دستمزد‌های تله‌تئاتر در حال حاضر واقع‌بینانه نیست

ایسنا - محمد یعقوبی پاییز سال گذشته تله‌تئاتر «خانم ساویج عجیب» را برای شبکه چهار کارگردانی کرد و پس از ۸ ماه پخش این نمایش تلویزیونی را با مناسبت روز مادر، همزمان می‌بیند. او در گفت‌وگویی با ایسنا به پرسش‌هایی درباره پخش تله‌تئاترها در قالب یک قسمت، اعمال تغییر و حذفیات در متن نمایشنامه «خانم ساویج عجیب» و دستمزدهای عوامل ساخت نمایش‌های تلویزیونی پاسخ گفت. این کارگردان تئاتر در پاسخ این پرسش که آیا پخش «خانم ساویج عجیب» در قالب یک قسمت ۱۱۷ دقیقه‌ای، از تعداد مخاطب این نمایش در تلویزیون نمی‌کاهد؟ گفت: من طرفدار پخش یک قسمتی نمایش‌های تلویزیونی هستم؛ چراکه معتقدم همان‌طور که تئاتر در یک نشست اجرا می‌شود، تله‌تئاتر نیز باید در یک قسمت پخش شود.

وی ادامه داد: تصور من این نیست که مخاطب عام تلویزیون تله‌تئاتر می‌بیند و معتقدم این ساختار مخاطب خاص خود را دارد؛ این در حالی است که پخش چند قسمتی نمایش‌های تلویزیونی، باعث می‌شود که مخاطب خاص نیز قسمت‌های بعد را دنبال نکند و گاه فراموش کند که قرار است قسمت بعدی یک نمایش تلویزیونی هفته آینده پخش شود.

یعقوبی تاکید کرد: نمایش تلویزیونی یک سریال نیست که مخاطب پس از چند قسمت به آن عادت کند؛ تله‌تئاترها حداکثر در قالب چهار قسمت ساخته می‌شوند، بنابراین بیننده ترجیح می‌دهد تکلیف قصه در یک قسمت روشن شود.

این کارگردان در عین حال یادآور شد: شبکه چهار، شبکه مخاطبان خاص است و بهتر است برنامه‌های این شبکه دست‌کم مخاطب خاص خود را راضی کند؛ البته پخش یک قسمتی نمایش‌های تلویزیونی باعث می‌شود که مخاطب عام نیز کم‌کم عادت کند که به تماشای تئاتر بنشیند.

او در ادامه با اشاره به تله‌تئاتر «زمستان ۶۶» که طی سال‌های گذشته برای تلویزیون کارگردانی کرد، گفت: یکی از ناراحتی‌های من این بود که «زمستان ۶۶» در قالب دو قسمت پخش شد؛ البته در آن زمان متاسفانه آقای رحمان سیفی‌آزاد که طرفدار پخش تک قسمتی تله‌تئاترها هستند، مدیر گروه نبود. «زمستان ۶۶» در مدت زمان ۱۰۵ دقیقه در قالب دو قسمت پخش شد، این درحالی است که «خانم ساویج عجیب» در مدت زمانی بیشتر یعنی در قالب ۱۱۷ دقیقه، در یک قسمت پخش می‌شود.

او با اشاره به تم کمدی تله‌تئاتر «خانم ساویج عجیب»، خاطرنشان کرد: گمان می‌کنم تم و فضای این تله‌تئاتر، بتواند مخاطب تلویزیون را نگه دارد. با این حال اگر مدت زمان بالا در تعداد مخاطبان تاثیر منفی بگذارد، باز هم ترجیح می‌دهم «خانم ساویج عجیب» در یک قسمت پخش شود.

یعقوبی در پاسخ به پرسشی درباره تغییرات احتمالی در متن نمایشنامه، برای تبدیل آن به یک نمایش تلویزیونی، اظهار کرد: اگر متن تله‌تئاتر با نمایشنامه مقایسه شود، می‌توان گفت در متن اندکی دست برده‌ام. متن «خانم ساویج عجیب» کوتاه شده‌است و این بدان علت نیست که نباید بلند می‌بود، بلکه به این دلیل است که من آن لحظات را دوست نداشتم.

او ادامه داد: در متن اصلی نمایشنامه «خانم ساویج عجیب» نمای «پی او وی» وجود ندارد، ولی من یک دوربین مداربسته در نمایشنامه تعریف کردم که به نظر می‌رسد آدم‌ها در آسایشگاه دیده می‌شوند.

کارگردان «خانم ساویج عجیب» در پاسخ به این پرسش که آیا متن اصلی نمایشنامه برای پخش از تلویزیون با حذفیاتی مواجه بوده‌است؟ تصریح کرد: اصولا تلویزیون یکسری محدودیت‌هایی دارد و متن «خانم ساویج عجیب» هم به تبع آن، تغییراتی کرده‌است؛ برای مثال تلویزیون با نشان‌دادن ساز مشکل دارد و یکی از شخصیت‌های این نمایشنامه ویولن می‌نوازد؛ بنابراین این بخش را تغییر دادیم. حذفیاتی از این دست را در «خانم ساویج عجیب» شاهد بودیم.

یعقوبی در پاسخ به پرسشی درباره ارزیابی وی از بودجه اختصاص یافته به ساختار تله‌تئاتر در تلویزیون، تاکید کرد: دستمزد‌ها در حال حاضر واقع‌بینانه نیست؛ پس از این‌که مرکز هنرهای نمایشی در مبلغ دستمزدها برای اجرا تجدیدنظر کرد، دستمزدهای تله‌تئاتر در تلویزیون پایین‌تر از تئاتر شد. البته گاه این توجیه از سوی مسوولان تلویزیون مطرح می‌شود که شما به اندازه‌ای که برای اجرای یک تئاتر وقت می‌گذارید، برای تله‌تئاتر تمرین نمی‌کنید؛ اما من هم این مساله را مطرح می‌کنم که در تمام دنیا قانون کپی‌رایت رعایت می‌شود و هر بار که یک تله‌تئاتر از شبکه‌ای پخش می‌شود به عوامل آن دستمزد پرداخت می‌کنند؛ بنابراین حال که شما قانون کپی‌رایت را رعایت نمی‌کنید، دستمزد قابل توجهی به عوامل بدهید تا پخش چندین باره کارها را توجیه کند.

وی در پاسخ به این پرسش که در صورت بالاتر بودن دستمزد‌ها در تئاتر، چرا هنرمندان این عرصه هم‌چنان به ساخت و بازی در نمایش‌های تلویزیونی تمایل نشان می‌دهند و آیا پس از مدتی این مساله در همکاری آنان با تلویزیون خللی وارد نمی‌کند؟ گفت: این قضیه دلی است؛ اگر کار محبوب ما ساخت تئاتر یا بازی در آن نبود، می‌توانستیم شغل‌های پردرآمدتر و بهتری انتخاب کنیم. تئاتر برای ما لذت‌بخش است؛ ضمن این‌که از طریق ساخت یک نمایش تلویزیونی می‌توان با مخاطبان بسیاری در ایران ارتباط برقرار کرد، اما یک تئاتر را تعداد محدودی بیننده تماشا می‌کنند.