نگاه
شترلن، بهشت روی زمین برای مترجمان
«انجمن اروپایی مترجمان آلمان» در شهر شترلن هر سال میزبان ۷۵۰مترجم از تمام نقاط جهان است. این مترجمان با استفاده از تجهیزات بی‌مانند این مرکز، سالانه ۱۶۰۰۰۰ اثر ترجمه می‌کنند. انجمن اروپایی مترجمان در شترلن ـ آلمان، این مهد تبادل فرهنگی ـ ادبی را بشناسیم.
شهرک شترلن در غرب آلمان، برای مترجمان جهان بهشت روی زمین است.
نه به این دلیل که این شهر کوچک به «گل شهر» مشهور است، بلکه از این رو نیز که بزرگ‌ترین مرکز ترجمه اروپا در آن واقع است.
شهرت اولی را شترلن که نزدیک مرز هلند و در ایالت «نورد راین وستفالن» قرار دارد، به خاطر داشتن مزارع بی‌کران پر از گل و سبزیجات گوناگون کسب کرده، و دومین ویژگی را به این دلیل که «انجمن اروپایی مترجمان آلمان» در این شهر هر سال میزبان ۷۵۰مترجم از تمام نقاط جهان است.
این مترجمان با استفاده از تجهیزات بی‌مانند این مرکز، سالانه ۱۶۰۰۰۰ اثر ترجمه می‌کنند.
شاید اگر امکانات این انجمن در اختیار مترجم معروف آلمانی ـ روسی، سونیا فریدلند، گذاشته نمی‌شد، «طبل حلبی» گونتر گراس به زبان روسی ترجمه نمی‌شد یا گورسل آیتاش نمی‌توانست به آسانی «کوه جادویی» توماس مان را به ترکی برگرداند، یا نویسندگان با نام و متفکری چون جوزف کنراد، آرتور شوپنهاور و الیاس کانتی برای بخش نه چندان اندکی از کتابخوانان
جهان که به زبان‌های اصلی این اندیشمندان آشنا نیستند، ناشناخته باقی می‌ماندند.
مبتکران تاسیس این مرکز درست بخاطر همین هدف، یعنی «تبادل فرهنگ در سطح جهان به سود تفاهم بین ملت‌ها» این انجمن را پایه گذاشتند: المار توپهوفن (۱۹۲۳ ـ ۱۹۸۹) Elmar Tophoven که خود متولد شترالن بود و آثار بکت را ترجمه می‌کرد و کلاوس بیرکن هاور (۱۹۳۴ ـ ۲۰۰۱) Klaus Birkenhauer که در زمان تاسیس، یعنی ۱۹۷۸ رییس کانون مترجمان ادبی آلمان بود.
پایه‌گذاری این نخستین کارگاه مترجمان ادبی و علمی در اروپا، بلافاصله توجه ادب‌دوستان و فرهنگیان جهان را برانگیخت، چون نویسندگان برجسته‌ای مثل هاینریش بل، ماکس فریش و ساموئل بکت ریاست افتخاری آن را به عهده گرفتند.
هاینریش بل، نویسنده آلمانی، برنده جایزه نوبل هنگام افتتاح این مرکز گفت: «من می‌خواستم توجه شما را به این نکته جلب کنم که کارهای بزرگ همیشه در شهرهای بزرگ و با جار و جنجال و بوق و کرنا اتفاق نمی‌افتند .... من فکر می‌کنم، این جا (در شترلن) اتفاق فوق‌العاده بزرگی رخ داده است که تقریبا تا امروز نظیر نداشته است.»
از خانه‌ای شش‌اتاقه تا ۳۰ دستگاه آپارتمان
معلوم است که امکانات این انجمن در آغاز چندان گسترده نبود و مشتمل‌بر خانه‌ای شش اتاقه با کتابخانه‌ای بود که هر روز بر شمار کتاب‌هایش افزوده می‌شد.
در حال حاضر بنای مسکونی این انجمن دارای مساحتی بیش از ۲۵۰۰متر مربع است که در آن کتابخانه، سالن گردهمایی، دو آشپزخانه مجهز و ۳۰ دستگاه آپارتمان برای اقامت و کار مترجمان ساخته شده‌اند.
شاهرگ این انجمن، کتابخانه‌ای است مشتمل بر ۱۱۰۰۰۰ جلد کتاب نایاب، گران‌قیمت و نادر که در آنها معادل‌های جدید و مهجور، رایج و از بین رفته به ۲۷۵ زبان و گویش محلی ثبت شده‌اند.
در این «فرهنگ‌های زبانی» معادل‌های ویژه زبان‌های کوچه و بازار، جوانان، زندان، تئاتر و اپرا و دیگر بخش‌های مهم و روزمره زندگی یافت می‌شوند.
چون مضمون داستان‌های رمان‌ها یکسان نیستند و قهرمانان آنان از قشرهای مختلف می آیند، شغل‌های گوناگون دارند و وقتشان را صرف سرگرمی‌های متفاوت می‌کنند، کتاب‌های این کتابخانه نیز براساس رفع این نیازهای زبانی گردآوری شده‌اند.
در شترلن در واقع گنجینه‌های زبانی معتبری نگهداری می‌شوند که هر مترجمی آرزوی داشتن آن را دارد، ولی از نظر مالی قادر به تهیه آن نیست.
همه مترجمان جهان بر این باورند که با یک بار آموزش زبانی، امر فراگیری فن ترجمه پایان نمی‌گیرد.
برای اینکه کسی این «شغل» را به گونه‌ای حرفه‌ای دنبال کند، باید همه عمر در حال آموختن و بیشتر آموختن باشد تا با ظرافت‌های زبانی، آشنایی بیشتری بیابد و بر شگردهای ویژه ترجمه، بیشتر مسلط شود.
به همین منظور کلاس‌های تجربی و فنی بسیاری در این مرکز برگزار می‌شود تا سطح حساسیت‌های زبانی و توانایی‌های ادراکی مترجمان را بالا ببرد.
به این ترتیب بر کیفیت ترجمه‌های ادبی و علمی نیز که یکی دیگر از اهداف این مرکز است، افزوده می‌شود.
پیش به سوی بهشت!
انجمن اروپایی مترجمان، نهادی غیر‌انتفاعی است و شخصیت حقوقی دارد. هزینه‌های آن به طور عمده از بودجه ایالت «نورد راین وستفالن» تامین می‌شود.
راه استفاده از این امکانات برای تمام مترجمان جهان باز است.
کافی است که مترجمی با در دست داشتن قرارداد ترجمه اثری با انتشاراتی خود، کتبا تقاضای پذیرش در شترلن را به آدرس زیر بفرستد: euk.straelen@t-online.de و حداقل شش ماه اقامت در این بهشت را، البته همراه با کاری فشرده و پی‌گیر تضمین کند.
ارسال نظر