توکلی: شاخص‌های کمی لایحه برنامه پنجم معلوم نیست

دنیای اقتصاد - در نخستین جلسه بحث بر سر برنامه پنجم توسعه در مجلس که در قالب یک جلسه غیرعلنی و غیررسمی در صحن بهارستان برگزار شد، احمد توکلی از غیرکمی بودن لایحه تقدیمی دولت در این زمینه انتقاد کرد. رییس مرکز پژوهش‌های مجلس که صبح دیروز و پیش از آغاز جلسه علنی مجلس برای همکاران خود در مجلس سخنرانی می‌کرد، به ابهامات و ایرادات لایحه برنامه پنجم از جمله کمی نبودن این برنامه اشاره کرد و یادآور شد که تصویب این چنینی این لایحه برای اعمال نظارت‌های مجلس مشکل‌آفرین خواهد بود.

آن گونه که پایگاه خبری خبرآنلاین گزارش داده است، توکلی در ادامه گزارش خود، از عدم ارائه گزارش عملکرد دولت از اجرای قانون برنامه چهارم توسعه انتقاد کرد و خطاب به نمایندگان گفت: «بدون ارزیابی دقیق از میزان تحقق اهداف برنامه چهارم، چگونه می‌توان برنامه پنجم را به دقت و کارشناسانه بررسی و تصویب کرد؟»

از جزئیات سایر مباحث مطرح شده در جلسه غیرعلنی دیروز مجلس خبری منتشر نشده است، اما گزارش دو هفته قبل مرکز پژوهش‌های مجلس نیز که اولین گزارش رسمی این مرکز درباره برنامه پنجم به شمار می‌رفت، لایحه برنامه پنجم را «فاقد ویژگی‌های یک برنامه معمول» دانسته بود.

در آن گزارش، آمده بود: «بررسی ویژگی‌های کلی لایحه برنامه پنجم در مقایسه با تعاریف نظری و حقوقی برنامه نشان از آن دارد که این لایحه به لحاظ ضوابط و مختصات لازم‌الرعایه فاقد ویژگی‌های یک برنامه معمول است؛ چرا که برنامه‌ریزی را می‌‌توان یک نوآوری در نظام تدبیر دانست که برای تنظیم عالمانه و آگاهانه و اجتناب از سلیقه گرایی و اداره دلخواه و بدون نقشه امور تهیه می‌شود و ضمن آن تحقق هدف‌هایی که آحاد جمعیت کشور را به سطح مطلوبی از رفاه مادی و معنوی می‌رساند، تضمین می‌شود، اما لایحه کنونی در عین پرداختن به همه امور و در برخی موارد در جزئی‌ترین سطوح اجرایی، فاقد ساز و کاری برای تامین هماهنگی و بهینگی است و اطلاق عنوان برنامه به آن جای تامل دارد.»

انتقادات رییس مرکز پژوهش‌های مجلس از لایحه برنامه پنجم توسعه در حالی بیان می‌شود که طی ماه‌های گذشته -از زمان تقدیم لایحه به مجلس در بیستم دی ماه پارسال - بسیاری از نمایندگان عضو کمیسیون‌های مرتبط در مجلس نیز انتقادات مشابهی را به این لایحه وارد کرده‌اند.

از جمله محمدرضا خباز، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس با تاکید بر اینکه برنامه پنجم توسعه بسیار بلندپروازانه و فوق آرمانی تنظیم شده، گفته بود: «مجلس با کار کارشناسی و صرف وقت باید این لایحه را به برنامه تبدیل کند؛ چراکه لایحه برنامه پنجم به قدری نقص دارد که نمی‌توان برای آن تعریف برنامه را داشت.»

محمدرضا تابش، عضو کمیسون برنامه و بودجه مجلس نیز با بیان اینکه دستگاه‌های اجرایی کشور نسبت به تحقق اهداف مطروحه در برنامه چهارم توسعه کوتاهی و قصور داشته و عملکرد قابل‌قبولی نداشته‌اند، گفته بود: «در لایحه برنامه پنجم هم کلی‌گویی شده و الزاماتی که در برنامه چهارم وجود داشت در برنامه پنجم به‌صورت کلی مطرح شده است.» همچنین عزت الله یوسفیان ملا، دیگر عضو این کمیسیون تصریح کرده بود که «لایحه برنامه پنجم بیشتر به سفارش نامه و توصیه‌نامه شبیه است تا برنامه اجرایی و توسعه‌ای.» به گفته او «دولت به جای اینکه در لایحه، اعداد و ارقام دقیق و کارشناسی ارائه کند، با کلی گویی سعی کرده برنامه را تدوین کند.» به این ترتیب به نظر می‌رسد که اغلب منتقدان لایحه برنامه پنجم توسعه در مجلس، در مورد «کمی نبودن این برنامه» با احمد توکلی همداستان‌اند. موضوعی که احتمال بازنگری جدی مجلس در لایحه یادشده را بیش از پیش افزایش می‌دهد.