نشان دهیم اقتصاد هنر ایران مهم است

نگاه سوم- نگارخانه «ساربان» عصر پنج‌شنبه سی‌ام اردیبهشت ۸۹ با حضور پررنگ چهره‌های شاخص جامعه هنری ایران آغاز به کارکرد. در مراسم افتتاحیه این نگارخانه «پرویز کلانتری»، نقاش صاحب سبک و پیشکسوت در سخنانی ورود قدرتمند بخش خصوصی به عرصه هنر را بسیار شوق انگیز خواند و گفت:« خوشحالم که اتفاقات بنیادین در عرصه هنر را بخش خصوصی رقم می‌زند. این بسیار شوق انگیز است. هر جای دنیا هم به همین نحو است.»

وی افزود: «آنچه امروز با افتتاح نگارخانه ساربان و تلاش‌های دیگر مجموعه‌داران در حال انجام است، در واقع کمک بخش خصوصی به دولت است که به خصوص در این مقطع تاریخی و حساس، بسیار مهم است و از این جهت برایم هیجان آور است که این روند تلاش دارد خلأ‌های موجود را پر کند.» در ادامه این مراسم «زیواکرائوس» هنرمند و مدیر گالری «ایکوفا» نیز در سخنان کوتاهی با اعلام اینکه از دیدن آثار نمایشگاه ساربان به شوق آمده است و آثار هنرمندان ایرانی را ستایش می‌کند، ابراز امیدواری کرد که بتواند برای حضور گالری ساربان در بینال ونیز قدم‌های مثبتی بر دارد.

احمد مسجدجامعی، وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی و عضو کنونی شورای شهر تهران دیگر سخنران مراسم افتتاحیه نگارخانه ساربان بود. مسجدجامعی با یادآوری این نکته که حتی در زمان تدوین سند چشم‌انداز بیست ساله ایران از نظر هنر، رتبه نخست منطقه خاورمیانه را داشت، گفت: «امروز وقت آن است تا به موازات جایگاه تثبیت شده هنر ایران در عرصه معنویت، به دنیا نشان دهیم که هنر ایران از نظر اقتصادی نیز حائز اهمیت است.»

دکتر علیرضا سمیع‌آذر، مدیر کل اسبق هنر‌های تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دارنده نشان افسری فرهنگ و هنر دولت فرانسه دیگر سخنران مراسم افتتاح نگارخانه ساربان بود. وی گفت: در حالی که رویکرد اقتصادی به هنر در غرب پیشینه‌ای به اندازه یک قرن دارد، در خاورمیانه یک دهه است به این موضوع التفات شده است، اما در همین مدت کوتاه و در سال ۲۰۰۸ که سال شکوفایی رونق اقتصاد هنرهای تجسمی بود، چهار اثر هنری ایران فراتر از یک میلیون دلار به فروش رسیدند تا ما صاحب رکورد گران‌ترین آثار هنرمندان خاورمیانه، شبه قاره هند، آسیای میانه، بخش عظیمی از آسیا، اروپای شرقی و کشورهای اسکاندیناوی باشیم. این یک موقعیت استثنایی برای هنرهای تجسمی ایران است. مدیرکل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال‌های ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۴ گفت: این اتفاق بزرگ مربوط تلاش و سیاستگذاری‌های ۱۲ سال پیش است که در پنج سال اخیر به نحو میمنت‌بخشی به ثمر نشسته است و امروز این باور وجود دارد که اثر هنری به مثابه یک کالای اقتصادی، ارزش افزوده بالایی دارد و سرمایه‌گذاری روی آن بسیار مطمئن و تضمین شده است.

وی هنر تجسمی ایران را به شکل بی‌سابقه‌ای بین‌المللی ارزیابی کرد و گفت: «در حالی که آثار هنری عرب‌ها را فقط خریداران عرب، آثار هنری ترک‌ها را فقط ترک‌ها و آثار هنری هندی‌ها را فقط هندی‌ها می‌خرند، آثار هنری ایرانیان را عمدتا غیرایرانی‌ها می‌خرند. دست کم همین چهار رکوردی که چهار اثر ایرانی در سال ۲۰۰۸ خلق کردند، توسط خریداران غیرایرانی رخ داده است. این همان اقبال بین‌المللی به هنر تجسمی ایران و نوید موقعیت استثنایی ماست.»

وی با اشاره به اذعان کارشناسان اقتصادی خبره دنیا، «اقتصاد هنر» را نخستین بخش از اقتصاد معرفی کرد که از رکود جهانی خارج شده است و تصریح نمود: حتی در دوران رکود هم «اقتصاد هنر» با افت شدید قیمت مواجه نبود. شاید حجم مبادلات کاهش را نشان می‌داد اما افت قیمت شدید هیچ گاه رخ نداد و این همان تضمینی است که در اقتصاد هنر، سرمایه‌گذاران تازه را مشتاقانه به این عرصه سوق داده است.»

دکتر سمیع‌آذر افق اقتصاد هنرهای تجسمی ایران را «نویدبخش» ارزیابی نمود و گفت: «در همین حراج‌های اخیر، آثار هنرمندان ایران بار دیگر به رقم‌های بالای میلیون دلار دست یافت و آثار ایرانیان پنج تا شش برابر رقم برآورد به فروش رسید و چهره‌های جوان تجسمی ما درخشیدند، همه اینها از یک افق نویدبخش حکایت می‌کند.» سمیع‌آذر فراگیری زیبایی‌شناسی و هنر سرزمینی ملت‌ها را زیربنای رشد صنعتی و اقتصادی آنها خواند و تاکید کرد:« تجربه واحد ژاپن، فرانسه و ایتالیا به ما ثابت می‌کند آنها ابتدا فرهنگ و هنر و زیبایی‌شناسی هنری خود را ملکه ذهن‌ها نمودند سپس محصولات صنعتی خود را به ما عرضه کردند. چین و هند نیز با تاخیر متوجه شدند و در پی رستاخیز صنعتی خود، تقریبا یک دهه است پول‌های کلانی هزینه می‌کنند تا هنر چینی و هنر هندی در دنیا فراگیر شود تا به واسطه ما بتوانند رشد صنعتی و فروش محصولات خود را در آینده دور هم تضمین نمایند. این یک راه محتوم است که باید مورد توجه کشور ما هم قرار‌گیرد.»

در آغاز این مراسم سعید معیری‌زاده، نگارگر نوگرا و صاحب سبک به عنوان مدیر هنری گالری ساربان به تشریح اهداف این گالری پرداخت و بر این نکته تاکید نمود که باید «فرصت‌ها» را غنیمت شمرد و با بازیابی هنر مردمی و فولکور، به جهانی شدن هنر ایران همت گماشت.

همزمان با افتتاح نگارخانه ساربان، نمایشگاهی بسیار ارزشمند از هنرمندان سه نسل هنر‌های تجسمی معاصر ایران در دو طبقه گشایش یافت که آثاری از اساتید بنام ایران نظیر فرامرز پیل آرام، محمد احصایی، پرویز تناولی، یدا... کابلی، مافی، صداقت جباری، تاها بهبهانی، یروان، پرویز کلانتری، محمد علی ترقی‌جاه... و از جوان‌تر‌ها سعید معیری‌زاده، هنگامه صدری، یاسمین سینایی، علی ترقی‌جاه، سالار احمدیان و... به نمایش در آمده است. این نمایشگاه جنبه فروش ندارد و متعلق به گنجینه نگارخانه ساربان بوده و تا یک ماه آینده برای تماشای عموم آزاد است.