب رییس کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به تصویب ۵ ‌میلیارد دلار برای واردات بنزین با بیان اینکه قطعا سهمیه‌بندی مشکل‌گشا نبود، می‌گوید: در حال حاضر به دلیل اینکه دولت ابراز توزیع بنزین را به صورت دو نرخه در اختیار نداشت، آنچه انجام شده مشروط بر اینکه برای سال آینده در این زمینه چاره‌اندیشی کنیم، می‌تواند قابل قبول باشد.

سیدمحسن یحیوی، عقیده دارد: دو نرخی شدن به این مفهوم که تولید داخلی بین همه مصرف‌کنندگان با نسبت و برنامه تعیین‌شده توزیع شود و بنزین‌های وارداتی برای کسانی که بیش از سهم می‌خواهند مصرف کنند با قیمت تمام شده تهیه شود، خوب است.

وی با بیان اینکه با این مصوبه مجلس، نظر دولت در بخش بسیار زیادی تامین شد، به تصویب ۵/ ۲ میلیارد دلار اعتبار برای واردات بنزین از ۵/۳ میلیارد دلار درخواستی دولت اشاره کرده و می‌افزاید: از نظر دولت این مبلغ برای تامین بنزین مورد نیاز مردم کفایت می‌کرد و بقیه آن برای تکمیل ذخیره بنزین در کشور لازم بود و می‌توان گفت که روی هم رفته دولت به خواست منطقی خود رسیده است.

به گفته نایب رییس کمیسیون انرژی، با توجه به اینکه تمهیدات دولت برای افزایش تولید بنزین در کارخانه‌های داخلی و احداث دو پالایشگاه با خوراک میعانات گازی تا پایان برنامه پنج ساله ادامه خواهد داشت، لذا باید از هم‌اکنون برای چگونگی مواجهه با کمبود بنزین در کشور چاره‌اندیشی شود تا در زمان بودجه در تنگنا قرار نگیریم.

درهمین‌حال، به اعتقاد یک عضو هیات رییسه کمیسیون اقتصادی مجلس، درحالی که دولت برای واردات بنزین پول کافی ندارد، مجلس با تصویب لایحه واردات بنزین کمک شایسته‌ای به دولت کرده است.

سید کاظم دلخوش، نماینده مردم صومعه‌سرا، با بیان اینکه برای دو نرخی کردن، کوپنی کردن و یا کارت هوشمند باید برنامه‌ریزی اصولی و درستی از سال گذشته صورت می‌گرفت، گفت: ادامه روند واردات بنزین و عرضه آن با قیمت ۸۰‌تومان تا پایان امسال کمک بسیار بزرگی به دولت بوده است و دولت وظیفه دارد تا تکالیف مندرج در تبصره ۱۳ را به خوبی انجام دهد، لذا فرصت خواهد داشت، تا برای سال آینده برنامه‌ریزی لازم را داشته باشد.

وی می‌افزاید: همچنین سهمیه‌بندی یا کوپنی شدن هم نمی‌توانست در شرایط فعلی موثر باشد زیرا کشور را به اوایل انقلاب و یا به شکل کشورهای کمونیستی بازمی‌گرداند.

این نماینده‌ با بیان این‌که دولت در خصوص کارت هوشمند قدم‌های لازم و موثر را بر نداشته بود، تصریح می‌کند: بعید بود که دولت بتواند تا پایان سال کارت هوشمند را تهیه کند، لذا بهترین و تنها راه این بود که دولت بنزین را با همان نرخ به مردم بدهد.

به گفته یک عضو هیات رییسه مجلس شورای اسلامی نیز واردات بنزین و عرضه آن به قیمت ۸۰‌تومان در شرایط فعلی آثار تورمی و نارضایتی عمومی برای کشور در پی نخواهد داشت.

حمیدرضا حاجی بابایی با بیان اینکه مصوبه مجلس ۷۰‌درصد از درخواست دولت در خصوص واردات بنزین را محقق کرد، به خبرنگار ایسنا گفت: دولت درخواست ۵/۳میلیارد دلار داشت اما مجلس ۵/۲ ‌میلیارد دلار آن را تصویب کرد تا یک‌میلیارد باقیمانده برای ۱۷ مورد پروژه‌های عمرانی پیش‌بینی شده در لایحه اختصاص یابد.

وی با تاکید بر ا‌ینکه مصوبه مجلس تنها در کوتاه مدت موثر خواهد بود، تصریح کرد: دولت موظف به اجرای بندهای تبصره ۱۳ قانون بودجه است، لذا باید برای بنزین در درازمدت برنامه‌ریزی صحیحی داشته باشد.

وی در عین‌حال کوپنی کردن را مختص به سال‌های قبل دانست و اظهار داشت: با توجه به سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، نمی‌توان به سمت کوپنی کردن بنزین و کالاهای دیگر رفت.

از سوی دیگر غلامحسن نوذری، مدیرعامل شرکت ملی نفت، اختصاص ۵/۲میلیارد دلار برای واردات بنزین در نیمه دوم سال را با توجه به کاهش اخیر قیمت نفت و در نتیجه تنزل قیمت فرآورده‌های آن کافی می‌داند.

درهمین‌حال، برخی از کارشناسان بر این عقیده‌اند که توزیع کارت‌های هوشمند بنزین در ایران که قرار است، از اول آذر به‌صورت سراسری انجام شود، به‌عنوان گامی برای سهمیه‌بندی بنزین در ایران از سال آینده ارزیابی می‌شود.

برخی گزارش‌ها نیز به‌نقل از محمدرضا نعمت‌زاده، معاون وزیر نفت ایران، حاکی از آن ‌است که توزیع کارت هوشمند برای بررسی میزان مصرف مشترکان آغاز شده است.

وی با بیان این‌که مشخص نیست که چگونه از کارت هوشمند برای کاهش مصرف استفاده خواهد شد، تاکید می‌کند که چنین روشی پیش‌تر برای بخشی از برنامه سهمیه‌بندی احتمالی سوخت بررسی شده ‌است.