نوسان ارزها
بانکهای مرکزی کشورهای ثروتمند در مسیرهای متفاوت
منبع: اکونومیست
ین ژاپن از ۱۱ مارچ یعنی زمانی که زلزله و سونامی رخ داد تاکنون نوسانات زیادی را تجربه کرده. در همان ساعتهای اول با پیشبینی سفته بازها (یا به قول یکی از مقامات رسمی ژاپن دزدان آب زیر کاه)، مبنی بر اینکه شرکتهای ژاپنی برای تامین هزینههای بازسازی و پوشش پرداختهای بیمه مجبورند سرمایههای خود را به کشورشان بازگردانند، بهای ین ناگهان افزایش یافت.
محمدحسین تاجورپور
منبع: اکونومیست
ین ژاپن از ۱۱ مارچ یعنی زمانی که زلزله و سونامی رخ داد تاکنون نوسانات زیادی را تجربه کرده. در همان ساعتهای اول با پیشبینی سفته بازها (یا به قول یکی از مقامات رسمی ژاپن دزدان آب زیر کاه)، مبنی بر اینکه شرکتهای ژاپنی برای تامین هزینههای بازسازی و پوشش پرداختهای بیمه مجبورند سرمایههای خود را به کشورشان بازگردانند، بهای ین ناگهان افزایش یافت. پس از آن به دنبال نگرانیهای پیش آمده از تاثیرات منفی افزایش بهای ین بر فرآیند بازسازی ژاپنِ پس از فاجعه، بانکهای مرکزی کشورهای عضو G۷، حدود ۲۵ میلیارد ین روانه بازار کردند که این امر تنها ظرف مدت یک روز ارزش ین را حدود سه درصد کاهش داد. این کاهش ارزش ادامه یافت و در ۶ آوریل نرخ برابری ین و دلار به ۸۵ ین به ازای هر دلار رسید.
هماکنون ارزش ین تحت تاثیر نیروهای متضاد موجود در بازار به نوسانات خود ادامه میدهد. زمانی که تصور ریسک در ذهن سرمایهگذاران بالا میرود - برای مثال، ۱۲ آوریل هنگامی که اعلام شد بحران اتمی ژاپن ادامه دارد و درجه هشدار آن به جدیت فاجعه چرنوبیل رسیده- نیروهای اعمالی از سوی بازار موجب افزایش بهای ین میشود. تحلیلگران بر این باورند که بهای ارزهایی مانند ین و فرانک سوئیس که به طور سنتی به عنوان ذخایر مطمئن در زمانهای بحرانی محسوب میشوند با افزایش تلقی ریسک بازار از دید سرمایهگذاران، افزایش مییابد. طلا نیز که در ۱۱ آوریل به یک رکورد قیمت تاریخی دست یافت مدیون همین فرار به نقطه امن از سوی سرمایهگذاران است.
این فلز درخشان همچنین از نگرانیهای موجود پیرامون احتمال وقوع تورم افسارگسیخته به سبب سیاستهای پولی سستپایه و افزایش قیمت نفت، نیز سود میبرد. عکسالعمل بانکهای مرکزی به این نگرانیها موجب ایجاد نیرویی دیگر در بازار، این بار در جهت کاهش قیمت ین میشود یعنی مهاجرت ارزها. اتفاقی که طی آن سرمایهگذاران با استقراض از ارزهای کم بهره جهت تامین مالی برای سرمایهگذاری در ارزهای با بهره بالاتر استفاده میکنند.
بسیاری چنین استدلال میکنند که تصمیم بانک مرکزی اروپا در ۷ آوریل به جهت افزایش نرخ بهره در منطقه یورو و پیشبینی افزایشهای بعدی، موجب بالا رفتن مهاجرت ارزها شده. یک شکاف نرخ بهره بین دلار و ین در یک سو و ارزهای پر بازده چون یورو در سوی دیگر در حال ایجاد است. این شکاف میتواند قدرت گرفتن یورو در برابر دلار در چند هفته اخیر را با وجود مشکلات ناشی از بحران بدهیهای دولتی ناحیه یورو توجیه کند.
این مساله همچنین علت افزایش ارزش دلار استرالیا را که از ابتدای سال جاری میلادی تاکنون ادامه داشته توضیح میدهد. بانک مرکزی استرالیا (RBA) جزو اولین بانکهای مرکزی کشورهای ثروتمند بود که شروع به بالا بردن نرخ بهره کرد. در طول دوره بحران تقریبا همه کشورهای درگیر نرخ بهرهها را پایین آورده بودند. ارتباط عمیق اقتصاد استرالیا با رشد فزاینده چین از طریق صادرات مواد اولیه نشان میدهد که بعید است RBA سیاست افزایش نرخ بهره خود را حداقل در آینده نزدیک تغییر دهد.
بانک مرکزی آمریکا نیز بعید است به این زودیها تغییری در سیاستهای خود ایجاد کند و این بدان معنا است که کاهش ارزش دلار ادامه مییابد. شاخص روزانه ارزش دلار در برابر ارزهای عمده جهانی در ۸ آوریل به عدد ۶۹/۹۲ رسید که کمترین میزان این شاخص از ۲۳ می۲۰۰۸ تاکنون بوده است. شاخص ماهانه ارزش دلار در برابر ارزهای عمده جهانی نیز در ماه مارچ برای چهارمین ماه پیاپی کاهش یافت.
برای آمریکاییهایی که نگران آینده صادراتی کشورشان هستند این کاهش ارزش دلار خبری خوش خواهد بود. در ماه فوریه (آخرین ماهی که اطلاعات تجاری آن موجود است)، ارزش واقعی دلار نسبت به همین زمان در سال پیش ۵/۴ درصد کمتر شده، اما با وجود اینکه کسری تراز تجاری آمریکا در ماه فوریه کاهش داشته دلیل آن را میتوان تنها در این دانست که در این مدت صادرات کمتر از واردات کاهش یافته، البته این کسری هنوز هم ۶ میلیارد دلار بالاتر از میزان خود در سال گذشته، زمانی که اوباما برنامه خود برای دو برابر کردن صادرات ظرف مدت ۵ سال را اعلام کرد است. هدفی که رسیدن به آن تنها با پایین آوردن ارزش دلار ممکن نیست.
ارسال نظر