نگاه سوم- بحث مبارزه با قاچاق فیلم‌ها مدتی است که به صورت جدی از سوی نهادهای مربوطه در حال پیگیری است امری که می‌تواند کمک بسزایی به اقتصاد سینمای ایران بکند. پس از نوروز با ورود فیلم «اخراجی‌ها» به بازار قاچاق، فعالیت در این زمینه شدت یافت. فروش این فیلم در گوشه خیابان‌ها حرف و حدیث‌های بسیاری را از سوی کارگردان فیلمش داشت.

بنابر بر خبرهای رسیده این فیلم به خارج از کشور از جمله کانادا نیز قاچاق شده است. محمد اربابی در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا بحث سوءاستفاده و سرقت آثار سینمایی را مساله‌ای می‌داند که با انجام اقدامات کنونی نمی‌توان آن را به طور کامل حل کرد. مدیرکل نظارت و ارزشیابی معاونت امور سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این گفت‌وگو، کوتاه کردن مدت اکران فیلم‌ها، افزایش تعداد سالن‌ها و اختصاص دومیلیارد ریال بودجه از سوی معاونت سینمایی را راهکارهای این اداره معرفی می‌کند.

اربابی با تاکید بر اینکه مبارزه با این پدیده باید به یک فرهنگ و مجموعه اقدامات تبدیل شود اظهار داشت: اصلی‌ترین اقدامی که تاکنون صورت گرفته و قصد داریم آن را در آینده هم ادامه دهیم، کوتاه کردن مدت اکران و افزایش مراقبت‌هایی است تا فضا را برای سوءاستفاده‌کنندگان بی‌اثر و حداقل کم اثر بکند. وی به فیلم «اخراجی‌ها» اشاره کرد و گفت:‌ در خصوص این فیلم اقداماتی انجام شد تا سرقت فیلم به حداقل برسد. بخشی از این اقدامات را صاحبان و پخش کنندگان فیلم و برخی دیگر را خودمان انجام دادیم. اربابی به تشریح اقدامات انجام‌ شده پرداخت و ادامه داد: بر اساس آیین نامه شورای صنفی نمایش هر فیلمی می‌تواند در ۱۸ سینما اکران شود، اما تعداد سینماهای اخراجی‌ها را به رقم ۳۰ سینما افزایش دادیم و فروش مناسب «اخراجی‌ها» هم نتیجه همین حرکت بود، در عین حال قصد داریم این روند را برای فیلم‌های مشابه هم ادامه دهیم.

وی ادامه داد: در یک ماه گذشته اداره کل نظارت و ارزشیابی به دلیل اینکه احساس می‌کرد، فیلم‌های نوروز به خصوص «اخراجی‌ها» و «مهمان» در معرض طمع سارقان قرار بگیرند، اعلام کرد، این فیلم‌ها در ایام نوروز می‌توانند تا سقفی که سینماها ظرفیت دارند به گونه‌ای که برای فیلم‌های دیگر محدودیت ایجاد نکنند به نمایش درآیند.

اربابی افزود: با توجه به توزیع و پخش نامناسب «شب بخیر فرمانده» عملا سه فیلم را در گردونه اکران داشتیم و با فرض اینکه ملاحظات لازم در خصوص «خون بازی» صورت بگیرد این اقدام را انجام دادیم و به این ترتیب «اخراجی‌ها» توانست در فرصت کوتاهی به رکورد ویژه‌ای دست پیدا کند و اگر در شرایط طبیعی در ۱۸ سینما اکران می‌شد، فروشی کمتر از یک‌میلیارد و ۲۰۰‌میلیون تومان داشت، ضمن آنکه زمان اکران آن را هم کم کردیم به هرحال این اقدامی است که براساس حساسیت‌های موجود و به فراخور شرایط می‌تواند برای سایر فیلم‌ها هم اتفاق بی‌افتد.

مدیر کل اداره نظارت و ارزشیابی ضمن اشاره به اقدامات انجام شده در طرح مبارزه با قاچاقچیان محصولات سینمایی که از ۲۸ بهمن ماه آغاز شده گفت: ‌با پیگیری‌هایی که انجام شد در دوره‌ای این مشکل فروکش کرد، اما به دلیل مواجه شدن با ایام نوروز و شرایط خاصی که معمولا در ابتدای سال داریم و نیروهایی که باید درگیر این ماجرا بودند، درگیر مسائل اجتماعی و امنیتی نوروز شدند این برخورد در دو هفته اول کمرنگ شد اما با پیگیری‌های صورت گرفته هم اکنون شکل بهتری به خود گرفته است.

وی مهمترین معقوله را برای مبارزه با این معضل مجراهای قانونی دانست و گفت: باید تعاملاتی با مجلس شورای اسلامی، نیروی انتظامی و شهرداری صورت بگیرد تا اقداماتی در زمینه تصویب قانون مصوب برای مقابله با این موضوع، حضور گسترده پلیس و همچنین برخورد با سد معبرکنندگان انجام شود تا فضا برای کار افراد در این زمینه ناامن شود.

اربابی تصریح کرد: موضع ما پیگیری و نهایتا در خواست کمک و مساعدت است و اقدام ویژه‌ای به لحاظ اجرایی نمی‌توانیم انجام دهیم چون جایگاهش را نداریم. وی از تخصیص اعتباری تا سقف ۲‌میلیارد ریال از سوی معاونت سینمایی برای مبارزه با قاچاق فیلمها خبر داد و گفت: ‌اگر این اعتبار از طرف صاحبان فیلم، پخش کنندگان و سینماداران همراهی و پشتیبانی نشود به کار بیهوده‌ای تبدیل می‌شود.

اما این اعتبار می‌تواند در حد ایجاد قفل‌های ویژه‌ای روی نوارهای DVD که به راحتی قابل شکستن نباشد و یا تهیه صندوق‌های مطمئن و قابل اطمینان که در طول اکران فیلمها با حضور نماینده‌ای از صاحبان فیلم، نسخه‌ای فیلم در آنجا قرار گیرد، تا مجموعه اتفاقات نرم‌افزاری و سخت افزاری را در طول سال کنترل کنیم.

این مدیر در ادامه ورود قاچاق فیلم‌های ایرانی را به بازار اجتناب ناپذیر دانست و گفت: وقتی نسخه‌ای از فیلم به شکل DVD در یک سالن ۲۰۰ نفره نمایش داده می‌شود و یا فیلم در استودیویی صداگذاری و جایی دیگر تله سینما می‌شود، به شکل طبیعی ممکن است در معرض سرقت قرار بگیرد بنابراین ما باید راه‌های دسترسی به این منابع را با تمهیدات و شیوه‌هایی به لحاظ قانونی دنبال کنیم تا این شرایط محدودتر و سخت‌تر شود.

وی با بیان اینکه باید به لحاظ قانونی مسائل را پیگیری شود، ادامه داد: خیلی از مقدمات انجام شده و طبیعتا برای اجرایی شدن نهایی آن از بخشی‌هایی که مربوط به مجلس، نیروی انتظامی و شهرداری است توقع داریم تا این موضوع پیگیری شود، اگر همه در این فرآیند که به تاراج رفتن سرمایه ملی فرهنگ کشور است حضور جدی داشته باشند ما آماده هستیم تا بتوانیم این پدیده را به شکل قابل توجهی سروسامان دهیم.

اربابی همچنین با اشاره به نقش اتحادیه تهیه کنندگان و شورای صنفی نمایش در مقابله با این مسئله اظهار داشت: به نظرمن آنقدر حجم خسارت بالا است که اشکالی ندارد در هر سینما یک گاوصندوق وجود داشته باشد و صاحبان فیلم و نمایندگانش آنرا کنترل کنند، همچنین شورای صنفی در قراردادهایی که با سینماها منعقد می‌کند موادی را قرار دهد تا مسوولیت صاحب سینما و کسانی که به فیلم دسترسی دارند و صاحبان استودیوها و صاحبان فیلم‌ها مشخص باشد که در صورت رخ دادن اتفاقی بتوان با مسوولش برخورد لازم انجام شود.

اربابی همچنین بحث بیمه محصولات سینمایی را رویکرد دیگری دانست که در حال دنبال شدن است و اظهار امیدواری کرد، امسال به مرحله اجرایی شدن برسد تا برای فیلم‌ها حاشیه امنیتی به وجود آید.

مدیر کل اداره نظارت و ارزشیابی بخش دیگری از مشکلات را نبود قانون قوی برای برخورد با قاچاقچیان محصولات سینمایی دانست.

اربابی خاطرنشان کرد: شورای مربوط در حال دنبال کردن این طرح است و بخش‌های زیادی از کار انجام شده و امیدوارم هستیم نهایی شود تا قوه قضاییه و قاضیان محترم به استناد آن بتوانند برخوردهای جدی‌تری با متخلفان داشته باشند.