تحریم جدید علیه ایران منتفی شد

عکس: ایسنا

لاریجانی: لازم است در موضوع ملی هسته‌ای همه کشور یک صدا در یک حرکت درست قرار بگیرند

هادی چاوشی- حضور یک ساعت و نیمه دبیر شورای‌عالی امنیت ملی در نشست غیرعلنی مجلس و توضیحات او به نمایندگان درباره مفاد بیانیه هسته‌ای تهران، اگرچه تا حدودی مجلس را نسبت به توافقات دولت ایران با برزیل و ترکیه قانع کرد، اما جو عمومی مجلس همچنان با حساسیت به روند آینده پرونده هسته‌ای نگاه می‌کند. سعید جلیلی که در فاصله کمتر از ۲۴ ساعت پس از به دست آمدن توافق سه جانبه ایران - ترکیه - برزیل به مجلس رفته بود، در طول یک ساعت و نیم حضور خود در بهارستان از سوی ۱۰ نفر از نمایندگان مورد سوال واقع شد و توانست تا حدودی این نمایندگان را قانع کند. چندان که علی لاریجانی، رییس مجلس در پایان این جلسه درباره دلیل تشکیل آن گفت: «احتیاج بود در یک بحث و گفت‌وگوی جدی نظرات را به هم نزدیک کنیم و در این موضوع ملی همه کشور یک صدا در یک حرکت درست قرار بگیرند.» بر اساس اخبار غیررسمی منتشر شده از این جلسه، احمد توکلی، الیاس نادران، قدرت الله علیخانی و مصطفی کواکبیان از جمله نمایندگانی بودند که ابهامات خود درباره بیانیه هسته‌ای تهران را در جلسه غیرعلنی با سعید جلیلی مطرح کردند. از سخنان این نمایندگان در جلسه دیروز مجلس خبری منتشر نشده است، اما احمد توکلی، رییس مرکز پژوهش‌های مجلس یکی از معدود کسانی بود که همان روز دوشنبه از بیانیه تهران انتقاد کرده و گفته بود: «بیانیه تبادل سوخت هسته‌ای مصالح ملی را تامین نمی‌کند.» با این وجود، به نظر می‌رسد غالب نمایندگان مجلس از سخنان دیروز سعید جلیلی قانع شده‌اند؛ چرا که به گفته برخی نمایندگان، سعید جلیلی وعده منتفی شدن قطعنامه‌های تحریم شورای امنیت علیه ایران در نتیجه بیانیه تهران را به مجلس داده است.

شاید به همین دلیل هم بود که در پایان جلسه علنی دیروز، بیانیه‌ای با امضای ۲۳۴ نماینده مجلس در حمایت از توافق هسته‌ای روز دوشنبه قرائت شد. این بیانیه البته دولت را در ادامه روند پرونده هسته‌ای به «هوشیاری و دقت» و «پرهیز از اقدامات یکجانبه بدون اخذ تعهدات کافی» فراخوانده است.

روایت رسمی از سخنان جلیلی

بر اساس گزارش واحد مرکزی خبر به نقل از دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی، سعید جلیلی نماینده مقام معظم رهبری و دبیر این شورا با حضور در جلسه غیرعلنی مجلس «درباره آخرین وضع فعالیت‌های هسته‌ای و نیز ابتکار بیانیه تهران در نشست غیرعلنی مجلس شورای اسلامی با ارائه گزارشی به نمایندگان مردم به سوالات آنان پاسخ داد.» دبیر شورای‌عالی امنیت ملی به رویکرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر تامین منافع ملی از طریق اقتدار در عمل، ابتکار در اقدام و منطق در رویکرد تصریح کرد: «نقش‌آفرینی فعال نظام در عرصه مناسبات خارجی توانسته است، ‌گام به گام حقوق هسته‌ای کشور را تثبیت کند.» جلیلی با تشریح روند دیپلماسی هسته‌ای طی ماه‌های اخیر و با اشاره به تلاش‌ها و ابتکارات سیاسی در این عرصه تصریح کرد: «در حالی که طرف مقابل تلاش داشت موضوع تبادل برای تامین سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران را به ابزاری برای تهدید و اعمال فشار و ایجاد اجماع علیه کشورمان تبدیل کند؛ جمهوری اسلامی ایران توانست با منطق روشن در چارچوب حقوق مصرح کشورها در معاهده ان پی تی، کشورهایی چون ترکیه و برزیل را در موضع همکاری فعال با خود همراه کند.» دبیر شورای‌عالی امنیت ملی با اشاره به ابعاد مختلف بیانیه مشترک ایران، برزیل و ترکیه تصریح کرد: «ابتکار بیانیه تهران حاوی ویژگی‌هایی چون اذعان به حقوق هسته‌ای ایران از جمله حق داشتن چرخه سوخت و غنی سازی، همکاری‌های هسته‌ای برای ساخت نیروگاه‌ها و رآکتورهای تحقیقاتی و الزام طرف مقابل به اجتناب از پیگیری رویکرد‌های تقابلی در قبال فعالیت‌های هسته‌ای صلح آمیز جمهوری اسلامی ایران می‌باشد ‌که این محورها مبنایی برای تدوین چگونگی شکل‌دهی به توافقنامه تبادل سوخت هسته‌ای خواهد بود.»

ابراهیمی: جلیلی گفت صدور قطعنامه علیه ایران منتفی است

با پایان جلسه غیرعلنی صبح دیروز، مجلس شورای اسلامی وارد جلسه علنی شد. در آغاز این جلسه علی لاریجانی، رییس مجلس با اشاره به گزارش جلیلی در جلسه غیرعلنی گفت: «در این جلسه آقای جلیلی گزارشی در خصوص توافق صورت گرفته بین ایران، ترکیه و برزیل برای تبادل سوخت هسته‌ای با «گروه وین» ارائه کرد و نمایندگان مجلس نیز نظرات خود را مطرح کردند؛ چرا که احتیاج بود در یک بحث و گفت‌وگوی جدی نظرات را به هم نزدیک کنیم و در این موضوع ملی همه کشور یک صدا در یک حرکت درست قرار بگیرند.»

او جزئیات بیشتری از جلسه غیرعلنی را اعلام نکرد. با این حال حسین ابراهیمی، رییس کمیته روابط خارجی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در حاشیه نشست دیروز مجلس به خبرنگاران گفت: «آقای لاریجانی [در پایان جلسه غیرعلنی] در یک جمع‌بندی خطاب به نمایندگان تاکید کرد که این آغاز راه است و تا رسیدن به نتیجه نهایی راه طولانی در پیش داریم که این مسیر باید

با همکاری ادامه یابد.»

ابراهیمی در توضیح جزئیات جلسه غیرعلنی نیز به خبرگزاری مهر گفت: «عمده دغدغه نمایندگان نسبت به این بیانیه (بیانیه سه جانبه ایران- ترکیه- برزیل) این بود که اساسا اسم این بیانیه را نمی‌توان توافقنامه گذاشت، زیرا معلوم نیست که برای انجام آن چه تضمینی وجود دارد؟ نمایندگان معتقدند سه کشور ایران، ترکیه و برزیل نمی‌توانند در این موضوع نقش آفرینی زیادی داشته باشند و نظر ۱+۵ در این خصوص باید مشخص باشد تا در آینده شاهد سنگ اندازی این کشورها نباشیم.» وی افزود: «بحث دیگری که نمایندگان مطرح کردند این بود که آیا به دنبال این بیانیه دیگر شاهد صدور قطعنامه از سوی کشورهای ۱+۵ نخواهیم بود که جلیلی در پاسخ به نمایندگان یادآور شد، بحث پیگیری صدور قطعنامه پیش از این توافق پیگیری می‌شد، اما در زمان کنونی منتفی شده است.»

رییس کمیته روابط خارجی مجلس گفت: «در مجموع نظر مجلس این است که مذاکره کنندگان در این مسیر موفقیت بزرگی کسب کرده‌اند که نیاز به پشتیبانی همه دارد.»

بیانیه ۲۳۴ نماینده مجلس درباره بیانیه تهران

در پایان جلسه علنی دیروز مجلس، حسن غفوری فرد، عضو هیات رییسه مجلس بیانیه‌ای را با امضای ۲۳۴ نماینده قرائت کرد که ضمن حمایت از بیانیه هسته‌ای تهران، دولت را به «هوشیاری و دقت» در ادامه روند مذاکرات دعوت می‌کرد.

در بخشی از این بیانیه آمده است: «اینک آمریکا و چند کشور اروپایی عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد در مقابل آزمونی دیگر قرار دارند، از توافق تهران می‌توانند به عنوان یک فرصت جهت اصلاح برخی اقدامات خصمانه قبلی خود و ایجاد مسیر منطقی همکاری بهره بگیرند؛ چرا که جمهوری اسلامی ایران در این توافق حداکثر حسن نیت و انعطاف خویش را نشان داده است. در این حالت توافق تهران اگر به درستی هدایت شود می‌تواند مبانی برای تعامل مثبت قرار گیرد، البته دولت نیز که همواره در این زمینه محکم و منطقی رفتار کرده است نیز موظف است در کنار حسن نیت و برخورد مثبت با هوشیاری و دقت در مذاکرات آتی لغو قطعنامه‌های ایرانی گذشته و اقدامات عینی برای کمک به پروژه‌های صلح آمیز هسته‌ای را مطالبه نماید و بدون گرفتن تعهد کافی در این زمینه‌ها و بدون طراحی گام به گام اقدام یکسویه‌ای انجام ندهد.» نمایندگان امضاکننده همچنین تاکید کردند: «چنانچه طرف مقابل قصد زیاده خواهی مواد و واگذاری تعهدات خویش به زمان‌های غیرمشخص نماید این امر نشانگر همان روش‌های منسوخ گذشته بوده و فرصتی را در تعامل با ایران از دست داده است و پاسخ دولت باید در حد انتظار و هوشیاری ملت انقلابی ایران باشد. مجلس شورای اسلامی به دلیل اهمیت موضوع هسته‌ای با حساسیت کافی این فرآیند را رصد نموده و به عنوان نمایندگان ملت، پشتیبان دولت و پیگیر صیانت از حقوق ملی خواهد بود.»