احتمال عقب‌نشینی اروپا در مذاکرات هسته‌ای
دنیای اقتصاد- براساس برخی خبرها، اتحادیه اروپا آماده است به یک پیشنهاد ایران پاسخ مثبت دهد که به تهران اجازه خواهد داد به جای تعلیق کامل برنامه غنی‌سازی بخشی از این برنامه را دست نخورده حفظ کند. گفتوگوهای سولانا و لاریجانی برای گشایش باب مذاکره آغاز شد
انعطاف‌پذیری اروپا در مناقشه هسته‌ای
محمد عاملی
دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان، دیروز برای گفتوگو با کمیسر عالی اتحادیه اروپای به ترکیه رفت. علی لاریجانی و خاویر سولانا که نمایندگی ۵ کشور عضو دائم شورای امنیت به علاوه آلمان را در بحث درباره پرونده هسته‌ای ایران به عهده دارد، در این گفت‌و‌گوی رو در رو با بررسی امکانات موجود، سعی می‌کنند زمینه ادامه مذاکرت ایران و کشورهای ۱+۵ را فراهم کنند. این مذاکرات به دلیل پافشاری این کشورها بر ضرورت تعلیق غنی‌سازی و مخالفت ایران با این پیش‌شرط در اکتبر گذشته با اعلام شکست مذاکرات از سوی اتحادیه اروپایی متوقف شده بود؛ گو اینکه به گفته علی لاریجانی و سخنگوی سولانا، تماس تلفنی این دو طی این مدت برقرار بود.
علی لاریجانی را در این سفر که بنابر اعلام وزارت خارجه ترکیه دو روز به طول می‌انجامد، عباس عراقچی، معاون وزارت خارجه و جواد وعیدی، معاون بین‌الملل دبیر شورای عالی امنیت ملی همراهی می‌کنند.
هفته گذشته پس از اعلام توافق سولانا و لاریجانی در مورد زمان و مکان این گفت‌و‌گوی رو در رو، منوچهر متکی وزیر امور خارجه ایران تعلیق غنی‌سازی در ایران را چه به عنوان شرط و چه به عنوان محصول مذاکرات ایران و کشورهای۱+۵ غیرقابل پذیرش دانست. علی لاریجانی نیز گرچه درباره غنی‌سازی که هم برای ایران و هم برای کشورهای طرف مذاکره از اهمیت بالایی برخوردار است، چنین قاطعانه اظهارنظر نکرد، اما خاطرنشان ساخت که شرایط جدید، حرف‌های تازه‌ای را می‌طلبد.
گام غرب به سمت ایران
دیروز مذاکرات دبیر شورای عالی امنیت ملی و نماینده کشورهای ۱+۵ در حالی آغاز شد که برخی منابع غربی احتمال عقب‌نشینی غرب از پیش‌شرط قبلی را بعید ندانستند.
آسوشیتدپرس از آمادگی قدرت‌های بزرگ برای پذیرش پیشنهاد ایران خبر داد و افزود که مقامات رسمی روز سه‌شنبه اعلام کردند: آمریکا، روسیه، چین و اتحادیه اروپا برای نخستین‌بار آماده‌اند به پیشنهاد ایران گوش دهند که به تهران اجازه خواهد داد به جای تعلیق کامل برنامه غنی‌سازی بخشی از این برنامه را دست نخورده حفظ کند.این مقامات که برخی از آنان دیپلمات و عده‌ای دیگر در پایتخت‌های خود مستقر هستند، در آستانه مذاکرات «علی لاریجانی»، نماینده ایران و خاویر سولانا، رییس بخش سیاست‌گذاری خارجی اتحادیه اروپا گفتند: این مذاکرات مهم است چرا که آنان ممکن است بکوشند بن‌بست موجود در مورد غنی‌سازی را از طریق تلاش برای توافق در مورد راه جدیدی برای تعریف غنی‌سازی رفع کنند.این خبرگزاری به نقل از یکی از مقامات رسمی گزارش داد: با توجه به اینکه ایران هرگز توقف کامل غنی‌سازی را نخواهد پذیرفت، قدرت‌های جهانی، شکل تازه‌ای از برنامه غنی‌سازی ایران را می‌پذیرند، به نحوی که ایران می‌تواند به غنی‌سازی ادامه دهد، با این محدودیت که اورانیوم غنی‌شده با درصد مشخص را تولید نکند. گرچه اروپایی‌ها با این حرکت تازه نشان می‌دهند که خواستار از سرگیری مذاکرات هستند و در این مسیر از لجاجت پرهیز می‌کنند، اما شان مک‌کورمک، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا موافقت با هر گونه شکلی از غنی‌سازی در خاک ایران را رد کرد. با این حال یک مقام رسمی آمریکایی که خواست نامش عنوان نشود، احتمال داد واشنگتن انعطاف بیشتری در مقابل تهران نسبت به گذشته نشان دهد. یک دیپلمات پیش‌بینی کرد دولت ایالات متحده آمریکا احتمالا حالتی از «توقف فعال» را بپذیرد که تحت آن مجموعه‌ای از سانتریفوژ‌ها در ایران باقی بماند؛ اما به کار غنی‌سازی گرفته نشود. او همچنین احتمال داد پیشنهاد ایران، فعال باقی‌ماندن همه سانتریفوژ‌ها، بدون تولید اورانیوم غنی شده باشد.
گاردین نوشت: قدرت‌های شش‌گانه خواهان آن هستند که تعداد سانتریفوژ‌های راه‌اندازی شده به کمتر از یک‌هزار دستگاه کاهش یابد. همچنین یک مقام رسمی اروپایی ابراز امیدواری کرد که دو طرف حداقل درباره «شکل دیگری از تعلیق» به توافق برسند.
یک دیپلمات اروپایی با اشاره به مذاکرات لاریجانی، سولانا گفت: اگر راه‌حلی پیدا شود هزینه تعلیق را در برخواهد داشت.
دیپلمات دیگری گفت که سولانا در این دیدار می‌کوشد بررسی کند که آیا گفتوگوهای واقعی می‌تواند آغاز شود یا خیر.
یک دیپلمات دیگر با تردید گفت: پرسش کلیدی این است که آیا هیچ گونه فرمولی برای تعلیق غنی سازی وجود دارد که ایرانی‌ها احساس کنند می‌توانند با آن کنار آیند. وی افزود: تعلیق به معنای رها کردن هر چه ساخته‌اند نیست. دیپلمات یاد شده افزود که این به معنی توقف سانتریفیوژ‌ها در تصفیه اورانیوم ۲۳۵ برای غنی‌سازی است.
از سوی دیگر گونزالو گونزالز، یک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت: هیچ تغییری در سیاست ما وجود ندارد. همچنین گاردین به نقل از یکی از مقامات اجرایی آمریکا نوشت: خاویر سولانا که قرار است از جانب آمریکا، انگیس، روسیه، چین و آلمان سخن بگوید به طور کلی همان بسته مشوق‌های اقتصادی و فنی را که ایران سال گذشته رد کرد ارائه خواهد کرد. این بسته شامل کمک به ایران برای ساخت صنعت هسته‌ای غیر نظامی است که به فناوری‌ای که می‌تواند به توانایی ساخت تسلیحات هسته‌ای منتهی شود دسترسی ندارد.
***
از اظهار نظرهای پیش و همزمان با گفتوگوهای سولانا و لاریجانی که پشت درهای بسته صورت گرفت، اینگونه به نظر می‌رسد که کشورهای اروپایی تصمیم گرفته‌اند با عدول از شرط قبلی خود مبنی بر توقف کامل غنی‌سازی، مذاکرات خود با ایران را از سر گیرند. گو اینکه به نظر می‌رسد آمریکا همچنان بر موضع خود پای می‌فشارد و نرمش چندانی نشان نمی‌دهد. احتمالا در گفتوگوهای سولانا با لاریجانی، وی بیشتر نظر اروپا را نمایندگی خواهد کرد، چرا که پیشتر نسبت به دستیابی به توافق امیدواری زیادی نشان داده بود.
در انتظار ایده‌های جدید
دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در آنکارا پیش از گفتوگو با سولانا به خبرنگاران گفت: در انتظار ایده‌های جدید سولانا هستیم. علی لاریجانی افزود: ایران از «مذاکرات دقیق و درست برای حل مساله هسته‌ای» استقبال می کند. وی گفت: ما همواره از مذاکرات دقیق و درست برای حل مساله استقبال می‌کردیم. ولی طرف مقابل شرط‌هایی گذاشته بود که این شرط‌ها، عملا باعث شده بود که مذاکرات صورت نگیرد. دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در ادامه سخنان کوتاهش گفت: مساله هسته‌ای ایران، بهانه‌ای سیاسی است که البته این بهانه‌گیری‌ها به نفع آنها نیست و مشکلات را بیشتر می‌کند. از سوی دیگر خبرگزاری فرانسه خبر داد که علی لاریجانی و خاویر سولانا امروز پس از گفت‌وگوهایشان، بیانیه مشترکی صادر خواهند کرد.
ارسال نظر