دولت ۱۱ مانع سهمیه‌بندی بنزین را برطرف نکرده است
در حالی که کمتر از ۱۵ روز به اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین از طریق کارت‌هوشمند باقی‌مانده است، حداقل یازده مانع اساسی، عملیاتی شدن این طرح را در ابهام قرار داده است. بیش از ۳میلیون کارت سوخت خودرو و ۴میلیون کارت موتور تحویل نشده است. ۲۲۰ جایگاه کشور امکان تامین ارتباط مخابراتی برای تجهیز به کارت‌هوشمند را ندارند. تغییر آدرس و مالکیت خودروها توزیع کارت‌هوشمند را با مشکل مواجه کرده است. بیش از ۵۰۰ جایگاه سوخت‌گیری هنوز به کارت‌هوشمند تجهیز نشده‌اند. در کمتر از ۱۵ روز باقی‌مانده به سهمیه‌بندی، هنوز نرخ مازاد بر سهمیه و میزان سهمیه‌ها اعلام نشده که موجب سرگردانی مردم شده است. جایگاه‌داران که در صورت سهمیه‌بندی بنزین با کاهش درآمد مواجه می‌شوند، در برابر این طرح مقاومت می‌کنند. نحوه دریافت سهمیه بنزین به صورت روزانه، هفتگی یا ماهانه هنوز مشخص نشده است. سوخت‌گیری با کارت‌هوشمند زمان و صف سوخت‌گیری را طولانی تر کرده است. موفقیت‌آمیز بودن بخش نرم‌افزاری طرح و تراکنش بیش از ۵میلیونی در روز درهالهای از ابهام قرار دارد. بخش قابل‌توجهی از مردم با نحوه استفاده از کارت‌هوشمند سوخت آشنایی ندارند. ساز و کار مقابله با تبعات احتمالی اجتماعی و اقتصادی سهمیه‌بندی بنزین اندیشیده نشده است.
به گزارش خبرگزاری فارس، سهمیه‌بندی بنزین و عرضه آن از طریق کارت‌هوشمند سوخت در سال‌جاری، یکی از موضوعات حساس و در عین حال راهبردی با آثار و پیامدهای مختلف اجتماعی و اقتصادی محسوب می‌شود.
مصرف روزانه بیش از ۷۵میلیون لیتر بنزین در کشور به‌رغم تولید روزانه حدود ۴۵میلیون لیتر، برای کشوری که دومین تولید‌کننده نفت اوپک محسوب می‌شود، مساله‌ای نیست که بتوان به راحتی از کنار آن گذشت.
براساس قانون بودجه سال ۸۶، دولت از ابتدای خرداد‌ماه مکلف به سهمیه‌بندی بنزین از طریق کارت‌هوشمند سوخت شده است. در این صورت، بنزین سهمیه‌ای با قیمت لیتری ۱۰۰۰ ریال و مازاد بر سهمیه نیز به صورت آزاد فروخته خواهد شد.
حال سوال اینجا است که آیا زیرساخت‌های لازم اعم از زیرساخت‌های مخابراتی، تجهیز جایگاه‌های سوخت‌گیری، توزیع کارت‌ها بین مالکان خودروها و موتورسیکلت‌ها، آمار دقیق در این خصوص، فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی مناسب و دیگر پیش‌شرط‌های موردنیاز برای اجرای این مصوبه از ابتدای خرداد‌ماه آماده است؟
در کشور حدود ۱۵میلیون خودرو و موتور سیکلت تردد می‌کند که طبق آخرین آمار، صدور کارت‌هوشمند سوخت آنان به اتمام رسیده و در حال حاضر، توزیع این کارت‌ها در جریان است. اکنون نیز بیش از ۶میلیون و ۶۵۰هزار کارت به شرکت پست تحویل داده شده است.
به گفته مدیر‌کل پست پیشتاز، تاکنون بیش از ۵میلیون و ۳۰۰هزار کارت‌هوشمند سوخت تحویل مالکان خودرو در سراسر کشور شده و یک‌میلیون و ۳۵۰هزار کارت نیز به عنوان کارت‌های معطله در باجه‌های پستی کشور موجود است.
مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی نیز می‌گوید: از مجموع ۸میلیون و ۳۵۰ هزار کارت خودرو، تاکنون بیش از ۵میلیون و ۲۰۰هزار کارت خودرو به مالکان و از مجموع ۵میلیون موتور‌سیکلت نیز بیش از یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار کارت تحویل داده شده است.
نعمت‌زاده معتقد است: نبود اطلاعات و جمع‌آوری نشدن نشانی دارندگان خودرو به ویژه خودروهای قدیمی، توزیع نشدن به هنگام کارت‌های هوشمند سوخت به علت نقص و فقدان نشانی، تغییر نشانی و تغییر مالکیت به وسیله شرکت پست، همچنین نبود امکان تامین ارتباط مخابراتی برای حدود ۲۲۰ جایگاه و کیفیت نامناسب بعضی از خطوط تلفن از جمله مشکلات در اجرای این طرح محسوب می‌شود.
حال بد نیست نگاهی به وضعیت راه‌اندازی جایگاه‌ها بیاندازیم.
به گفته ناصر سجادی، مجری طرح کارت‌هوشمند سوخت، ۲هزار و ۳۰۰ جایگاه سوخت‌گیری در کشور وجود دارد که تاکنون یک‌هزار و ۸۰۰ جایگاه آماده توزیع بنزین با کارت‌هوشمند شده‌اند. در کشور ۱۳هزار تلمبه‌خانه بنزینی وجود دارد که در بیش از ۱۱هزار تلمبه‌خانه، دستگاه کارت خوان نصب شده است.
در سال‌جاری پیش‌بینی می‌شود تعداد انواع خودروهای کشور به بیش از ۱۴میلیون و ۹۳۸هزار و ۱۵۰ دستگاه بالغ شود که نسبت به سال گذشته رشدی ۱۰درصدی را نشان می‌دهد. از سوی دیگر دولت موظف بود تا پایان فروردین ماه، قیمت فروش بنزین مازاد بر سهمیه خودروها و نیز میزان سهمیه هر خودرو را تعیین و اعلام کند.
تعلل دولت سبب شد قیمت‌ها و سهمیه‌های مختلفی از سوی افراد مختلف عنوان شود که تنها سبب ایجاد سردرگمی و نگرانی در بین مردم شد و تاکنون نیز که تنها ۲ هفته به آغاز زمان سهمیه‌بندی بنزین باقی‌مانده است، این موضوع درهالهای از ابهام و سکوت مسوولان دولتی قرار دارد. در این بین مقاومت برخی جایگاه داران در برابر اجرای آزمایشی طرح کارت‌هوشمند سوخت و سوخت‌گیری خودروها تنها با کارت‌‌سوخت نیز جالب توجه است.
یکی از مشخصه‌هایی که میزان کارمزد پرداختی از سوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی به هر جایگاه را تعیین می‌کند، حجم بنزین فروخته شده در آن جایگاه به مشتریان است که هر چه مقدار بنزین فروخته شده بیشتر باشد، کارمزد پرداختی نیز افزایش می‌یابد.
نکته دیگری که باید به آن توجه کرد، تعداد جایگاه‌های موجود و پاسخگویی آنان در برابر حجم متقاضیانی است که از این پس با کارت‌هوشمند خود اقدام به سوخت‌گیری خواهند کرد. صف‌های طولانی که بعضا در مقابل جایگاه‌ها مشاهده می‌شود، با اجرای طرح کارت‌هوشمند در سراسر کشور به طور قطع طولانی‌تر خواهد شد.
حال سوال اینجا است که با این مقدمه، آیا نباید تعداد جایگاه‌های موجود را افزایش داد؟ نکته دیگر، مساله نرم‌افزاری طرح است که با توجه به اجرای آزمایش این طرح در چند‌ماه گذشته، بازخورد نرم‌افزاری و شبکه‌ای آن چگونه بوده است؟ با توجه به اجرای آزمایشی طرح در چند شهر کشور و دریافت بازخوردهای مربوطه، متخصصان و دست‌اندرکاران طرح تا چه میزان مطمئن به اجرای این طرح در سطح کشور هستند؟
این در حالی است که مدیر‌عامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی گفته است: اظهار نظرها درباره تعویق زمان اجرای سهمیه‌بندی بنزین از طریق کارت‌هوشمند نظر شخصی است و هنوز تصمیمی در این باره اتخاذ نشده است. تولائی، معاون فنی طرح کارت‌هوشمند سوخت نیز با اعلام این که تعویق زمان سهمیه‌بندی بنزین از اول خرداد صحت ندارد، گفت: برای اجرای سهمیه‌بندی بنزین از اول خرداد آماده‌ایم.
با توجه به مطالب فوق و تناقض‌هایی که بعضا در سخنان و عملکرد متولیان امر به چشم می‌خورد، به نظر می‌رسد اجرای سهمیه‌بندی بنزین به ابتدای خرداد ماه وصال ندهد و دولت با استمهال از مجلس، نسبت به واردات بنزین تا پایان نیمه نخست سال‌جاری و تعویق سهمیه‌بندی تا آن زمان اقدام کند.
ارسال نظر