پس از انتشار خبر لغو معامله، شایعه‌های مربوط به دلیل چنین تصمیم‌گیری بیش از هر سوال دیگری ذهن فعالان بازار سرمایه را به خود معطوف کرده‌است، سوالی که هر منبع خبری پاسخی متفاوت داد و هیچ کس هم قانع نشد. دنیای اقتصاد، محسن ایلچی: خبر خیلی کوتاه، اما پر حاشیه است: «معامله بانک پارسیان لغو شد»در حالی که از روز یکشنبه هفته جاری، فعالان بازار در انتظار این بودند که سازمان بورس با انتشار اطلاعیه‌ای کیفیت انجام معامله و اسامی خریداران بانک پارسیان را منتشر کند، به یک‌باره با خبر غیرمترقبه روبه‌رو شد: «معامله بزرگ لغو شد.»صبح دیروز وقتی بسیاری از کارگزاران و کاربران سامانه معاملاتی بورس رامشاهده کردند، دیدند که در برابر معامله بانک پارسیان حرف «C» به معنی کنسل حک شده است.

این در حالی است که بسیاری از کاربران تا ساعت ۲ صبح نیز معامله را تایید شده مشاهده کرده‌اند، آیا شب‌هنگام سیستم رایانه‌ای شرکت خدمات بورسی دچار اختلال شده است؟ یا...

کسی جوابی نداشت تا اینکه از ساعت ۷ صبح روز گذشته خبر لغو معامله بزرگ دهان به دهان چرخید و توده حاشیه این معامله را زیاد کرد. چراکه معامله ۸/۲۸درصد سهام بانک پارسیان متعلق به ایران‌خودرو، داد و ستد کم‌اهمیتی نبود که پس از ۱۰روز به یک‌باره لغو شود و بازار سرمایه کشور نسبت به آن واکنش نشان ندهد.

به اعتقاد تحلیل‌گران، معامله بزرگ به ارزش ۲۹۳میلیارد و ۷۶۰میلیون تومان (۳۲۰میلیون دلار) که بعد از معامله ۳۳درصد از سهام صدرا به ارزش ۴۰۷میلیارد تومان، بزرگ‌ترین معامله تاریخ بورس نام گرفت، در روز ۲۷ شهریورماه در فضایی خاکستری انجام شد.

خاکستری، چه از آن جهت که فقط یک خریدار داشت و برای خرید از قبل توافق شده بود و چه از این نظر که اسامی خریداران، هیچ گاه به طور کلی منتشر نشد. به همین دلیل بود که از ابتدای انجام این معامله شایعات متعدد همانند هاله‌ای پیرامون این معامله را احاطه کرده بود. شایعات همراه با ابهام.

ابهاماتی نظیر دلایل فروش سهام از بورس ایران‌خودرو، اطلاعیه ایران‌خودرو درباره پاداش هیات‌مدیره بانک مزبور، سکوت معنادار و نحوه تعامل و توافق بانک پارسیان با خریدار یا خریداران، هویت خریداران و... . حال پس از انتشار خبر لغو معامله، شایعه‌های مربوط به دلیل چنین تصمیم‌گیری بیش از هر سوال دیگری ذهن فعالان بازار س رمایه را به خود معطوف کرده‌است، سوالی که هر منبع خبری پاسخی متفاوت داد و هیچ کس هم قانع نشد.

اولین خبر رسمی که به نوعی خبر «لغو معامله» را تایید کرد، اظهارنظر «علی صالح‌آبادی» رییس سازمان بورس بود. اظهارنظری که به ظاهر به دلایل لغو معامله پرداخت، اما از آنجایی که به پس و پشت رویداد توجه نکرد، کسی را هم قانع نکرد.علی ‌صالح‌آبادی در گفت‌و‌گو با «فارس» اظهار داشت: «روز یکشنبه آخرین مهلت ارسال فرم تسویه خارج از پایاپای معامله عمده پارسیان به سازمان بورس بود که با توجه به عدم ارسال این فرم و دیگر مدارک تا پایان وقت اداری معامله عمده پارسیان باطل اعلام می‌شود.» وی به این خبرگزاری می‌گوید: «طبق قوانین و مقررات کارگزار فروشنده و خریدار باید تا ۹ روز کاری نسبت به ارسال مدارک به سازمان بورس اقدام می‌کردند که در این ۹ روز کاری، مدارک لازم ارسال نشد.» صالح‌آبادی ادامه داد: «یکشنبه پایان مهلت ۹ روزه بود که با توجه به اتمام این مهلت معامله عمده پارسیان باطل اعلام می‌شود.» رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در پاسخ به این سوال که آیا امکان بازنگری و تمدید مهلت وجود دارد یا خیر، گفت: طبق ضوابط و مقررات هیچ تغییری در این تصمیم سازمان بورس به وجود نخواهد آمد و فروشندگان و خریداران سهام بانک پارسیان در صورت تمایل باید همان فرآیند را مجددا طی کنند تا معامله انجام شود.

اما همانطوری که عنوان شد این توضیحات رسمی، به زوایای پنهان رویداد اشاره نکرد. اما دلایل پایگاه اینترنتی «بازتاب» که از ابتدای انتشار خبر انجام این معامله، رویکرد انتقادی به آن داشت، شنیدنی‌تر بود. این منبع خبری دیروز درباره دلایل لغو این معامله این گونه نوشت: «آقای «ر» و آقای «ع» یعنی خریداران در مجموع بیش از یک‌هزار میلیارد تومان از بانک پارسیان وام دریافت کرده و بخشی از وام‌ها را در سررسید آنها نپرداخته‌اند، در پی تصاحب ۸/۲۸ درصد از سهام این بانک هستند.» این سایت می‌افزاید: «خریدار برای دور زدن قانون، اقدام به معرفی تعدادی از افراد به شکل صوری به نمایندگی از خود، برای انتقال سهام کرده است.»در ادامه این خبر آمد که مهلت این انتقال سهام که باید در مدت سه روز انجام می‌شد، با حمایت ویژه! بورس تهران به ۹ روز افزایش یافت، در حالی‌که گفته می‌شود در اواخر شهریور، بانک مرکزی نسبت به تخلفات موجود در این معامله هشدار داده بود.این سایت در ادامه تهدید می‌کند که اگر مسوولان اقتصادی کشور در اسرع وقت نسبت به برخورد با تخلفات یادشده اقدام نکنند، با جزئیات کامل پرونده موضوع را افشا می‌کند.انتشار این خبر نیز دامنه شایعه‌ها را محدود نکرد و فقط به این نکته توجه داد که لغو معامله خارج از فضای مناسبات میان خریدار و فروشنده است و موضوع عدم پرداخت وجه، نمی‌تواند عامل لغو معامله باشد. البته اگر خبر از سوی مقامات رسمی تایید می‌شد.

در همین حال خبر تایید نشده دیگری که به نقل از تحلیلگران و آگاهان بازار شنیده شد، این بود: «بانک مرکزی به‌دلیل نبود شفافیت، دستور لغو معامله را صادر کرده است.»

اما این شایعه نیز معامله‌گران بازار را قانع نکرد، چرا که اگر بانک مرکزی با انجام چنین معامله‌ای موافق نبود، هیچ‌گاه مجوز انجام معامله را صادر نمی‌کرد.

از سوی دیگر ایران خودرو یا پارسیان نیز بنگاه کوچکی نیستند که «بی‌گدار به آب بزنند» و چنین ریسکی را انجام دهند. بنابراین این شایعه که بانک مرکزی مخالف انجام معامله بوده است، بیشتر به جایگاه بانک مرکزی به عنوان مهم‌ترین نهاد اعتباری و مالی کشور لطمه می‌زند. چرا که اگر بانک مرکزی مخالف چنین معامله‌ای بوده است، چرا باید در «دقایق بعد از ۹۰» با آن مخالفت کند. بنابراین این شایعه نیز مقرون به صحت نیست. شایعه دیگری که همگان را حیران کرد، اینکه شنیده شد یکی از خریداران سهام ۸/۲۸درصد سهام بانک پارسیان، خود خریدار نبوده است و چراغ خاموش برای یک بانک با هویت انگلیسی خرید کرده است که این هم به نظر نمی‌تواند دلایل لغو یک معامله بزرگ باشد و با لابی پشت پرده، ابهام قابل رفع است! در نهایت در لحظه پایانی نگارش خبر، بدون آنکه بنگاه‌های درگیر موضوع اطلاعیه‌، برای پایان دادن به شایعات دیروز احساس نیاز کنند، شنیده شده: «دستور از بالا بود و باید معامله لغو می‌شد.»

همه اینها باعث شد که رکورد دومین معامله تاریخ بورس تهران ثبت نشود.