در گفت‌وگو با اهالی سینما مطرح شد
تاثیر چشم‌انداز امام‌خمینی(ره) بر هنر هفتم
نگاه سوم- امام‌خمینی(ره) سینمایی در خور شان ایران و اسلام می‌خواست، سینمایی بشارت دهنده به بیداری شرق، به فروغ بی‌بدیل اسلام و به ایران عزتمند فردا. او چشم‌اندازی از یک تمدن عظیم دوباره ایران اسلامی را در منظره نگاه خود داشت و فرهنگ، هنر و سینمایی را که هم خود رهسپار آن چشم‌انداز غرور آفرین باشد، هم مردمان شریف و شایسته این سرزمین را بدان مقصد عالی گسیل دهد. «با فحشا مخالفیم، با سینما مخالف نیستیم»، کلام امام‌خمینی(ره) در تبیین جایگاه و مسیر هنر هفتم در نظام جمهوری اسلامی است. سینمایی که در طول ۲۷ سال حیات با اتکا به کلام جان‌بخش بنیانگذار انقلاب اسلامی بر بام افتخار در مجامع و رویدادهای جهانی تکیه زده و به عنوان وجه ارزشی - انسانی، هنر- صنعت سینما مطرح است. قرار گرفتن در ردیف سه کشور موفق جهان در صنعت فیلم‌سازی و دریافت بیش از هزار جایزه معتبر بین‌المللی، داشتن کرسی‌های معتبر در هیات‌های داوری جشنواره‌های بین‌المللی و حضور پررنگ در مجامع فرهنگی و اقتصادی دستاورد تبیین راهبرد معنوی حضرت امام در سینمای ایران است.
امام به عنوان معمار حیات جدید مردمی با پشتوانه تمدن چند هزار ساله و فرهنگ متاثر از هویت و مذهب، نقش بسزایی در تغییرات بنیادی و ارتقای هنر به مفهوم معنوی و متعالی در ارکان مختلف این عرصه داشته است.
مهندس محمدرضا جعفری جلوه می‌گوید: امام سینمای نوین ایران را به نورانیت انگشت اشارت خود جهت داد و عصر نوینی را در عرصه فرهنگ، هویت و هنر و سینمای ملی این سرزمین رقم زد. معاون سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معتقد است: او سینمایی در خور شان ایران و اسلام می‌خواست، سینمایی بشارت‌دهنده به بیداری شرق، به فروغ بی‌بدیل اسلام و به ایران عزتمند فردا.
این مهم حیات صنفی و تعاملات حرفه‌ای ویژه‌ای را طلب می‌کند این عروج هنری بدون تاوان و هزینه ممکن نیست و عدول و عبور از خود اولین و اصلی‌ترین تاوانی است که همه ما باید متحمل شویم، همگرایی و تعامل و تحمل یکدیگر عین رشد‌یافتگی است.
رضا میرکریمی، کارگردان و تهیه‌کننده سینمای ایران، ضمن اعلام این مطلب که برای به تصویر کشیدن تمامی ابعاد شخصیتی حضرت امام(ره) نیازمند زمانی هستیم که با گذشت آن، آثار حرکت حضرت امام در نقاط مختلف دنیا بیشتر مشهود شود تا بتوانیم قضاوت درستی درباره تاثیرات ایشان داشته باشیم، می‌گوید: ما خودمان به عنوان کسانی که در دوره حضرت امام حضور داشتیم و ایشان را درک کردیم، هنوز به خوبی با ابعاد شخصیتی آن بزرگمرد آشنا نیستیم.
البته تلاش‌های خوبی برای به تصویر کشیدن زندگی حضرت امام شده که از جمله آنها می‌توان به کار زیبای آقای مجتبی راعی (صنوبر) اشاره کرد.
رضا میرکریمی، حضرت امام(ره) را شخصیتی فرهنگی خواند که توانست ادبیات سیاسی دنیا را به نفع مستضعفان تغییر دهد و تصریح کرد: در دوره‌ای که ویروس نا‌امیدی و تسلیم در برابر زور، تمدن بشری را بیمار کرده بود ظهور مردی آرام، بی‌تکلف، شجاع و امیدوار مسیر تاریخ را عوض کرد. وی افزود: حضرت امام بدون هیچ تجربه حکومتداری تنها با خلوص، ایمان و ارتقای باور دینی مردم توانست نظامی را پایه‌ریزی کند که در سهمگین‌ترین مسائل تاریخی استوار نشان داد.
کارگردان فیلم «خیلی‌دور خیلی‌نزدیک» با اشاره به دوران جنگ تحمیلی گفت: در آن زمان که تهدیدی جدی برای کشور فراهم شد تنها عاملی که رمز موفقیت ما در آن برهه بود، جریان فرهنگی مبتنی بر باورهای دینی بود که توسط امام تزریق می‌شد.
سعید حاجی‌میری تهیه‌کننده سینما نیز درباره چشم‌انداز امام به هنر هفتم گفت: پرهیز از پرداخت به شخصیت روحانی به طور عام و نگرانی بیش از اندازه نسبت به عبور ناخود‌آگاه از خطوط قرمز و یا جریحه‌دار شدن احساسات مردم علاقه‌مند به روحانیت و باورهای مذهبی، دلیلی شده که شخصیت‌ها و نمادهای ارزشمند مهجور نگاه داشته شوند. در عین حال سینمای ایران در زمینه پرداختن به مقاطع تاریخی معاصر و کنونی که در آن به سر می‌بریم به دلایل و عوامل مختلف دچار ضعف و کم‌کاری‌هایی بوده که به نحوه شکل‌گیری سینمای ما بر می‌گردد. وی افزود: در کنار شاخص‌های بسیار ارزشمند و برجسته سینمای ایران که غیرقابل انکار است فقدان ژانر سیاسی از کاستی‌های آن محسوب می‌شود که البته نباید گناه فقدان برخی مقاطع حساس تاریخی بر پرده سینما را به گردن دست‌اندرکاران سینمای ایران انداخت.
حاجی‌میری معتقد است: احتیاط مسوولان و پرهیز دادن آنها و یا حداقل تشویق نکردن آنها از یک سو و از سوی دیگر هاله قداستی که بعضا پیرامون برخی شخصیت‌های دینی و سیاسی این مرز و بوم کشیده می‌شود، جرات پرداختن به آنها را به حداقل می‌رساند. این تهیه‌کننده با بیان اینکه عزم همه‌جانبه لازم است تا فضای مناسب برای ورود مفاهیم و نمادهای مقدس مذهبی و شخصیت‌های دینی - سیاسی به عرصه هنر و به ویژه آثار نمایشی از جمله سینما فراهم آید، اظهار داشت: اگر چنین شود سینما از جذابیت بالای این‌گونه آثار و اقبال مردمی سود خواهد جست.
وی تاکید کرد: پس از گذشت بیش از ربع قرن از وقوع انقلاب اسلامی و دور شدن از التهابات اولیه انقلاب و تعصبات نابه‌جای گذشته و پیش داوری‌های غلط و مشخص شدن جایگاه رفیع انقلاب و امام(ره)، اینک می‌توان به این موضوعات پرداخت.
حاجی‌میری اظهار داشت: به طور قطع آرزوی من و افراد هم نسل من آن است که ابعاد شخصیت استثنایی حضرت امام را درصدها فیلم و اثر هنری بازتاب دهیم که شاید تمامی آنها در مجموع بخشی از دریای پرگوهر شخصیت ایشان را بیان کند و نسل جدید که هیچ ادراک حضوری از ایشان ندارد همان حلاوتی را بچشد که نسل ما چشید و عاشق شد.
سیدجمال ساداتیان با بیان اینکه ما در این مقطع بیش از پرداختن به شخصیت، زندگی و ابعاد وجودی ایشان به لحاظ تصویری، باید بیشتر تاثیر حضور و نظرات ایشان را در آثارمان تعقیب کنیم اظهار داشت: خوشبختانه افکاری که امام ترویج می‌کردند همه به صورت مکتوب در آمده و اگر بخواهیم به آنها عمل کنیم راهکارهای زیادی را در همه عرصه‌های اجتماعی زندگی به ما نشان خواهد داد و برای ما می‌تواند بسیار موثر باشد.
وی در ادامه به نگاه حضرت امام(ره) به سینما اشاره کرد گفت: در بعد از انقلاب امام(ره) فرمودند، ما با فحشا مخالف هستیم نه با سینما و فضایی ایجاد کردند که هم سینما و هم تلویزیون جایگاه خودش را پیدا کرد و حالا به لحاظ نرم‌‌افزاری این دست‌اندرکاران سینما هستند که باید محصولاتی ارائه دهند که آن فضایی را که امام(ره) ایجاد کردند، پاس بدارند . محمدرضا شریف‌الدین نیز با اشاره به آغاز دوره‌ای جدید در سینمای ایران، گفت: در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، دو نگاه افراطی به سینما وجود داشت که در واقع سخن امام‌خمینی(ره)، هر دوی این تفکرات را رد کرد. اولین تفکر، متعلق به متحجرینی بود که سینما را حرام می‌دانستند و نزدیک شدن به آن و حضورش در جامعه را رد می‌کردند و نگاه دیگر این بود که سینما را ابزاری بدون مهار و مجاز برای هر بیان هر مساله‌ای می‌دانستند. امام هر دو تفکر را رد کرد و حکم محکمی داد که در هر زمانه‌ای قابل تفسیر و استناد است.
رییس‌انجمن سینمایی انقلاب و دفاع مقدس ادامه داد: سخن تاریخی امام‌خمینی(ره) که فرمودند: «ما با سینما مخالف نیستیم با فحشا مخالفیم»، سنگ بنای سینمای پس از انقلاب را بنا نهاد و سینمای ایران را متحول کرد.
وی ادامه داد: سینما یک پدیده فرهنگی است و امام‌خمینی(ره) نیز آن را پدیده‌ای از تمدن بشری می‌شناخت و به عنوان یک ابزار دنیای متمدن، آن را قبول داشت، اما با وضعیت سینمای قبل از انقلاب که پر از تخریب فرهنگی و فحشا بود، مخالفت داشت و با حرفی که در بهشت زهرا زد، در واقع سینمای ایران را هویت‌مند کرد. این هویت‌مندی به این معنا بود که وی وجهه مخرب سینما را که آکنده از فحشا بود، رد می‌کرد و هنر سینما را که هنری عالی است، تایید می‌نمود.
شرف‌الدین افزود: امام با تاکید بر جدایی فحشا از سینما، سینما را ابزاری «انسان‌ساز» می‌دانست. وی فحشا را در نقطه مقابل سینما قرار داد و سینمای غیراخلاقی و غیرفرهنگی را کاملا رد کرد و در واقع، این نظریه را ارائه داد که اصولا سینما، پدیده‌ای فرهنگی است و با وجود فحشا، اصلا سینما وجود ندارد.
ارسال نظر