تشکل‌ها هدفمند عمل کنند

دنیای اقتصاد- حبیب‌ا... انصاری، دبیرکل انجمن صنفی شورای صنایع گاز و لوازم خانگی، معتقد است برای گسترش تشکل‌گرایی در ایران باید فرهنگ‌سازی صورت گیرد. به اعتقاد وی اعمال مدیریت هدفمند در کنار اعتمادسازی می‌تواند در موفقیت یک تشکل موثر واقع شود. بخش دوم گفت‌و‌گوی دنیای اقتصاد با وی را بخوانید. موانع پیش روی تشکل‌گرایی

انصاری در خصوص موانع تشکل‌گرایی به خبرنگار دنیای اقتصاد گفت: «به رغم سابقه دیرینه تشکل‌گرایی در ایران، نهادهای غیردولتی در گذشته چندان فعال نبوده‌اند. نگاهی به فهرست بسیاری از نهادهای غیردولتی نشان می‌دهد که این تشکل‌ها در سه دهه اخیر به وجود آمده یا گسترش پیدا کرده‌اند.»

وی افزود: علت اساسی پیشرفت نکردن تشکل‌گرایی را باید در روحیه تصدیگری دولت‌ها جست‌و‌جو کرد. این روحیه مانع از این می‌شود که تشکل‌ها، به‌رغم سابقه دیرین، گسترش پیدا کنند.

دولت‌ها در ایران همواره می‌خواستند تنها خود در صحنه‌های اقتصادی و اجتماعی حضور داشته باشند. بنابراین، تمام مسائل شامل سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و اجرا را در انحصار خود قرار می‌دادند.

دبیرکل شورای صنایع گاز و لوازم خانگی، در پاسخ به این پرسش که «چگونه می‌توان تشکل‌گرایی را نهادینه کرد؟» اظهار داشت: باید، برنامه‌های مشخصی داشته باشیم، برنامه‌ها باید به گونه‌ای طراحی و اجرا شوند که جاذبه ایجاد کنند.

افراد زمانی که ببینند منافعشان توسط یک تشکل، تامین و نیازهایشان مرتفع می‌شود به کار گروهی علاقه‌مند می‌شوند. اما فرهنگ‌سازی تنها با شعار عملی نمی‌شود. فرهنگ‌سازی زمانی شکل می‌گیرد که در کنار طرح بسیاری از مسائل، هدفمندی‌ها، مزیت‌ها و زمینه‌ها، اقداماتی انجام دهیم که فعالیت گروهی را تقویت کند.

به هر حال، باید متناسب با هر حوزه‌ای، فرهنگ‌سازی را مورد توجه قرار داد.

مشکلات پیش روی تشکل

دبیر تشکل شورای صنایع گاز و لوازم خانگی، درباره مشکلات پیش روی این تشکل خاطرنشان کرد: تا به حال مسائل متعددی را از پیش روی برداشته‌ایم. مشکلات ما به‌ویژه زمانی که تشکل تازه شکل گرفته بود، بسیار زیاد بود. در آن برهه دولت هنوز ما را جدی نگرفته بود، شاید فعالیت ما را تداخل در کار خود می‌دید.

نکته مهم‌تر این بود که روحیه تشکل‌گرایی در ما بسیار ضعیف بود. به خاطر اینکه ما تشکل قدرتمندی نداشتیم. دیگر اینکه مدیران صنعت ما عادت کرده بودند همه کارها را خود انجام دهند.

در واقع، انسجام و هماهنگی میان اعضای ما وجود نداشت. علاوه‌بر این شرایط اقتصادی هم به گونه‌ای بود که اهمیتی به تشکل‌ها داده نمی‌شد. برای اعتمادسازی، به مسوولان گفتیم، نمی‌خواهیم جا پای دولت بگذاریم، بلکه می‌خواهیم همراهی کنیم. بنابراین ابتدا می‌بایست ایجاد اعتماد می‌کردیم.

میزان موفقیت تشکل‌

حبیب‌ا... انصاری، در خصوص ارزیابی عملکرد تشکل و میزان موفقیت آن گفت: با قاطعیت می‌توانم بگویم که این تشکل کاملا موفق عمل کرده است. ما از ابتدا یک هدف تکاملی را دنبال می‌کردیم. به همین خاطر دوره فعالیت را به تدریج گسترش داده‌ایم. در طول سال‌های گذشته تلاش کرده‌ایم طرح‌های موردنظر را با دقت پیگیری کنیم. تلاش کردیم به آموزش اهتمام دهیم. با راه‌اندازی نشریه‌ای که از ۱۷سال پیش منتشر می‌شود و تاکنون ۲۲۰شماره از آن منتشر شده است، پلی ارتباطی بین اعضا و دست‌اندرکاران دولتی

برقرار کنیم.

همچنین برای مشارکت بیشتر اعضا، کمیته‌های تخصصی را تشکیل دادیم.

کمیته‌های بررسی مسائل صنعت، کمیته بررسی مسائل صادرات و کمیته بررسی قوانین مرتبط با صنعت تا به حال به طرح‌های متعددی رسیدگی کرده‌اند.

تشکیل گروه‌های کارشناسی یکی از مهم‌‌ترین فعالیت‌های کمیته‌های تخصصی به شمار می‌آید.

در خصوص عضوگیری نیز یک دوره تکاملی را طی کرده‌ایم، به گونه‌ای که هر سال به تعداد اعضای شورا اضافه می‌شود. بر این باور هستیم که تشکل‌هایی می‌توانند موفق باشند که راه توسعه را از مسیر بررسی‌های کارشناسی فراهم کنند. البته آشکار است که این مساله، نیازمند تامین منابع مالی است و با حق عضویت تنها، نمی‌توان آن را به سرانجام رساند.

آموزش می‌تواند یکی از روش‌هایی باشد که به منابع مالی تشکل‌ها کمک کند. در کنار این تحقیقات نیز قرار دارد.اهتمام تحقیقات علاوه‌بر فراهم ساختن برخورداری از درآمد، اعتبار تشکل‌ها را نیز افزایش می‌دهد. یکی دیگر از اقدامات درآمدزایی مشارکت در نمایشگاه‌ها است که یکی از برنامه‌های هدفمند ما به شمار می‌آید.

تعامل با دولت

انصاری درخصوص چگونگی تعامل با دولت گفت: تعاملات با دولت بسیار خوب است. مسوولان دولتی برخورد بسیار خوبی با ما دارند. زیرمجموعه‌های دولت در بیشتر نشست‌ها از اعضای انجمن دعوت می‌کنند. خوشبختانه بستر همراهی و همدلی برای طرح موضوع، شنیدن نظرات کارشناسی و تبادل‌نظر به‌وجود آمده است.

انصاری، درباره انتظار از دولت گفت: باید رابطه شفاف و مشخص میان دولت و تشکل‌ها به وجود آید، به نحوی که تشکل‌ها بتوانند در تصمیم‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها، نقش موثرتری را ایفا کنند. برای این کار، پیشنهاد می‌کنم وظایف اجرایی و فعالیت‌های مربوط به تصدیگری بخش صنعت به تدریج به تشکل‌ها واگذار شود. دولت باید تنها نظارت‌کننده باشد.