مبدع قسم‌نامه اولین چهره‌ماندگار اقتصاد ایران
دنیای اقتصاد -تقدیر آن بود که پس از سپری‌شدن شش دوره از مراسم «چهره‌های ماندگار»، دکتر محمدحسین تمدن جهرمی به عنوان یک اقتصاددان نیز چهره ماندگار شود.یکی از اقدامات پراهمیت ایشان، معرفی سوگندنامه اقتصاددانان به جامعه علمی اقتصاددانان ایران بود که تا به حال هیچ‌کس در پی آن نبوده است. دریافت جایزه چهره ماندگار توسط سوگند خورده اقتصاد
دکتر تمدن ماندگار شد
دنیای اقتصاد- تقدیر آن بود که پس از سپری‌شدن شش دوره از مراسم «چهره‌های ماندگار»، یک اقتصاددان نیز چهره ماندگار شود.دکتر محمدحسین تمدن جهرمی در سن ۸۱سالگی جایزه خویش را از دست شاگرد خود که اینک بر مسند ریاست بانک مرکزی تکیه زده است، دریافت کرد.
دکتر تمدن هر چند از سال ۱۳۷۶ رسما بازنشسته شده است، اما هنوز نام ایشان بر سردر اتاقش در دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران، نمایان است. آنچه در مورد انتخاب ایشان بسیار حائز اهمیت است، این است که اقتصاددانان ایرانی، چون دیگر اقتصاددانان جهان، در گروه‌ها و نحله‌های مختلف فکری قرار دارند و تقریبا اجماع برای معرفی یک اقتصاددان به دلیل این تقسیم‌بندی‌های مکتبی دشوار است، با این همه، دکتر تمدن با چنان سابقه فعالیت علمی مورد توجه همه گروه‌ها است و شاید اگر از همه اقتصاددانان ایرانی نظر می‌خواستند، همگی دکتر تمدن را معرفی می‌کردند. اگر کمیته چهره‌های ماندگار، برای مدت طولانی قشر اقتصاددانان را فراموش کرد، اما انتخاب این کمیته بر مبنای اجماعی واقعی صورت گرفت که می‌تواند تمام کسانی را که در این حوزه به فعالیت مشغولند را راضی نماید، زیرا همگی آنان چنین چهره‌ای را افتخاری برای جامعه علم اقتصاد می‌دانند. اما دقیقا در چنین روزی از پارسال، در همین صفحه نوشتیم که «اقتصاد چهره ماندگار نداشت؟» و گلایه کردیم که کمیته برگزاری فقط هنروران و ادیبان را چهره ماندگار می‌بیند و از علوم اجتماعی و به خصوص اقتصاد خبری نیست. اما چه نیکو که کمیته برگزاری گویی آن سطور را می‌خواند و امسال توصیه ما بی‌پاسخ نماند و دکتر تمدن ماندگار شد. دکتر محمدحسین تمدن جهرمی در سال ۱۳۰۴ در شهر جهرم متولد شد. ایشان دکتری خود را در رشته اقتصاد برنامه‌ریزی از بریتانیا دریافت کرد. اما آشنایی ایشان با رشته اقتصاد پس از ورود به انگلستان میسر شد، چرا که در سال ۱۳۲۱ وارد دانشکده حقوق و علوم سیاسی شد و گرایش قضایی را انتخاب کرد و پس از فارغ‌التحصیلی در کسوت وکیل به کار مشغول شد.
در سال ۱۳۳۹ با شرکت در آزمون اعزام به خارج دکتری، به انگلستان رفت و در آنجا بود که به رشته اقتصاد علاقه‌مند شد و رساله دکتری خود را به صورت تطبیقی در مورد نظام برنامه‌ریزی در فرانسه و یوگسلاوی به پایان برد. وی پس از بازگشت در سال ۱۳۴۴ در تهران به استخدام موسسه تحقیقات اقتصادی دانشگاه تهران به ریاست مرحوم دکتر پیرنیا درآمد و مسوول بخش تحقیقات برنامه‌ریزی موسسات شد. پس از تاسیس دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران در سال ۱۳۴۶ به دست دکتر پیرنیا، وی کرسی استادی را در آنجا کسب کرد و دقیقا ۳۰سال بعد بازنشسته شد.دکتر تمدن در سال ۱۳۷۲ نیز به عنوان استاد ممتاز دانشگاه تهران معرفی شد و جایزه خویش را از رییس‌جمهور وقت دریافت کرد.وی در طول تدریس خود در دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران به تدریس روش‌شناسی علم اقتصاد، برنامه‌ریزی و بخش عمومی در مقاطع مختلف پرداخت و پس از بازنشستگی نیز همچنان در ارتباط با دانشکده خود بود.اما یکی از اقدامات پراهمیت ایشان، معرفی سوگندنامه اقتصاددانان به جامعه عملی اقتصاددانان ایران بود که تا به حال هیچ‌کس در پی آن نبود. دکتر تمدن جهرمی خود در مورد این سوگندنامه می‌گوید: «همان‌طور که وظایف و تکالیف پزشکان در برابر جامعه از دوران‌های قدیم در سندی به نام «قسم‌نامه بقراط» بیان شده است، همان‌گونه که فیزیکدانان اتمی در آستانه جنگ‌جهانی دوم و بعد از آن، خود را موظف دیدند مسوولیت خویشتن را در مقابله با سوء‌استفاده‌های وحشتناک از کشفیات علمی و جلوگیری از کشتار‌های دسته‌جمعی اعلام کنند، آیا می‌توانیم برای اقتصاددانان نیز یک «سوگندنامه» در زمینه وظایف و مسوولیت‌های اجتماعی آنها تنظیم و ارائه کنیم؟ تصادفا در صفحه آخر کتابی تحت عنوان «اقتصاد و اخلاق» که در سال ۱۹۹۲ در آلمان انتشار یافت، سوگندنامه‌ای یافتم که توسط دو اقتصاددان از همان کشور تدوین و پیشنهاد شده است. این سوگندنامه، اقتصاددان را به ایجاد رفاه برای تمام نوع بشر و نسل‌های آینده، به پیشرفت دادن علم اقتصاد و دیگر علوم‌اجتماعی، به دفاع از آزادی و به آشکار ساختن صریح قضاوت‌های ارزشی خود متعهد می‌سازد.» «سوگندنامه» مزبور به قرار زیر است:
«سوگند یاد می‌کنم که تمام معلومات، استعداد‌ها و نفوذ معنوی خود را به کار برم تا نخست سطح رفاه کشور خود و همه کشور‌های جهان را بالا ببرم، دوم، این رفاه را بین شهروندان کشور و شهروندان دیگر کشور‌های جهان به نحوی توزیع کنم که هر انسانی امکان داشتن یک زندگی شایسته همراه با استقلال اقتصادی را داشته باشد. سوم، منابع طبیعی و استعداد‌های تولیدی موجود را چنان به کار برم تا نسل‌های آینده نیز در برابر خود، جهانی بیابند که قابل زندگی کردن باشد. نظر به اینکه لازم است همواره آگاه باشم که معرفت علم اقتصاد با پژوهش‌های خاص وابسته به زمان و مکان، نیز با شناخت دیگر علوم‌اجتماعی به نحوی تنگاتنگ عجین و به ویژه با قضاوت‌های ارزشی آمیخته شده است، بنابراین سوگند یاد می‌کنم که: ۱) معلومات و دانسته‌های خود را درباره ارتباطات علم اقتصاد و دیگر علوم‌اجتماعی به طور مداوم افزایش دهم و کامل کنم. ۲) این معلومات و دانسته‌ها را به شکل و صورت قابل فهم، هرچه سریع‌تر پخش و منتشر سازم تا انسان‌های دیگر براساس «ترجیحاتی» که خودشان تنظیم کرده‌اند، امکان عمل و رفتار عقلایی داشته باشند. ۳) قضاوت‌های ارزشی خود را همراه با بیان گزینه‌های موجود، آشکار سازم. نظر به نفوذ و تاثیر روابط اقتصادی بر اشکال سازمانی- سیاسی، سوگند یاد می‌کنم به مسوولیت‌های خود در برابر آزادی‌های فردی و احترام به اراده جمعی مبتنی بر مردم‌سالاری به نحو استوار وفادار بمانم.» پیش از این نیز دنیای‌اقتصاد، مقاله «روند تاریخی نهادگرایی» را از ایشان در صفحه تحلیل به چاپ رسانده بود. دنیای‌اقتصاد این انتخاب را به ایشان و جامعه علمی اقتصاد کشور تبریک می‌گوید.
ارسال نظر