متن کامل گفت‌وگوی محمود احمدی‌نژاد با اعضای شورای سیاست خارجی آمریکا در وبلاگ رییس‌جمهور منتشر شد. به نوشته احمدی‌نژاد، مشروح دیدار با این شورا می‌تواند به مردم جهان در شناخت سطح فکری به اصطلاح نخبگان و اثرگذاران سیاسی آمریکا کمک کند. وی نوشته است: این دیدار بار دیگر به من ثابت کرد که علت اصلی شکست تصمیمات آمریکا در عرصه سیاسی و بین‌المللی عدم آشنایی آنها با واقعیت‌های جهان است. متن کامل گفت‌وگوی محمود احمدی‌نژاد با اعضای شورای سیاست خارجی آمریکا در وبلاگ رییس‌جمهور منتشر شد.

به گزارش خبرگزاری فارس، دکتراحمدی‌نژاد ابتدا توضیحاتی را درباره به‌روز کردن وبلاگ خود ارائه داده و نوشته است‌: از آنجا که هدف از تاسیس این پایگاه برقراری ارتباطی مستقیم و بی‌واسطه و البته دو طرفه و دوسویه با مخاطبان بود، ترجیح دادم پس از انتشار اولین مطلب، تمام وقتی را که برای این وبلاگ اختصاص داده‌ام صرف خواندن نظرات و دیدگاه‌های بازدیدکنندگان نمایم، چراکه احساسم این بود که اکثر کسانی که پیام گذاشته‌اند، انتقاد و پیشنهاد کرده‌اند و یا پرسشی را مطرح ساخته‌اند، با این امید که من شخصا آنها را مطالعه خواهم کرد، دست به این اقدام زده‌اند. روز گذشته وعده دادم که مشروح جلسه با اعضای شورای سیاست خارجی آمریکا در اختیار عموم قرار خواهد گرفت. انتشار متن کامل نوار ضبط شده، برای آگاهی افکار عمومی و با هدف اطلاع‌رسانی صورت می‌گیرد.

مشروح دیدار با این شورا که در آمریکا به عنوان شورایی مستقل و غیردولتی معرفی می‌شود، می‌تواند به مردم جهان در شناخت سطح فکری به اصطلاح نخبگان و اثرگذاران سیاسی آمریکا کمک کند. من در این جلسه منتظر سوالات کلیدی و تخصصی بودم اما سطح سوالات از سوالاتی که معمولا در نشست‌های مطبوعاتی و رسانه‌ای مطرح می‌شود و بارها نیز پاسخ داده شده‌اند، هرگز فراتر نرفت.

این دیدار بار دیگر به من ثابت کرد که علت اصلی شکست تصمیمات آمریکا در عرصه سیاسی و بین‌المللی عدم آشنایی آنها با واقعیت‌های جهان و محصور بودن تصمیم‌سازان آن کشور در حصار خودبافته تبلیغات غیرواقعی سیاسی است.

در ادامه این مطلب، رییس‌جمهور متن کامل گفت و شنود خود در دیدار با اعضای شورای سیاست خارجی آمریکا را بدین شرح منتشر کرد:

بسم الله الرحمن الرحیم

اللهم عجل لویک الفرج و العافیه و النصر و اجعلنا من خیر اعوانه و انصاره و المستشهدین بین یدیه

از توضیحاتی که دادید تشکر می‌کنم. بهترین و جالب‌ترین مساله این است که گفتید مستقل هستید اما نکاتی که گفتید نکات خاصی بود، مسائل فراوان مطرح شد، امروز در دنیا مسائل فراوانی است و نباید خودمان را به خواست برخی از قدرت‌ها و احزاب خاص منحصر کنیم. نگاه کنیم شرایط دنیا چگونه است. نمی‌دانم برداشت شما از شرایط امروز دنیا چیست؟ باور من این است مناسباتی که از جنگ جهانی دوم به بعد شکل گرفته، به پایان راه خود رسیده است و قادر نیست ادامه یابد. گرچه ممکن است افرادی باشند که می‌خواهند منافع خود را تامین کنند اما خیلی‌ها از شرایط امروز جهان راضی نمی‌باشند. کمتر کسی است که برای داشتن چشم‌انداز روشن در مقابل روندهای موجود در جهان امیدوار باشد، هر روز فاصله‌ها و تنش‌ها و کینه ورزی‌ها بیشتر می‌شود. مساله امروز ما مساله فلسطین و عراق و حتی افغانستان است که روند مناسبی را طی نمی کند و در آفریقا و آمریکای جنوبی نیز با مشکلات حل نشده مواجه هستیم.

ادبیات برخی از قدرت‌ها هنوز ادبیات تهدید است. به‌رغم تعهدات زبانی و کلامی، مسابقه برای انباشت سلاح هسته‌ای ادامه دارد. اگر قرار بود با مناسبات بعد از جنگ جهانی دوم و ساختارهای کنونی در اداره جهان به سمت صلح و آرامش برویم قطعا باید این مسابقه تمام می‌شد. مسابقه تولید سلاح‌های اتمی و آزمایش نسل‌های دوم و سوم نشان می‌دهد که به‌رغم گفته‌های ظاهری هنوز فضا، فضای تهدید و نگرانی است. دخالت برخی قدرت‌ها در مسائل کشورها و مناطق دنیا متاسفانه روز به روز گسترده‌تر می‌شود. این صحنه‌ها در عراق و افغانستان ادامه دارد. بنابراین در ۶۰ سال گذشته به سمت نقطه مطلوب حرکت نکرده‌ایم. کسانی که فکر می‌کنند دلسوز بشریت هستند یا علاقه مند هستند که دلسوزی بکنند، باید تجدیدنظر بکنند و به فکر راه چاره باشند. حذف اخلاق در مناسبات سیاسی، ضربه مهلکی به مناسبات بین دولت‌ها و ملت‌ها زده است. امروز دیپلماسی به صحنه دروغ و فریب و بی‌عدالتی تبدیل شده است.کمتر می‌بینیم دو سیاستمدار در مقابل هم بنشینند و صادقانه گفت‌وگو کنند، در همان حال که می‌خندند، در ذهنشان برای تفوق بر طرف مقابل و چپاول منافع او نقشه می‌کشند. این راه به کجا خواهد رفت؟ آیا کسانی هستند که فکر می‌کنند این روند، جهان را به نقطه آرامش و صلح می‌رساند؟ بعید می‌دانم، نظر ملت‌ها در کشورهای مختلف به ویژه منطقه خاورمیانه راجع به دولت‌های وابسته به قدرت‌ها، علامت‌های خوبی نشان نمی‌دهد. امروز باید در دستور کار ما اصلاح وضعیت باشد. البته باورها بر این است که رفتار برخی از قدرت‌ها نقش تعیین‌کننده در شکل‌گیری این شرایط دارد، قدرت‌هایی که حتی به ضرر منافع ملی و ملت خودشان قدم برمی‌دارند. امروز در خاورمیانه ما شاهد یک رفتار حاکی از سر درگمی از برخی قدرت‌ها هستیم. اینها ملت‌ها را نمی‌شناسند و با اهداف منفعت‌طلبانه وارد عرصه سیاسی و اجتماعی ملت‌ها می‌شوند، مناسبات را از هم می‌پاشند و شرایط را به شدت شکننده می‌کنند.

همچون وقایع فلسطین، عراق، افغانستان و لبنان. برخی از قدرت‌ها باید در رفتار خودشان تجدیدنظر کنند، به‌خصوص آمریکا. دولت آمریکا علاوه براینکه به سایر ملت‌ها ضربه می‌زند، امروز بزرگترین ضربه را به خود آمریکا و ملت آمریکا می‌زند. رفتاری که امروز دولت آمریکا در خاورمیانه دارد این کشور را در ذهن و دل ملت‌های منطقه منزوی و خشم و کینه بیش از یک میلیارد انسان را به طور روز افزون برای خودش خریداری کرده است. این سیاست‌ها اشتباه است، شرایط امروز با شرایط ۶۰ سال قبل متفاوت است. ۶۰ سال قبل جنگی بود و به پایان رسید، عده‌ای که در آن جنگ پیروز شدند، برای خودشان در مدیریت جهان امتیازات ویژه‌ای قایل شدند. اما الان دو نسل از آن زمان گذشته، ملت‌ها بیدار شده‌اند و حداقل درخواست‌ها و نیازهای طبیعی خود را مطالبه می‌کنند. من فکر می‌کنم وقت تجدیدنظر است، اما تجدید نظر باید بر اصولی استوار باشد. اگر نگاه ما به جهان، همان نگاه ۶۰ سال قبل باشد حتی اگر در روش‌ها تجدیدنظر کنیم اتفاق خاصی نخواهد افتاد. امروز جهان، نیازمند عدالت است، امروز جهان نیازمند اخلاق است، نیازمند احترام به انسان‌ها است و همه ما باید این اصول را باور کنیم. البته من مایلم بیشتر وقت در اختیار شما باشیم تا جلسه به صورت گفت‌وگو اداره شود.

افسانه هولوکاست

پرسش: شما در صحبت‌های خود هولوکاست را نفی کرده‌اید. شما گفته‌اید که آنها این افسانه را برای منافع یهودیان خلق کرده‌اند. من از آنجا بازدید کرده‌ام و با چشمان خود دیده‌ام که چگونه یهودیان قتل عام می‌شدند. امیدوارم درک کنید که ملت آمریکا از انکار این فاجعه تاریخی بسیار ناراحت است. شما چند بار نیز خواستار محو اسرائیل از نقشه شده‌اید این صحبت‌ها باعث نگرانی شدید شده است و اینکه شما با یهودیان مخالف هستید. چرا شما در پی انکار هولوکاست هستید؟

پاسخ: خیلی متشکرم از شما. شما در صحبت‌های خود چند بار از طرف مردم آمریکا صحبت کردید. من نفی نمی‌کنم، اما فکر می‌کنم نیاز به یکسری شواهد و ادله برای حرف شما است حتما شواهدی دارید که در قالب آن سخن می‌گویید، ولی شواهدی ارائه ندادید. اما من نشنیده‌ام که مردم آمریکا در جایی در این‌باره اظهارنظر کرده باشند.

صحبت‌هایی که من کردم صحبت‌های بسیار روشنی است. من چند تا سوال مطرح کردم، متاسفانه سوالات همچنان بی پاسخ است، آن هم از طرف کسانی که می‌گویند اندیشه‌ها باید آزاد باشد. من به عنوان یک رییس‌جمهور، یک شهروند و یک استاد دانشگاه چند تا سوال مطرح کردم اما جز تهدید پاسخی دریافت نکردم! سوال‌های من بسیار روشن است.

سوال این است: در جنگ دوم جهانی بیش از ۶۰میلیون انسان کشته شده‌ا‌ند از این ۶۰میلیون حدود ۲میلیون نظامی و بقیه غیر نظامی بوده‌اند، شهروند عادی بودند که در جنگ دخالتی نداشتند به شیوه‌های گوناگون کشته شدند و همه محترم بودند، چرا فقط روی یک عده خاص تمرکز می‌شود؟

سوال دیگر این بود اگر یک واقعه تاریخی اتفاق افتاده است چرا اجازه نمی‌دهند گروه‌های بی‌طرف درباره آن تحقیق کنند؟ چرا شهروندان اروپایی به جرم اظهارنظر برخلاف نظر حاکمان محاکمه و زندانی می‌شوند؟ در حالیکه ما اجازه می‌دهیم درباره قطعی‌ترین حقایق عالم تحقیق صورت بگیرد. ما اجازه می‌دهیم درباره خدا، پیامبران، آزادی انسان و حقوق او دموکراسی و همه این‌ها تحقیق صورت بگیرد و افرادی هم هستند که اینها را نقض می‌کنند اما کسی با آنها برخورد نمی‌کند. ما اجازه نمی‌دهیم کسی درباره یک حادثه تاریخی که حدود ۶۰ سال قبل اتفاق افتاده است تحقیق کند. این سوال‌برانگیز است؟! ما فکر می‌کنیم اگر واقعیت باشد با تحقیق‌های گوناگون شفاف‌تر و بهتر روشن خواهد شد؟ و اما سوال اصلی که هیچکس به آن اشاره نمی‌کند این است: اگر این حادثه در اروپا اتفاق افتاده [است] چرا مردم فلسطین آن را باید جبران کنند؟ مردم فلسطین چه گناهی کرده‌اند؟ آنها نقشی در جنگ جهانی دوم نداشته‌اند چرا به بهانه این حادثه بیش از ۵میلیون نفر از مردم فلسطین آواره شده‌اند و ۶۰ سال است که در آوارگی زندگی می‌کنند، دو نسل و بسیاری از افراد در آرزوی بازگشت به وطن از دنیا رفتند. این سوال اصلی و سوال جدی است. من درباره وقایع تاریخی اظهارنظر قطعی نمی‌کنم، اما چرا اجازه نمی‌دهند گروه‌های بی‌طرف بررسی و تحقیق کنند؟ البته پاسخش برای من روشن است. وقتی عصبانیت گروه‌های صهیونیست را می‌بینم، وقتی کسانی که به بهانه هولوکاست، ۵میلیون فلسطینی را آواره کرده‌اند و سرزمینشان را اشغال کرده‌اند از این سوال عصبانی می‌شوند، من می‌فهمم که چه اتفاقی افتاده است.

اما سوال اصلی این است مردم فلسطین چه گناهی کرده‌اند؟ آنها چه نقشی در حادثه داشته‌اند؟ چرا باید سرزمین آنها اشغال شود؟ چرا باید آنها جبران کنند؟ آنها که در جنگ نقشی نداشتند، حالا سرزمینشان اشغال شده یک طرف، ۶۰ سال است که آنها تحت فشارند هر روز خانه‌هایشان دارد بمباران می‌شود، جوان‌هایشان در خیابان کشته می‌شوند، زن‌های در خانه، سقف بر سرشان خراب می‌شود، به چه جرمی؟

وقتی فریاد می‌زنند به آنها می‌گویند: تروریست. وقتی یک نفر پیدا می‌شود که سوال می‌کند، همه کسانی که به نوعی با این مساله ارتباط دارند عصبانی می‌شوند و آن فرد را تروریست خطاب و ضدیهود معرفی می‌کنند. نه، ما ضدیهود نیستیم. در کشور ما یهودی‌ها در کنار مسلمان‌ها در صلح و آرامش در حال زندگی هستند، در حکومت ما به‌اند‌ازه خودشان نقش دارند. اما می‌گوییم چرا فلسطینی‌ها باید جنایاتی را که ۶۰سال قبل دیگران انجام داده‌اند‌، جبران کنند؟ من منتظر پاسخ این سوال هستم. اگر کسی پاسخ روشنی دارد این پاسخ را مطرح کند.

من یک سوال از طرف خودم دارم و از شما می‌پرسم آیا تفاوتی هست بین سربازان نظامی که در جنگ کشته می‌شوند و شهروندان که نسل کشی شده‌اند‌؟

بله، بالاخره تفاوت هست. اما ملت فلسطین الان به طور سیستماتیک در حال نسل کشی شدن است. آیا خون اینها با خون آنها متفاوت است؟ آیا ما در دنیا دو نوع انسان داریم؟ من نشنیدم که دوستان راجع به کشته شدن فلسطینی‌ها اظهارنظری کرده باشند.

آقای رییس‌جمهور‌، من فکر نمی‌کنم شما سوال را جواب داده باشید. من خودم در جنگ در آن اردوگاه بودم و با چشم خودم دیدم چه اتفاقی افتاده است.

شما چند سالتان است؟

من ۸۱ سالم است.

شما آنجا بودید و نجات یافتید! تبریک می‌گویم.

آقای رییس‌جمهور‌ حتما اتفاقی افتاده است. من از شما پاسخ می‌خواهم آیا شما وقوع هولوکاست را نفی می‌کنید؟

من فکر می‌کنم سوالاتم خیلی روشن است. شما اگر فکر می‌کنید واقعیت است باید از دولت‌های اروپایی بخواهید در این زمینه تحقیق شود چرا اجازه نمی‌دهند تحقیقات بشود؟ ما الان محققانی داریم که بخاطر تحقیق در زمینه هولوکاست، در زندان هستند. ما در تاریخ سابقه نداریم یک محقق تاریخی به‌خاطر کارش در زندان باشد. آیا در ذهن شما این سوال متبادر نمی‌شود که در این مساله مشکلی است؟

آقای رییس‌جمهور‌ این طور که شما سخن می‌گویید از ندانستن شما از واقعیات حکایت دارد. من نمی‌دانم شما از کجا اطلاعات می‌گیرید. اما ما به‌ اند‌ازه دو برابر این سالن سند و مدرک درباره هولوکاست داریم. ما از آن جا بازدید کردیم و با عمق فاجعه آشنا شدیم. شما نمی‌دانید که مساله از چه قرار است. آیا فکر می‌کنید آنچه امروز در فلسطین می‌گذرد ارتباطی با هولوکاست دارد؟ در فلسطین بحث سرزمین، تاریخ و مذهب مطرح است و حل آنها بسیار مشکل است. استدلالات زیادی هم در هر دو طرف وجود دارد. شما فکر می‌کنید درگیری‌ها در فلسطین برای جبران کشته‌های هولوکاست است؟ هر کس به شما چنین اطلاعاتی داده، قصد فریب شما را داشته است. چرا اصرار دارید که این واقعه تاریخی را نفی کنید. کدام محققان درباره هولوکاست تاکنون زندانی شده‌اند‌ ؟

خیلی تشکر که کاملا احساساتی صحبت کردید. من می‌گویم اگر یک واقعه ای اتفاق افتاده است نباید ما محدود کنیم که افرادی تحقیق کنند و شما نباید انتظار داشته باشید چیزی که برای خودتان محقق شده دیگران هم نظر شما را بپذیرند و اگر کسی نظر شما را نپذیرفت او را به تروریست یا ضدیهود متهم کنید. شما از برخی تحقیقات قانع شدید، آیا انتظار دارید همه قانع شوند؟ این انتظاری غلط است، فکر نمی‌کنید این انتظاری خودخواهانه است؟ اگر بهانه کشورهای غربی برای حمایت از رژیم اشغالگر، هولوکاست نیست پس چرا این قدر روی هولوکاست تعصب شدید هست؟ تعصب شدید در دفاع از هولوکاست چه فایده‌ای غیر از اینکه میوه‌اش در فلسطین چیده شود، دارد؟

من فکر می‌کنم ما باید شفاف باشیم، اتفاقا از آن نکاتی که گفتم باید تغییر نگاه بدهیم همین است. نمی‌توان واقعیت‌ها را پنهان کرد. واقعیت این است که در سرزمین فلسطین انسان‌هایی از اطراف دنیا جمع‌آوری شده‌اند‌ و یک دولت در سرزمین دیگران تشکیل شده است و می‌بینیم که درباره مساله‌ای که مربوط به ۶۰ سال قبل است این قدر حساسیت وجود دارد، ما حوادث تاریخی فراوانی داریم اما در مورد آنها اظهار نظر می‌شود، در تاریخ نسل کشی فراوانی اتفاق افتاده است اما روی آنها حساسیت نیست. واقعیت این است که ما درباره هولوکاست نتیجه‌ای که می‌گیریم این است که به مسائل امروز مرتبط می‌شود.

هولوکاست با چه چیزی ارتباط دارد که برخی از سوال درباره آن عصبانی می‌شوند؟ فکر می‌کنم باید یک مقداری تغییر نگاه بدهیم این ادبیات، ادبیاتی است که خواسته ۶۰سال دنیا را اداره بکند و می‌بینیم که موفق نیست. ما نیاز به تجدیدنظر داریم. به چه دلیلی فرزندان فلسطین کشته می‌شوند.

آقای اولمرت پدرش اهل کجا است؟ از کجا آمده‌اند‌؟ چرا فرزندان فلسطین آواره‌اند‌؟ چرا حق تعیین سرنوشت ندارند؟ اما افرادی از اطراف دنیا در سرزمین آنها جمع شده‌اند‌. آیا شما فکر نمی‌کنید که مردم فلسطین هم حق حیات دارند؟ آیا در همین چند ساله در بالکان، ما شاهد نسل کشی نبودیم؟ چه کسانی نسل کشی کردند؟ آیا تحقیق درباره آن معلوم است؟ افراد نمی‌توانند نظرات گوناگون داشته باشند؟ البته من راجع به آن اردوگاه‌ها نظراتی دارم اما نمی‌خواهم راجع به آن صحبت کنم. من می‌خواهم ارتباط با موضوع را با فلسطین برای ما روشن کنید چرا در شورای روابط خارجی، هیچ فریادی به نفع مردم فلسطین بلند نمی‌شود، آنها آدم نیستند؟

آقای رییس‌جمهور‌، من می‌خواهم شما پاسخ دهید به سوالی که پرسیدم، کدام کشور محققان درباره هولوکاست را محکوم کردند؟

در اتریش، در آلمان، در فرانسه، حتما شما باید اطلاع داشته باشید البته به نظر من سوال از هولوکاست بسیاری از ادعاها را روشن کرد و بسیاری از ظرفیت‌ها را نشان داد یک نفر راجع به هولوکاست سوال کرد، چه رمزی در هولوکاست است که این مقدار مورد هجوم قرار گرفت؟ حتی تهدید شد. چرا؟ اینها سوالات جدی است ما به شما علاقه‌مندیم و دوست داریم که همه با هم حقایق را پیدا کنیم این سوالات واقعی است اگر کسی فکر می‌کند با حمله به احمدی‌نژاد این سوالات از ذهن مردم جهان پاک می‌شود، اشتباه می‌کند. الان میلیاردها نفر حتی مردم آمریکا به این مساله فکر می‌کنند. ما حاضریم با شما یک قرار بگذاریم و یک گروهی مستقل در آمریکا نظرسنجی کند چرا تصور می‌شود ۳۰۰‌میلیون جمعیت آمریکا همه طرفدار منافع صهیونیست‌ها هستند؟ من این‌جور فکر نمی‌کنم.

مساله فلسطین

آقای رییس‌جمهور‌ سوال شما درباره هولوکاست از چه نوع است؟ به دنبال تحقیقات هستید یا سوال سیاسی است؟ اگر به دنبال تحقیقات هستید، حاضریم اسناد زیادی به شما ارائه دهیم که این مساله برای شما روشن شود. پیشنهاد می‌کنیم، شما گروهی از بهترین محققان خود را مامور کنید درباره هولوکاست تحقیق کنند، در مناطق مختلف حضور یابند و ما حمایت می‌کنیم تا شما از ابعاد موضوع آگاه شوید.

دیگر اینکه اگر شما دلتان به حال فلسطینی‌ها می‌سوزد؟ چرا کشور شما هیچ کمکی به ایجاد صلح در فلسطین نمی‌کند، چرا همواره با حمایت از گروه‌های تروریستی مثل حماس و جهاد اسلامی روند صلح را که تا مراحل خوبی پیش رفته بود، به هم زده‌اید‌؟ آیا واقعا شما دلتان برای فلسطین می‌سوزد؟

خیلی متشکرم از شما. ظاهرا شما باورتان این است که اطلاعاتتان بیشتر از من است. خب من نمی‌خواهم در این مورد با شما صحبت کنم. اما مطمئن باشید اگر اطلاعاتم بیش از شما نباشد کمتر نیست. سوال من، سوال بسیار روشنی است. چرا اجازه تحقیقات داده نمی‌شود؟ آیا شما اجازه می‌دهید من گروهی مستقل، افراد محقق و بی طرف بفرستم که از کشورهای مختلف بین‌المللی باشد تا در این مورد تحقیق جامعی انجام دهند و آیا قول می‌دهید که بعد از اینکه اعلام نظر کردند آنها را مورد هجوم قرار ندهید؟ اگر یک چنین تضمینی بدهید من این کار را می‌کنم.

البته درباره فلسطین بحث زیاد است، آیا فکر می‌کنید علت عدم موفقیت در فلسطین ایران است؟ این هم اشتباه دوم شماست. اگر بخواهیم بحران را حل کنیم باید ریشه‌های بحران را حل کنیم. پوشاندن روی مشکل، مشکل را حل نمی‌کند. پیشنهاد ما، پیشنهاد بسیار روشنی است. ما می‌گوئیم همه ملت فلسطین در تعیین سرنوشت [خود] دخالت بکنند. هر کس فلسطینی است، یهودی، مسیحی و مسلمان. آوارگان برگردند به وطن خودشان و فلسطینی‌ها تصمیم بگیرند. من فکر می‌کنم علت اصلی شکست طرح‌ها، یک طرفه بودن آنها است، عدالت در آنها رعایت نشده است. اگر فکر می‌کنید ایران عامل به نتیجه نرسیدن است، اشتباه بزرگی است و هیچ وقت نمی‌توانید در آنجا نقش مفیدی ایفا کنید. مساله فلسطین، مساله ایران نیست تا چند سال قبل مساله کل مسلمانان بود. اما امروز به شما می‌گویم مساله همه بشریت است. فکر نکنید مردم آمریکای جنوبی یا آفریقا نسبت به فلسطین حساس نیستند چون در آنجا کرامت انسانی حذف و منطق زورگویی حاکم شده و این هم بشریت را آزار می‌دهد. ما می‌گوییم عدالت باید اجرا بشود، آیا شما مخالف عدالت هستید؟ آیا شما مخالف رفراندوم آزاد ملت فلسطین هستید؟ ما می‌گوییم اجازه دهید مردم فلسطین خودشان تصمیم بگیرند.

انبارهای رژیم اشغالگر قدس را چه کسی از بمب‌های لیزری پر کرده است؟ اگر کسی فکر می‌کند با همه توان به اشغالگران فلسطین کمک کند و ملت‌های منطقه بنشینند و نگاه کنند، اشتباه می‌کند. شما فکر نکنید که کشورهای عربی از وجود رژیم اشغالگر راضی هستند، ما در مقابل طرح‌های به ظاهر صلح‌آمیز در مورد فلسطین سکوت کردیم. شما فکر می‌کنید دستگیری دولت و نمایندگان مردم فلسطین علامت خوبی برای صلح است؟ اما شما فکر می‌کنید حمله به لبنان علامت خوبی برای صلح است؟ شما فکر می‌کنید مردم منطقه از سرکوب ملت فلسطین پیام صلح دریافت می‌کنند؟ اشتباه می‌کنید من واقعا می‌خواهم شما را از اشتباه بیرون بیاورم. اگر این ذهنیتتان است همه طرح‌هایتان شکست خواهد خورد، چون واقعیات را نادیده می‌گیرید، مساله فلسطین، مساله ایران نیست. مساله بیش از یک میلیارد نفر است. شما که می‌گویید اهل تحقیق و مطالعه هستید باید مساله را عمیق نگاه کنید، این یک نصیحت دوستانه است.

شما در حالی برای آزادی مردم فلسطین دلسوزی می‌کنید که در ایران آزادی‌ها نقض می‌شود. روزنامه‌های زیادی طی سال‌های اخیر بسته شده و سانسور شدید اعمال می‌شود. محققین زندانی شده اند و شیرین عبادی که برنده جایزه نوبل است موسسه‌اش بسته شده است. شما از اهمیت انتخابات آزاد در فلسطین صحبت می‌کنید در حالی که در ایران، شورای نگهبان نامزدها را رد صلاحیت می‌کند. یا وقتی اتوبوسران‌ها اعتصاب کردند سردسته آنها توسط پلیس دستگیر می‌شود و برخی دیگر هم اخراج می‌شوند. شما در حالی از صلح سخن می‌گویید که با موشک‌هایی که به حزب‌‌ا... دادید به کشته شدن فلسطینی‌ها کمک کردید. من درباره این تناقض‌ها از شما سوال دارم.

خیلی متشکرم از دلسوزی شما برای ملت ایران و مردم فلسطین. ما از کشته شدن انسان‌ها هرجا باشد ناراحت هستیم. ایران یک کشور بسیار بزرگ است مثل همه کشورها در آن اتفاقاتی هم می‌افتد. هزاران اتفاق خوب و بعضی اتفاقات بد. اینکه فکر کنید با بعضی اتفاقات بد، مشکلی پیش می‌آید اشتباه می‌کنید. در آمریکا ۳‌میلیون نفر زندانی هستند یعنی یک‌درصد مردم. در حالی که در ایران این رقم ۲/۰‌درصد یعنی یک پنجم آمریکا است. نزدیک به نود‌درصد زندانیان ما مربوط به قاچاقچیان مواد مخدر است یعنی ما داریم هزینه می‌کنیم که مواد مخدر به اروپا و آمریکا نرود. آیا می‌شود شما بگویید این سه‌میلیون نفر به چه دلیل زندانی هستند؟ آیا دولت شما بدون دلیل آنها را زندانی کرده است؟

در هر کشوری قوانینی است همه باید قوانین را رعایت کنند. آزادی در سایه اجرای قانون به دست می‌آید. در کشور ما هیچ کس به اتهام تحقیق در زندان نیست. بله، اگر کسی به کسی توهین کند و حق کسی را پایمال کند و آن فرد شکایت کند با حضور قاضی و وکیل در دادگاه محاکمه می‌شوند و بسیار روشن است. برای اینکه بدانید در کشور ما قانون حاکم است. بدانید که سه ماه قبل تنها روزنامه متعلق به دولت به دلیل تخلفی که کرد و شکایتی که علیه آن شد محاکمه شد و هنوز تعطیل است. اشتباه نکنید، خیلی از مسایلی که برای شما مهم است برای دیگران مهم نیست. اگر کسی از یک روزنامه‌ای شکایت کند در حضور هیات منصفه باید محاکمه بشود. معنی آن این نیست کسی که روزنامه داشت حق است و کسی که روزنامه ندارد ناحق است و کسی که رسانه دارد می‌تواند حق دیگران را ضایع کند بله ما آماده‌ایم براساس حرف‌هایی که می‌زنیم عمل کنیم و داریم عمل هم می‌کنیم.

من از شما سوال می‌کنم آیا تاکنون کسی خارج از دو حزب حاکم به ریاست جمهوری آمریکا رسیده است ؟ شما بهتر از من می‌دانید که کل حکومت آمریکا در دست دو گروه است. آیا سلایق مردم آمریکا فقط در دو گروه خلاصه می‌شود؟ آیا شما اجازه می‌دهید غیر از آن دو گروه، کسی کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری شود؟ اصلا فرصت به او می‌دهید که انتخاب بشود؟ اگر در تاریخ شما یک مورد شده اعلام کنید؟ اما در کشور ما، آزادی است البته براساس قانون. در انتخابات ما هشت نفر کاندیدا بودند از کسانی که مخالف بودند و کسانی که به اقتصاد آزاد معتقد بودند و کسانی که صددرصد موافق نظام بودند، همه در انتخابات شرکت کردند. شما اگر خیال می‌کنید که هزار نفر کاندیدای ریاست جمهوری بشوند چیز خوبی است لطفا اجازه بدهید در آمریکا اتفاق بیفتد این خیلی خوب می‌شود و ما هم یاد خواهیم گرفت. در کشور ما، قانون حاکم است. لطفا اجازه بدهید در مسائل داخلی وارد نشویم آن وقت خیلی از بحث‌ها مطرح خواهد شد و لطفا ذهنیت خود را راجع به ملت ایران اصلاح کنید. اگر کسی تصور می‌کند با این حرف‌ها در ملت ما تاثیر می‌گذارد اشتباه می‌کند. ما آزادترین نوع انتخابات را داشتیم. من یک معلم هستم، با مردم حرف زدم مردم هم انتخاب کردند. خود مردم، گروه‌های خودجوش مردمی تشکیل دادند و از جیب خودشان، تبلیغات کردند. این یک دموکراسی ناب و اصیل است. ما نباید چشم خودمان را بر این ببندیم در صورتی که در کشور شما چنین چیزی امکان ندارد، تکرار می‌کنم امکان ندارد. کدام کشور آزادتر است. کدام دموکراتیک‌تر است. حاضریم در یک جلسه مستقل گفتگو کنیم اما حاضریم حرف‌هایی که می‌زنیم در همه جا عمل کنیم.

اجازه بدهید ملت فلسطین خودش تصمیم بگیرد. حق ملت فلسطین را نباید ضایع کرد. یادتان باشد آنهایی که باد می‌کارند، توفان درو خواهند کرد. ما نمی‌خواهیم این اتفاق بیفتد. ما می‌خواهیم آمریکا هم در منطقه با مردم دوست باشد نمی‌خواهیم جوری رفتار کند که کینه‌ها بیشتر شود. یک گروه بفرستید در منطقه ما، نظرات مردم را نسبت به دولت شما ارزیابی کنند، حتی در مصر که دولتش دوست شما است و یا در عربستان، اردن، عراق و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، یمن، سودان و در تمام کشورها، ببینید نظر مردم در مورد دولت شما چیست؟ فکر می‌کنم خیلی چیزها عوض خواهد شد.

مساله هسته ای

آقای رییس‌جمهور هیچ یک از مسائلی که شما مطرح کردید به اهمیت مساله سلاح‌های هسته‌ای نیست. غنی‌سازی یک وسیله، هم برای ساخت بمب‌های اتمی است و هم برای تولید انرژی برق. کشور شما از سوی آمریکا متهم می‌شود که به دنبال سلاح هسته‌ای است و شما می‌گویید به دنبال مقاصد صلح‌آمیز هستید. اگر فرض کنیم که شما دنبال مقاصد صلح‌آمیز هسته‌ای باشید و به شما اجازه داده شود غنی‌سازی کنید، آنگاه بقیه کشورهای منطقه مثل مصر و عربستان و... نیز چنین امکانی را می‌خواهند داشته باشند. آن وقت مشکلات منطقه تشدید نخواهد شد؟ آیا این گونه می‌توان به جهان عاری از سلاح هسته‌ای فکر کرد؟

خیلی متشکرم که سعی کردید توصیه دوستانه‌ای داشته باشید. من یک سوال دارم از شما. آیا اصولا قایل هستید که سایر ملت‌ها می‌توانند از چرخه سوخت استفاده کنند یا نه؟ آیا «ان.پی.تی» اجازه می‌دهد سایر ملت‌ها فناوری هسته‌ای داشته باشند یا نه؟!

بله می‌توانند و «ان پی تی» اجازه می‌دهد.

چگونه؟ با اجازه آمریکا یا در چارچوب مقررات آژانس؟ ببینید ما اگر یک حقی را می‌پذیریم باید اجازه بدهیم اجرایی شود. اگر نگران هستیم باید تحقیقات شیمیایی و تحقیقات بیولوژیک را هم متوقف کنیم. آیا هیچ عاقلی چنین تصمیمی می‌گیرد؟ آیا صرف اینکه دیگران هم ممکن است چیزی را بخواهند حق یک ملت را تعطیل می‌کند؟ آیا کسانی که به سرعت دارند بمب‌های جدید می‌سازند برای دنیا خطر نیستند؟ آیا در منطقه ما کسان دیگری سلاح ندارند؟ سلاح دارند اما دولت آمریکا احساس نگرانی نمی‌کند چرا؟ آیا واقعا مخالف سلاح هستند؟ موضوع هسته‌ای یک موضوع سیاسی است نه یک موضوع حقوقی. آیا حق داریم به کشورها بگوییم از اکتشاف نفت خودداری کنند؟ می‌توانیم حق دیگران را تعطیل کنیم؟ نه.

ما عضو آژانس هستیم. ان.پی.تی را امضا کرده‌ایم و در چارچوب همان هم کار می‌کنیم. چه اشکالی دارد تمام اعضا از حقوق خودشان استفاده کنند؟ آیا، فکر می‌کنیم اگر همه ملت‌ها از انرژی هسته‌ای استفاده بکنند از آن بمب می‌سازند؟ اشتباه است. کسی که دیگران را به چیزی توصیه می‌کند اول خودش باید عمل کند. من فکر می‌کنم این ۴ تا ۵ کشور اگر بمب‌های خودشان را از بین ببرند خیال خودشان هم راحت می‌شود و به دیگران هم بدبین نخواهند بود. ما فعالیت‌هایمان صلح‌آمیز است. آنقدر مطمئن هستیم که سال گذشته در سازمان ملل پیشنهاد دادیم که همه بیایند در فعالیت‌های ما مشارکت کنند.

ما آنقدر مطمئن هستیم که درها را بازکردیم و خبرنگاران را بردیم و تاسیسات خود را به آنها نشان دادیم. گفتیم این تجهیزاتی است در خدمت پزشکی، انرژی و کشاورزی. چرا آن را سری می‌کنید که بعد منحرف شود؟ همه کارهای خود را شفاف کنند، آمریکا و انگلیس نیز شفاف کنند. سال گذشته من پیشنهاد دادم کمیته خلع سلاح تشکیل شود و در مجمع عمومی سازمان ملل نیز رای آورد، ولی آنها اجازه ندادند فعال شود. واقعا کسانی که سلاح دارند بروند آنها را از بین ببرند، دنیا را نیز راحت می‌کنند.

ما در ابتدای راه غنی‌سازی هستیم. واقعا این مقدار نگران کننده است که این همه سر و صدا راه بیندازند؟ در حالی که در منطقه ما کسانی هستند که دولت آمریکا آنها را مسلح به سلاح هسته‌ای کرده است. ما فکر می‌کنیم دوران سلاح هسته‌ای به پایان رسیده و هرکس سرمایه‌گذاری کند اشتباه کرده است. آمریکا نیز اشتباه کرده است، چون فرصت استفاده ندارد و تاثیری نیز ندارد. دیگر ملت‌ها با بمب تسلیم نمی‌شوند و بمب اتم نمی‌تواند یک دولت را حفظ کند. اگر می‌توانست شوروی را حفظ می‌کرد. شوروی کلاهک‌هایش بیش از آمریکا بود اما متلاشی شد. امروز سلاح هسته‌ای برتری نمی‌آورد.

اما درباره انرژی صلح آمیز، ضرورت امروز است. شما وضعیت نفت را می‌دانید، ذخایر رو به پایان است. اما نیاز انرژی روز افزون است و نیاز به انرژی‌های پاک است.

کدام انرژی بهتر از هسته‌ای است؟ من فکر می‌کنم باید سیستم را عوض کرد، باید همه اعضای آژانس بتوانند این انرژی را داشته باشند. اما گروه‌هایی که بازرسی می‌کنند باید گروه‌های قوی باشند تا بروند جلوگیری کنند همین طور در مورد سلاح‌های شیمیایی و میکروبی نیز همین کار را کنند چون آن هم کشنده است، با محروم کردن از فناوری و دانش نمی‌شود کاری کرد. باید یاد گرفت که درست استفاده کرد و این شدنی است.

شما در بخش اول گفتید که از این حق برخوردارید، این درست است. اما چرا بر این موضوع این قدر اصرار می‌کنید که دنیا را با مشکل مواجه کرده‌اید‌؟ آیا شما حاضرید انرژی هسته‌ای داشته باشید بدون اینکه غنی‌سازی کنید. این امکان الان فراهم است که بدون اینکه غنی‌سازی کنید انرژی هسته‌ای را داشته باشید. شما با ما واضح، صحبت نمی‌کنید! چرا اصرار دارید با غنی‌سازی دنیا را با مشکل مواجه کنید؟

خیلی متشکرم. این سوال هم مطرح است که چرا بعضی اصرار دارند ما این فناوری را نداشته باشیم در حالی که می‌گویند طبق قانون حق ما است. پس اگر حق ما است چرا اصرار دارید ما نداشته باشیم؟ چرا؟

ما نمی‌خواهیم سلاح هسته‌ای گسترش یابد و بحث فقط ملت ایران نیست. ما نمی‌خواهیم غنی‌سازی گسترش یابد.

من احساس شما را درک می‌کنم اما فکر می‌کنم نگاهی به اطراف و نزدیکان خود بکنید قبل از آنکه جلوی کسانی را که غنی‌سازی می‌کنند، بخواهیم بگیریم باید جلوی کسانی را گرفت که بمب می‌سازند، آن‌وقت مشکل حل می‌شود. شما چه تلاشی کردید برای جلوگیری از ساخت بمب در آمریکا؟ می‌دانم نمی‌توانید چون دست شما نیست. شما چون زورتان به زوردارها نمی‌رسد به ما فشار می‌آورید. خیلی‌های دیگر هم مثل شما هستند.

اما چند نکته، شما گفتید همه دنیا نگران است. این‌طور نیست آمریکا همه دنیا نیست حتی اگر آمریکا و همه اروپا همه با هم باشند همه دنیا نیستند. ما هفته گذشته اجلاس عدم تعهد را داشتیم ۱۱۸ کشور از حق ایران دفاع کردند. آنها هم کشور و جامعه جهانی هستند پس نگرانی در آمریکا است البته آن هم در دولت آمریکا و ۲ تا ۳ دولت اروپایی. برای چی نگرانید، نگران نباشید .اما اینکه گفتید ما نسازیم و از دیگران خرید کنیم فکر می‌کنید این پیشنهاد قانونی است به کسی که توانایی تولید چیزی دارد بگوییم تو نساز از دیگران بگیر به چه دلیل؟ من خودم می‌توانم بسازم همانطور که می‌توانم گندم تولید کنم برنج تولید کنم آیا من می‌توانم به شما بگویم نفت تولید نکنید من به شما می‌فروشم؟ ما به اروپایی‌ها بگوییم غنی‌سازی نداشته باشید ما به شما نفت می‌فروشیم آیا از ما می‌پذیرند؟ این درست نیست من خودم نفت تولید نکنم بعد بروم جلوی دیگران بایستم و التماس کنم، می‌شود؟ فکر می‌کنید این خواسته درستی است باید گذاشت ملت‌ها از حقوق قانونی برخوردار باشند.

اجازه دهید من تجربیات تاریخی را برای شما بگویم می‌دانید که در برنامه ما تولید ۲۰‌هزار مگاوات برق از طریق سوخت هسته‌ای پیش بینی شده است ما تا امروز چند قرارداد تولید سوخت با غربی‌ها داشتیم که همه بی‌نتیجه ماند و زیرش زدند و تعهداتشان را نقض کردند ما با آمریکا نزدیک ۵۰سال قبل قرارداد داشتیم یک طرفه تعهداتش را لغو کرد، با آلمان قرارداد ساخت نیروگاه را داشتیم یک طرفه لغو کرد، با فرانسه قرارداد تولید سوخت و مشارکت داشتیم ‌سال‌ها منابع ما را نگه داشت و تعهداتش را عمل نکرد همین‌طور با کانادا.

چطور ما می‌توانیم اعتماد کنیم. ما اعتماد نداریم برای اینکه قراردادهایی که جلوی ماست عمل نکردند. بیاییم پایین‌تر از هسته‌ای حتی قراردادهای مربوط به خرید هلی‌کوپتر و قطعات هواپیمایی مسافربری را انجام ندادند. ۲۵سال است کشورهای اروپایی به ما هواپیمای مسافربری نمی‌فروشند. به چه تضمین به حرف اینها عمل کنیم؟ در حالی که ما خودمان می‌توانیم تولید کنیم.

و قانون هم رعایت می‌کنیم زیر نظر آژانس هم هستیم بیشترین همراهی و همکاری را هم ما انجام دادیم. به لحاظ مذهبی هم از حرکت به سمت سلاح هسته‌ای ممنوعیم ما یک حکومت مذهبی هستیم نمی‌توانیم این کار را بکنیم نیروگاه بوشهر قرارداد دارد چقدر طول کشیده است؟ ۳۰سال چون تابع تصمیمات سیاسی است ما نمی‌توانیم سرنوشت کشورمان را به تصمیمات سیاسی بسپاریم ما کشورمان را باید پیشرفت بدهیم و خودمان تولید کنیم من پیشنهاد می‌دهم آمریکا چرخه تولید سوختش را ظرف ۵ سال تعطیل کند ما آمادگی داریم پس از ۵ سال سوخت بدهیم ۵۰‌درصد هم تخفیف بدهیم و تضمین هم می‌کنیم ما کشوری هستم که همه تعهداتمان را تا الان انجام داده‌ایم حتی یک تعهد انجام نشده نداریم و برخلاف دوستان غربی خوش حسابیم.

امنیت عراق

دیروز در سازمان ملل تاکید می‌کردید که اشغالگران باید عراق را ترک کنند، در حالی که عراق امنیت ندارد شما برای امنیت عراق چه کار کرده‌اید‌؟ گفته می‌شود عامل ناامنی‌ها در عراق شما هستید. سیاست شما درباره عراق چیست و آیا حاضرید با آمریکا در مورد عراق همکاری کنید.

مدیران آمریکا در حل مساله عراق دچار سردرگمی شده‌اند نمی‌دانند چه کار کنند به همین دلیل دیگران را متهم می‌کنند ما نیرویی در عراق نداریم.

آمریکا ۱۶۰هزار نیرو و پایگاه دارد ما خواهان امنیت در عراق هستیم و از دولت عراق کاملا حمایت می‌کنیم. دولت عراق برآمده از رای مردم است. ناامنی در عراق به ضرر همه است علاوه بر آن مردم ما با مردم عراق یک رابطه عاطفی دارند هزار سال با هم زندگی کرده‌اند و بسیاری از مردم ما با هم فامیل هستند وقتی در عراق کسی صدمه می‌بیند در ایران هم منعکس می‌شود.

ناامنی در عراق بعضی از شهرهای ما را ناامن کرده حتما از بمب‌گذاری در اهواز خبر دارید عده ای کشته شدند در شهرهای دیگر هم ناامنی داشتیم ما طرفدار امنیت در عراق هستیم وقتی آمریکایی‌ها آمدند در عراق و صدام را ساقط کردند، بسیاری از مردم فکر کردند سیاست آمریکا در حمایت از صدام و لجبازی با مردم منطقه عوض شده است و خواستند خاطرات ۸ سال جنگ را فراموش کنند اما بعد از سقوط صدام آمریکا اعلام کرد ما می‌خواهیم بمانیم. پایگاه‌های مستحکم و پادگان‌های بزرگ می‌سازند. آیا اینها برای رفتن است یا برای ماندن؟ هرکسی بخواهد برود قدرت را به سرعت به دولت منتخب مردم منتقل می‌کند نه اینکه دولت و مجلس را تحت فشار قرار دهد. دو سه ماه قبل وزیر کشور عراق مصاحبه کرد و گفت پشت بسیاری از حملات تروریستی، نیروهای آمریکایی هستند. یعنی نیروهای آمریکایی مردم عراق را می‌کشند، با موشک می‌زنند این چیز خوبی نیست ملت عراق یک ملت مستحکم است از حضور آمریکایی‌ها راضی نیست. من فکر می‌کنم آمریکایی‌ها به‌جای متهم کردن دیگران باید شرایط را به درستی بشناسد من صادقانه به شما می‌گویم سیاست‌های آمریکا در منطقه به ضرر آمریکا است شما مردم را نمی‌شناسید بسیاری از جاها با چراغ انگلیسی‌ها وارد صحنه می‌شوید انگلیسی‌‌ها یک زمانی مردم را می‌شناختند اما الان شرایط عوض شده واقعا نمی‌دانند چه می‌گذرد، اطلاعات غلط می‌دهند. دولت شما هم برهمان اساس تصمیم می‌گیرد و شرایط هر روز پیچیده تر می‌شود. روزی که صدام ساقط شد همه خوشحال شدند گفتند آمریکا درست شده اما اقدامات بعدی آمریکا این امید را به یاس تبدیل کرد. من به شما می‌گویم رفتار دولت شما در منطقه احساسات عمومی را به شدت برعلیه شما کرد، ما علاقه‌مند‌یم با هر طرحی که به تقویت دولت مردمی عراق و پیشرفت عراق منتهی شود همکاری داشته باشیم، بارها اعلام کرده‌ایم‌.

به دلیل نداشتن رابطه میان ایران و آمریکا ضررهای زیادی به منافع ملت ایران وارد شده است، بوش دیروز گفت درک می‌کند که داشتن برق هسته‌ای حق ملت ایران است ولی مقابله شما با آمریکا مشکلات شما را ادامه می‌دهد. چرا شما با آمریکا رابطه برقرار نمی‌کنید؟ آیا حاضر هستید با مسوولان آمریکا مذاکره کنید و سفارت آمریکا را در تهران مجددا بازگشایی کنید؟

خیلی متشکرم از دلسوزی شما برای ملت ایران شاید از من هم دلسوزتر هستید. اصل در سیاست خارجی داشتن روابط است وقتی ملت ما انقلاب کرد و پیروز شد امام خمینی(ره) به صراحت اعلام کرد ما آمادگی داریم با همه کشورها به‌جز اسرائیل که مشروعیت ندارد رابطه دوجانبه دوستانه داشته باشیم حتی امام اقدامات خصمانه آمریکا در طول دوران بعد از کودتای سال ۳۲ را کنار گذاشت اما دولتمردان آمریکایی قدر این بزرگواری امام را نشناختند و ۲۷ سال است که رابطه خود را قطع کرده‌اند البته ما هم استقبال کردیم ولی ما قطع نکردیم ۸ سال در جنگ علیه ما از صدام حمایت کردند چرا؟ مگر ما چه گفتیم؟ ما گفتیم می‌خواهیم آزاد باشیم ما دیکتاتور نمی‌خواهیم ما انتخابات آزاد می‌خواهیم. می‌خواهیم اسلامی زندگی کنیم. ملت ما ۲/۹۸‌درصد به جمهوری اسلامی رای دادند متاسفانه دولتمردان شما به آن احترام نگذاشتند مردم ما و شخصیت‌های ما ترور شدند و تروریست‌ها در کنگره آمریکا مورد حمایت قرار گرفتند. اینها رفتارهای خوبی نیست همین الان هم آمریکا در هرجا شکست می‌خورد ایران را متهم می‌کند فکر می‌کنم باید در رفتار خودشان تجدیدنظر کنند. می‌شود روابط خوب داشت باید یک مقدار رفتار اصلاح شود ما خوشحال نیستیم از این مساله اما آنها هیچ وقت اصلاح نمی‌کنند. کسانی که خودشان خراب کردند اصلاح کنند می‌توانند درست کنند.

مجری: تشکر می‌کنم از وقتی که برای جلسه امروز اختصاص دادید و اگر در پایان صحبتی دارید، بفرمایید.

من هم متشکرم در ابتدای جلسه گفتید مستقل هستید و من هم پذیرفتم اما تقریبا همه حرف‌ها را از موضع دولت مطرح کردید البته اشکالی ندارد من فکر می‌کنم بالاتر از صحبت کردن می‌شود شنید از فاصله دور هم می‌توان شنید، خوب شنیدن به حل مسائل کمک می‌کند.

انشاءا... موفق باشید.