200میلیارد مترمکعب گاز برای احیای مخازن نفت

مخازن نفتی موجود در کشور سالانه نیاز به حدود ۲۰۰‌میلیارد مترمکعب تزریق گاز طبیعی جهت حفظ و افزایش فشار دارند. به گزارش خبرگزاری فارس، با توجه به نص صریح قانون اساسی، یکی از وظایف اصلی دولت در حوزه نفت، صیانت از مخازن نفتی کشور و افزایش ضریب بازیافت است که تنها از طریق تزریق گاز به میزان لازم و کافی به این مخازن امکان پذیر می‌باشد.

براساس برآوردهای جدید، مخازن نفتی کشور روزانه نیاز به تزریق حدود ۵۵۰‌میلیون مترمکعب گاز طبیعی دارند تا بتواند در زمان قابل قبول، فشار آنها را به سطح قبل از انقلاب افزایش دهد.

به عبارت دیگر مخازن مورد بهره‌برداری کشور سالانه نیاز به حدود ۲۰۰‌میلیارد مترمکعب تزریق گاز طبیعی جهت حفظ و افزایش فشار مخازن دارند.

بنابراین گزارش، در حال حاضر ارزش هر یک ‌میلیون BTU گاز طبیعی از لحاظ ارزش حرارتی تقریبا معادل ۱۸۷/۰ بشکه نفت خام است، در حالی که ارزش نفت خام معادل آن (از لحاظ ارزش حرارتی) با احتساب بشکه‌ای ۳۰دلار، بیش از ۵/۵دلار ‌است. یعنی دربازارهای جهانی، گاز در ازای ۶۰ درصد ارزش ذاتی خود معامله می‌شود. گاز علاوه بر ارزانی خود، دارای مزایای دیگری هم است. هزینه کمتر انتقال و پالایش، آلایندگی به مراتب کمتر محیط زیست نسبت به نفت خام، ارزش ذاتی گاز را افزایش می‌دهد. در حالی که قیمت فعلی گاز در بازار جهانی انرژی، برخلاف این واقعیت است.

با توجه به وجود میدان مشترک پارس جنوبی بین ایران و قطر و میزان برداشت بالای قطری‌ها از این میدان، عده‌‌ای معتقدند که در مقابله با قطر، لازم است ایران نیز وارد رقابت صادرات LNG با قطر شود. در حالی که در زمان بهره‌برداری ایران، میزان حجم LNG صادراتی قطر بیش از ۱۰برابر میزان برنامه‌ریزی کشورمان خواهد بود.

از سوی دیگر، کشور قطر با قریب به ۸۰۰هزار نفر سکنه، جمعیتی معادل یکی از محله‌های تهران را دارد. لذا مصرف داخلی این کشور در تمام زمینه‌ها به هیچ عنوان با مصرف داخلی ایران قابل مقایسه نیست. از این‌ رو کشور قطر هیچ راهی جز صادر نمودن گاز خود ندارد.

بنابراین گزارش، با توجه به اطلاعات موجود شرایط روز و مطالعات انجام شده توسط شرکت‌های نفتی، در سال ۲۰۱۵ کشورهای تولیدکننده قادر به تامین تقاضای جهانی نفت نیست و با توجه به محاسبات انجام شده بر روی ۲۰هزار مخزن نفتی جهان، قطعا از این سال به بعد با کمبود شدید عرضه نفت خام مواجه خواهیم بود.

لذا با توجه به ذخایر نفتی واقعی بالفعل کشور شامل ۲۷‌میلیارد بشکه در خشکی، ۷‌میلیارد بشکه در فلات قاره و ۶‌میلیارد قابل اکتشاف (شامل ذخایر میدان آزادگان و دارخوین) که حدود ۴۰‌میلیارد بشکه است، ادامه تولید روزانه فعلی تنها برای چند سال آینده امکان‌پذیر است. با تزریق گاز به ۶۰میدان نفتی کشور با حجم لازم و کافی می‌توان بالغ بر ۴۵‌میلیارد بشکه نفت بالقوه را در مدت ۲۰سال آینده علاوه بر ۴۰‌میلیارد ذکر شده در بند یک بالفعل نمود. به این وسیله تولید فعلی چند ساله را می‌توان بیش از ۵۰سال آینده تضمین نمود.

لذا تاخیر در امر تزریق به میزان لازم و کافی، امکان دسترسی به ۴۵‌میلیارد بشکه نفت بالقوه را عملا کم فایده یا بی‌فایده خواهد نمود.

بنابراین گزارش، قیمت نفت و گاز از سال‌های ۲۰۱۵ به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش خواهد یافت و قیمت ۷۵دلار به بالا برای هر بشکه را به راحتی می‌توان پیش‌بینی نمود، لذا هر گونه سرمایه‌گذاری در جهت بالابردن ذخایر نفتی کشور با برگشت سرمایه قابل ملاحظه‌ای همراه خواهد بود.

تزریق گاز به میزان لازم و کافی در مخازن کشور، باعث بالا رفتن فشار مخزن خواهد شد به نحوی که جهت نگهداری تولید فعلی در مدت ۱۵سال آینده تعداد ۲۰۰۰ حلقه چاه کمتر مورد نیاز خواهد بود. این صرفه‌جویی بالغ بر ۱۲‌میلیارد دلار می‌باشد که می‌توان از محل آن سرمایه‌ مورد نیاز جهت توسعه میدان پارس‌جنوبی و انتقال گاز حاصله به میدان‌های خشکی را تامین نمود.

توجه به این نکته ضروری است که هم‌اکنون قطر در کلیه مخازن نفتی خود به طور کامل گاز تزریق می‌نماید، به طوری که بزرگ‌ترین مخزن نفت قطر «دخان»، تحت اجرای کامل تزریق گاز قرار دارد.

صادرات هر ۳/۲۸‌میلیون مترمکعب گاز معادل ۱۶۰هزار بشکه نفت خواهد بود و لذا با صادر کردن ۸۵‌میلیون متر مکعب گاز در روز عملا روزانه حدود ۵۰۰هزار بشکه نفت خام وارد بازار شده است که مانع افزایش قیمت نفت شده و چه بسا قیمت نفت باعث کاهش قیمت شده که به ضرر کشورهای صادرکننده نفت می‌باشد.

به منظور حفظ و تداوم سطح فعلی تولید نفت خام در خلال ۵۰سال آینده، لازم است با بهره‌برداری هر چه سریعتر از میدان گازی پارس جنوبی و سایر میدان‌های مشترک نه‌تنها مصارف داخلی را تامین کرد بلکه با تزریق گاز به میزان لازم و کافی به میادین نفتی، تولید صیانتی از ذخایر نفتی کشور را نیز تضمین نمود.