دنیای اقتصاد - معاون وزیر امور خارجه می‌گوید: «در روابط اقتصادی با بسیاری از کشورها دلار را کنار گذاشته‌ایم و در حال کنار گذاشتن یورو هستیم.» عباس عراقچی درباره نحوه دریافت پول نفت ایران از کشورهایی مانند هند، ژاپن و کره جنوبی نیز تصریح می‌کند: «با هر کشوری مکانیزم و روش خاصی برای پرداخت عواید نفتی ایران داریم.» برنامه حذف دلار و یورو از مبادلات تجاری ایران با دیگر کشورها، از چند سال قبل آغاز شده است؛ اما به نظر می‌رسد اخیرا سرعت بیشتری به خود گرفته باشد. معاون وزیر امور خارجه: در حال کنار گذاشتن یورو از مبادلاتمان هستیم

خداحافظی با یورو در مبادلات تجاری

دنیای اقتصاد- معاون وزیر امور خارجه می‌گوید: در روابط اقتصادی با بسیاری از کشورها دلار را کنار گذاشته‌ایم و در حال کنار گذاشتن یورو هستیم.

عباس عراقچی این خبر را در گفت‌وگو با ایرنا، خبرگزاری رسمی دولت داده است؛ اما توضیح بیشتری درباره این موضوع ارائه نکرده است. با این حال به نظر می‌رسد این موضوع در ادامه تلاش ایران برای کاهش وابستگی خود به ارزهای دول غیرهمسو انجام شده باشد.

ایران در سال‌های اخیر توانسته بود دلار را از بخش زیادی از مبادلات تجاری خود با سایر کشورها حذف کند. مقامات بلندپایه اقتصادی کشورمان همواره از این موضوع به عنوان راهی برای گریز از تحریم‌های یکجانبه ایالات متحده یاد کرده بودند. در بدو این امر، از یورو به عنوان جایگزین اصلی واحد پول آمریکا در مبادلات تجاری ایران با سایر کشورها استفاده می‌شد، اما اینک و پس از تحریم‌های نفتی و بیمه‌ای که اتحادیه اروپا علیه کشورمان اعمال کرد، به نظر می‌رسد مقامات تهران مصمم شده‌اند یورو را نیز از مبادلات دوجانبه با سایر کشورها حذف کنند. موضوعی که محمود احمدی‌نژاد، رییس‌جمهور بارها بر آن تاکید کرده و در نشست‌های دو یا چندجانبه خود با مقامات سایر کشورها خواهان استفاده از پول رایج این کشورها در مبادلات شده است.

این برنامه البته قدمت بسیاری در دولت دهم دارد. سال ۸۹ بود که محمدرضا رحیمی، معاون اول رییس‌جمهور اعلام کرد: ایران پس از کاهش استفاده از دلار آمریکا در سبد ارزی خود، اکنون در فکر حذف یورو در معاملات نفتی است.وی از رده خارج کردن دلار و یورو در معاملات نفتی ایران را به عنوان یک اولویت مهم، مطرح کرده بود. اما اظهارات عراقچی نشان می‌دهد این برنامه به مراحل پایانی اجرای خود نزدیک می‌شود و به نظر می‌رسد مهم‌ترین دلیل آن نیز، اعمال تحریم‌های اتحادیه اروپا و رفتار غیردوستانه این اتحادیه در برخوردهای سیاسی اخیر با تهران باشد. هرچند شاید تضعیف قدرت یورو (پول واحد اروپایی) در مقابل سایر ارزهای معتبر دنیا نیز در این زمینه مزید بر علت شده باشد. اتفاقی که در پی بحران بدهی کشورهای اروپایی در سال‌های اخیر، باعث گمانه‌زنی‌هایی درباره پایان دوران یورو و انحلال منطقه پولی واحد اروپا نیز شده است.

شیوه دریافت پول نفت از ژاپن، هند و کره جنوبی

در هر حال، عباس عراقچی در مصاحبه خود با خبرگزاری رسمی دولت درباره نحوه دریافت پول نفت ایران از سوی کشورهایی مانند هند، ژاپن و کره جنوبی گفت: با هر کشوری مکانیزم و روش خاصی برای پرداخت عواید نفتی ایران داریم؛ مثلا در مورد هند بخشی را به روپیه می‌پردازند و بخشی را به یورو؛ آن بخشی که به روپیه پرداخت می‌شود، از مجموع واردات ما از این کشور کمتر است.

دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه خاطرنشان کرد: سال‌ها است که پول نفت خود را از ژاپن به صورت ین می‌گیریم که در کنار دلار و یورو از ارزهای معتبر دنیا است و در تمامی دنیا نیز می‌توان آن را خرج کرد.

سفیر پیشین ایران در ژاپن تصریح کرد: ‌ژاپنی‌ها نخستین کشور در آسیا بودند که بیمه نفتکش‌های ما را قبول کردند و درباره نقل و انتقال پول نیز کمترین مشکل را با آنها داریم.

عراقچی همچنین با اشاره به تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران گفت: اگر چین و روسیه در شورای امنیت مقاومت نمی‌کردند، تحریم‌های یکجانبه نفتی و بانکی به جای اینکه تحریم‌های یکجانبه باشد، به صورت قطعنامه‌های شورای امنیت تصویب می‌شد و دیگر لازم نبود آمریکایی‌ها هم به هر کشوری برای اجرای تحریم‌ها علیه ایران باج دهند.

وی با بیان اینکه موفق شده‌ایم مکانیزم‌های جدیدی را در روابط با سایر کشورها کشف کنیم، تصریح کرد: نفتکش‌های ما را بیمه نکردند، بیمه ایرانی فعال شد و به تدریج به کشورهای مختلف قبولاندیم که این بیمه را قبول کنند که اول از همه ژاپن و بعد کره جنوبی و هند قبول کردند.

وی افزود: تصور آمریکایی‌ها این بود که با تحریم بیمه نفتکش‌ها، کل صادرات نفت ایران قطع خواهد شد و نفتکش‌های ایرانی دیگر حرکت نخواهند کرد؛ اما با کشف ظرفیت‌های جدید و نشان دادن توانایی‌ها در عرصه تجارت خارجی نشان داده‌ایم که این‌گونه نیست.