قطع برخی همکاری‌ها با آژانس انرژی اتمی

دنیای اقتصاد-اعضای شورای امنیت سازمان ملل در آخرین ساعات روز شنبه، چهارم فروردین ماه به وقت تهران قطعنامه پیشنهادی ۱+۵ درباره فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان را تایید کردند. به گزارش ایسنا، قطعنامه ۱۷۴۷ شورای امنیت در حالی با فشارهای سیاسی آمریکا علیه فعالیت‌های صلح‌آمیز ایران به تصویب رسید که محمود احمدی‌نژاد، رییس‌جمهوری کشورمان، به دلیل کارشکنی مقامات آمریکایی در صدور روادید، سفر خود به نیویورک برای شرکت در جلسه شورای امنیت را لغو کرده بود.

سید محمدعلی حسینی، سخنگوی وزارت امور خارجه، در این باره گفت: به دلیل قصورهای آشکار و آگاهانه مقامات آمریکایی در عدم صدور مجوز روادید برای هیات همراه و گروه پروازی دکتر احمدی‌نژاد، رییس‌جمهوری اسلامی ایران، وی عملا از شرکت در جلسه شورای امنیت سازمان ملل، بازماند.

در قطعنامه جدید ضدایرانی شورای امنیت که خبر آن از سوی رسانه‌های غربی از جمله بی‌بی‌سی به عنوان «خبر فوری» مخابره شد، با گسترده‌تر شدن دامنه تحریم‌ها، ۲۸شخصیت حقیقی و حقوقی ایران شامل برخی محدودیت‌ها شده‌اند.

در قطعنامه ۱۷۴۷ آمده است: قطعنامه‌ جدید مکمل قطعنامه‌های پیشین از جمله ۱۶۹۶ و ۱۷۳۷ بوده و بر لزوم اجرای این قطعنامه‌ها همچنین بر الزام به معاهده منع تکثیر سلاح‌های هسته‌ای (NPT) و حقوقی که در این معاهده برای کشورهای عضو در نظر گرفته شده است، تاکید دارد.

در قطعنامه‌ جدید همچنین به گزارش‌های محمد البرادعی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره قطعنامه‌های ۱۶۹۶ و ۱۷۳۷ اشاره شده است و یک مهلت ۶۰روز دیگر برای ارایه گزارش البرادعی و اجرای قطعنامه اخیر از سوی ایران در نظر گرفته شده است.

در قطعنامه ۱۷۴۷ همچنین بر اهمیت تلاش‌های دیپلماتیک و مذاکره که حق ایران را برای برخورداری از انرژی هسته‌ای به رسمیت بشناسد، تاکید شده است.

در قطعنامه جدید که بر اساس بند ۴۱ فصل ۷ منشور سازمان ملل تهیه شده است، تاکید شده است:

ایران باید بدون تاخیر، اقداماتی را که از سوی شورای حکام بر آنها تاکید شده است، اجرا کند که این امر شامل اعتمادسازی درباره ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران است.

از تمام کشورها خواسته شده تا جلوی انتقال تجهیزات یا فن‌آوری‌‌هایی که در ارتباط با برنامه‌های هسته‌ای و موشکی ایران است را بگیرند. این امر می‌تواند کلیه افراد حقیقی و حقوقی مرتبط با برنامه‌ هسته‌ای ایران را شامل شود.همچنین، مسدود شدن حساب‌های مالی افرادی که گفته می‌شود در رابطه با برنامه هسته‌ای و موشکی ایران هستند در نظر گرفته شده است. این امر محدودیت‌های صدور ویزا برای برخی از مقامات ایرانی را نیز شامل می‌شود.

علاوه بر افراد و شخصیت‌هایی که در قطعنامه ۱۷۳۷ از آن یاد شده، قطعنامه‌ جدید موارد دیگری را در دایره تحریم‌ها قرار داده است:

گروه صنعتی متالورژی و مهمات‌سازی (گروه صنعتی آمیگ)، مرکز تولید و تحقیقات سوخت هسته‌ای اصفهان و مرکز فناوری اصفهان (که بخشی از سازمان انرژی اتمی ایران است و در فعالیت‌های غنی‌سازی نقش دارد)، شرکت کاوشیار (که یکی از شرکت‌های سازمان انرژی اتمی ایران است)، صنایع شیمیایی پارچین (که بخشی از سازمان صنایع دفاعی ایران است که در تولید مهمات، مواد منفجره و سوخت جامد برای موشک و راکت نقش دارد)، مرکز تحقیقات هسته‌ای کرج (که بخشی از بخش تحقیقات سازمان انرژی اتمی ایران است)، شرکت انرژی نوین (که در داخل سازمان انرژی اتمی ایران فعال بوده و بودجه‌هایی را از طرف این سازمان منتقل کرده است)، گروه صنعتی موشک‌های کروز (که بخشی از گروه صنعتی موشکی نیروی دریایی ایران بوده و در کار تولید و توسعه موشک‌های کروز و موشک‌های کروز دریایی فعال است)، بانک سپه و بانک سپه بین‌المللی (بانک سپه خدمات مالی سازمان صنایع هوا و فضای ایران را تامین می‌کند)، گروه صنعتی صنام (که یکی از بخش‌های سازمان انرژی اتمی ایران بوده و در کار تجهیز برنامه‌های موشکی ایران نقش داشته است)، گروه صنعتی «یامهدی» (که یکی از زیرمجموعه‌های سازمان انرژی اتمی ایران است و در خرید تجهیزات موشکی نقش داشته است)،‌ صنایع هوانوردی قدس (که تولیدکننده هواپیماهای بدون سرنشین، پراگلایدر، چترنجات و غیره است)، شرکت خدمات هوایی پارس (تهیه‌کننده هواپیماهایی از جمله ام- آی ۱۷۱ است که از سوی سپاه مورد استفاده قرار می‌گیرد)، صنایع هوایی شوا.

در قطعنامه ۱۷۳۷ شورای امنیت نام شرکت‌ها و افراد زیر در لیست تحریم‌ها قرار گرفته بود که در قطعنامه ۱۷۴۷ نیز بر آن تاکید شده است:

الف) شرکت‌های دست‌اندرکار برنامه هسته‌ای از جمله: ۱- سازمان انرژی اتمی ایران، ۲- شرکت انرژی مصباح، ۳- کالا الکتریک، ۴- شرکت پارس‌تراش، ۵- تکنیک فرآیند،‌ ۶- سازمان صنایع دفاعی، ۷- هفتم تیر (از شرکت‌های فرعی سازمان صنایع دفاعی که این طور در نظر گرفته شده که مستقیما در برنامه هسته‌ای ایران دست دارد.)

ب) شرکت‌های دست‌اندرکار برنامه‌ موشکی بالستیک ایران، شامل ۱- سازمان صنایع هوا و فضا، ۲- گروه صنعتی شهید همت ۳- گروه صنعتی شهید باقری، ۴- گروه صنعتی فجر.

دقایقی پس از تصویب قطعنامه وزیران خارجه کشورهای دارای حق وتو در شورای امنیت شامل چین، فرانسه، روسیه انگلیس و آمریکا و نیز آلمان که از کشورهای عضو دائم این شورا نیست با انتشار اطلاعیه‌ای پیشنهاد کردند در صورتی که راه‌حل قابل قبول دو جانبه‌ای برای آغاز مذاکرات ارائه شود انجام مذاکرات بیشتر با جمهوری اسلامی ایران امکان‌پذیر خواهد بود. وزارت امور خارجه آمریکا نیز با انتشار اطلاعیه‌ای که مورد تایید اتحادیه اروپا قرار گرفت بر تعهد خود به راه‌حل مذاکره با ایران در خصوص نگرانی‌های جامعه بین‌المللی اذعان داشتند.

منوچهر متکی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز شنبه چهارم فروردین در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد تصریح کرد: تحریم‌های سیاسی و اقتصادی کوچک‌تر از آن هستند که ملت ایران را به کوتاه آمدن از خواسته‌های بر حق و قانونی خویش وادار کند.

به گزارش ایسنا وی خطاب به اعضای شورای امنیت سازمان ملل گفت:‌ جمهوری اسلامی ایران با اطمینان از صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های خود همواره بر گزینه تعامل و همکاری تاکید دارد و تهران نه در پی تقابل است و نه چیزی فراتر از حقوق لاینفک خود را انتظار دارد.

وزیر امور خارجه کشورمان اظهار داشت: به شما اطمینان می‌دهم که فشار و ارعاب موجب تغییر سیاست ما نخواهد شد. اگر برخی کشورها امید بسته‌اند که صدور قطعنامه‌های پی در پی موجب تزلزل در اراده ملت بزرگ ایران خواهد شد، تردید نکنند که یک بار دیگر در مقابل انقلاب اسلامی ملت ایران دچار شکست اطلاعاتی و تحلیل شده‌اند.

متکی گفت: تنها خاصیت این قطعنامه این است که ملت‌ها و دولت‌های آزادی‌خواه دنیا هرچه بیشتر اطمینان می‌یابند که برای احقاق حقوق خود هیچ اعتمادی به مسیرهای چند جانبه و ساز و کارهای بین‌المللی نیست.

قطع همکاری با آژانس

در پی تصویب قطعنامه ۱۷۴۷ علیه ایران سخنگوی دولت، از مصوبه هیات وزیران در راستای تجدیدنظر در همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خبر داد و گفت برخی همکاری‌های سازمان انرژی اتمی با آژانس تا بازگشت پرونده ایران از شورای امنیت به این آژانس متوقف خواهد شد.

به گزارش خبرگزاری فارس، غلامحسین الهام سخنگوی دولت با اشاره به صدور قطعنامه غیرقانونی شورای امنیت سازمان ملل، گفت: هیات‌وزیران در جلسه‌ای به ریاست رییس‌جمهور، در جهت اجرای قانون الزام دولت به تجدیدنظر در همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مصوب مجلس شورای اسلامی مقرر کرد که بخشی از همکاری‌های سازمان انرژی اتمی کشورمان با این آژانس تا زمان بازگشت موضوع هسته‌ای ایران از شورای امنیت به آژانس و عادی شدن آن، متوقف شود.

سخنگوی دولت با بیان اینکه مصوبه هیات وزیران با استناد به قانون الزام دولت به تجدیدنظر در همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مصوب مجلس شورای اسلامی و با توجه به قطعنامه غیرقانونی ۱۷۴۷ شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی ایران اتخاذ شده است، تصریح کرد: از این پس سازمان انرژی اتمی کشورمان اجرای بندهای یک و ۳ ترتیبات فرعی موافقت‌نامه پادمان خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را که در راستای همکاری بیشتر با آژانس پذیرفته بود، تا زمان بازگشت پرونده ایران از شورای امنیت به آژانس و عادی شدن آن، متوقف می‌کند.

الهام در ادامه خاطرنشان کرد: اجرای بند یک و ۳ ترتیبات فرعی پادمان، جمهوری اسلامی ایران را موظف می‌کرد قبل از برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری جهت ایجاد هر نوع تاسیسات و اجرای برنامه‌های مرتبط با موضوع هسته‌ای، جزئیات آن را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کند؛ در حالی که بر اساس موافقنامه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای، کشورهای عضو این معاهده موظف به اعلام برنامه‌های هسته‌ای خود تنها ۶ماه قبل از آغاز بهره‌برداری از آن بودند.

سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان نیز با اظهار تاسف از صدور قطعنامه ۱۷۴۷ شورای امنیت سازمان ملل در خصوص پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران اظهار داشت: قطعنامه ۱۷۴۷ در حالی صادر گردید که جمهوری اسلامی ایران به اعتراف آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هیچ گونه انحرافی در برنامه هسته‌ای خود نداشته و متعهد و پایبند به معاهده منع اشاعه بوده و تمامی تاسیسات هسته‌ای خود را تحت نظارت مستمر بازرسان آژانس قرار داده بود؛ لذا از نظر ما قطعنامه صادره ضمن اینکه غیرقانونی و غیرقابل توجیه است. همچنین در چارچوب وظایف شورای امنیت سازمان ملل نیز قرار نداشته است.

گفت‌وگوی تلفنی لاریجانی و سولانا

دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان دو روز پس از تصویب قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران در گفت‌وگوی تلفنی با خاویر سولانا مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا صدور قطعنامه اخیر شورای امنیت را نشان دهنده مسیر اشتباه در پیش گرفته شده از سوی قدرت‌های بزرگ دانست.

به گزارش ایسنا خاویر سولانا در گفت‌وگوی تلفنی با لاریجانی تمایل بسیار زیاد خود برای حل پرونده هسته‌ای ایران از طریق مذاکره را ابراز داشت.براساس گزارش رویتر آنها همچنین بر سر انجام گفت‌وگوهای بیشتر در آینده نزدیک توافق کردند.

در این گفت‌وگو لاریجانی به سولانا گفت که قطعنامه‌ای که از سوی شورای امنیت علیه ایران تصویب شد نشان داد که قدرت‌های بزرگ که در پشت پرده این اقدام بوده‌اند در مسیر صحیحی حرکت نمی‌کنند.

سولانا پس از انجام این گفت‌وگو اظهار داشت که اواخر این هفته مجددا با لاریجانی صحبت می‌کند تا شاید راه برای آغاز دوباره مسیر مذاکرات هموار شود.لاریجانی نیز گفت‌وگوی خود با سولانا را «صریح و شفاف» توصیف کرد.سولانا قبل از انجام این گفت‌وگوی تلفنی با لاریجانی تاکید کرده بود که ایران کشوری مهم و برای اتحادیه اروپا شریکی ارزشمند است و اروپا خواهان گسترش روابط با ایران است.وی افزود: من حاضرم به نوبه خود هر کار ضروری را انجام دهم و هرگز راه حل‌های سیاسی را کنار نخواهم گذاشت.

انتقاد متکی از قطر

متکی وزیر امور خارجه کشورمان با شیخ حمدبن خلیفه آل ثانی امیر قطر دیدار و گفت‌وگو کرد و ضمن ابراز تعجب از رای قطر در شورای امنیت علیه ایران تاکید کرد: مواضع جمهوری اسلامی ایران در خصوص فعالیت‌های هسته‌ای، مسالمت‌آمیز، روشن و شفاف است.

وی افزود: ما فعالیت‌های خود را تا دستیابی کامل به حقوق مشروع ملت ایران ادامه خواهیم داد.

ناامیدی آمریکا

سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نسبت به واکنش ایران در قبال قطعنامه ۱۷۴۷ ابراز ناامیدی کرد.

به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری کویت، تام کیسی، در نشست خبری نسبت به آنچه آن را ادامه سیاست‌های ایران درباره رویارویی با جامعه بین‌المللی خواند هشدار داد و افزود که کشورش مایل است شاهد صدور قطعنامه سوم شورای امنیت در چارچوب ابزارهای مسالمت‌آمیز و دیپلماتیک باشد.

از سوی دیگر سخنگوی کاخ سفید با ابراز ناامیدی از اعلام کاهش همکاری‌های ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: از ایران می‌خواهیم تا در این تصمیم تجدیدنظر کند.

سخنگوی کاخ سفید با تاکید بر این که آمریکا قصد جنگ علیه ایران را ندارد مدعی شد که تصمیم ایران قویا در مخالفت با خواسته‌های جامعه جهانی است و افزود: همه ما مایلیم شاهد تعلیق غنی سازی از سوی ایران باشیم.با این حال، رابرت گیتس وزیر دفاع آمریکا نیز ضمن درخواست برای واقع گرایی بیشتر در مورد اهداف و مقاصد تهران گفت که آمریکا آماده انجام سطح بالاتری از تعاملات با ایران است.

معاون وزیر خارجه آمریکا نیز اعلام کرد: ما همچنان فرصت کافی برای حل مسالمت‌آمیز پرونده هسته‌ای ایران که بسیاری نگرانند از طریق نظامی حل شود، در اختیار داریم.

از سوی دیگر وزارت امور خارجه آمریکا به طور رسمی اعلام کرد که در راستای اجرای قطعنامه ۱۷۳۷ شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران، سرمایه‌های سازمان صنایع دفاع ایران را مسدود می‌کند.

به گزارش ایسنا، پایگاه اینترنتی وزارت امور خارجه آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که دارایی‌های سازمان صنایع دفاع ایران را به سبب وارد شدن در فعالیت‌هایی که به طور عینی به توسعه برنامه‌های هسته‌ای و موشکی ایران کمک کرده است، مسدود می‌کند.

از دیگرسو روسای جمهور دو کشور روسیه و چین طی یک بیانیه مشترک اعلام کردند که مشکل برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران باید منحصرا از طریق مسالمت‌آمیز و مذاکره حل شود.

ژاپن نیز اعلام کرد از تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران حمایت خواهد کرد.

به گزارش شبکه‌ خبری بلومبرگ، یاسوهیسا شیوزاکی دبیر کابینه ژاپن در یک کنفرانس مطبوعاتی در توکیو با ادعای اینکه قطعنامه‌ شورای امنیت نشانگر موضع یکپارچه جامعه بین‌المللی بود، گفت: ما از ایران می‌خواهیم تا از طریق کانال‌های دیپلماتیک هر چه سریع‌تر به میز مذاکرات بازگردد.

وی همچنین افزود: این قطعنامه هیچ تاثیری بر توسعه حوزه نفتی آزادگان که با حضور شرکت‌های ژاپنی انجام می‌شود نخواهد داشت.

شیوزاکی گفت: توسعه نفتی برای ژاپن امری بسیار مهم اما موضوعی جداگانه است. ما باید در خصوص مسایل هسته‌ای قاطعانه عمل کنیم.