خشنودی دمشق از سرمایه‌گذاری خارجی

مترجم: احسان اعجازی

منبع: وال‌استریت ژورنال

با گذر از راهروهای بانک مرکزی دولتی سوریه تا بازار طاقدار و پر پیچ و خم در مرکز شهر باستانی دمشق، به یاد آوردن ۱۸ ماه قبل که سوریه دولتی مطرود از لحاظ اقتصادی و دیپلماتیک بوده، بسیار دشوار است. انتظار می‌رود که امسال برخلاف ضربه بزرگ بحران مالی جهانی، رشد اقتصادی سوریه در حدود سه درصد باشد. اخیرا توریست‌های اروپایی به هتل‌های نوسازی شده دمشق سرازیر شده‌اند. همچنین می‌توان لهجه‌های آمریکایی را در رستوران‌های هتل‌های فرسیزن شنید. در همسایگی تونی ملیکی توریست‌ها، تجار خارجی و سوری‌های شیک پوش قهوه‌های غلیظ چهار دلاری را در یکی از کافه‌های پررفت و آمد مزه‌مزه می‌کنند.

سوری‌ها و بازدید‌کنندگان در بازار معروف دمشق از خروج سوریه از وضعیت اسف‌بار اقتصادی لذت وافری برده‌اند.

ادیب میاله، رییس بانک مرکزی تقریبا به دلیل جذابیت سوریه برای سرمایه‌گذاران خارجی دچار سردرگمی شده است. در حین بهبود روابط بین غرب و سوریه مدیران اجرایی دو بانک فرانسوی اخیرا از سوی اداره شان ملزم به گفت‌وگو درباره افتتاح شعبه در سوریه شده‌اند.

ادیب میاله با نگاهی حسرت آمیز می‌گوید: «همین بانکداران فرانسوی در گذشته تمایلی برای همکاری با من نداشتند». وی می‌افزاید: «ما بانک‌های بسیاری را می‌بینیم که به سوریه می‌آیند تا بازار اینجا را بررسی کنند، در واقع سوریه سرزمین دست نخورده‌ای برای سیاحت و اکتشاف است».

در حقیقت اقتصاد منزوی شده سوریه، آن را در برابر بحران مالی محافظت نموده است. بانک‌های سوریه از قصورات و غفلت‌ها ضربه‌ای متحمل نشده‌اند و صنعت توریسمی که زمانی با افول روبه‌رو شده بود، دوباره در حال بهبود است. افزایش اخیر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در املاک نمایانگر این است که نشانه‌ای از ورشکستگی همانند آن چه که در بازارهای منطقه‌ای دیگر نظیر دبی وجود دارد، دیده نمی‌شود.

اوایل امسال، کوشمن و ویک فیلد مشاوران املاک، دفاتر اداری دمشق را در ردیف هشتم گرانترین اداره‌های جهان قرار دادند. در این فهرست‌بندی دمشق پس از پاریس و چند ردیف جلوتر از منطقه منهتن نیویورک قرار گرفته است.

ایمان السمان، مشاور املاک در آژانس کوچکش در مرکز شهر می‌گوید: «تنها سوری‌ها می‌توانند خانه‌هایی را بخرند که برای اولین بار فروخته می‌شوند».

از استقبال اخیر غرب از بشار اسد رییس‌جمهور سوریه به عنوان تقویت کننده خوشبینی اقتصادی یاد می‌شود.

باسل هموی، معاون رییس بانک ادی سوریه که یکی از بزرگ‌ترین بانک‌های خصوصی در سوریه است، می‌گوید: «سد تحریم‌های دولت جورج بوش در سال ۲۰۰۴ به سوریه ضربه سنگینی وارد کرد اما هرگز مانعی واقعی در برابر رشد اقتصادی به حساب نیامد».

گرم شدن روابط با بزرگ‌ترین اقتصاد جهان نمی‌تواند به سوریه کمکی بکند اما تاثیرات مهمی در زمینه اقتصادی به جای گذاشته است.

همواره از سوریه به عنوان بازاری مرزی یاد می‌شود. یک بانکدار تحصیل کرده دانشگاه ‌هاروارد و تگزاس می‌گوید: «من شخصا به این بازار نوظهور توجه خاصی کرده‌ام».

این موضوع جاده‌ای طولانی است که هنوز موانع فراوانی پیش روی آن قرار دارد. هنگامی که بشار اسد کنترل سوریه را پس از مرگ پدرش در سال ۲۰۰۰ به عهده گرفت، بر روی دولت کنترل شدیدی اعمال کرد و مخالفان خود را سرکوب کرد، اما در عین حال اصلاحات اقتصادی نیز به وجود آورد.

تعرفه‌های وارداتی پایین سبب شد که کالاهای خارجی چینی و اروپایی وارد سوریه شوند. در سال ۲۰۰۳ اصلاح بانکی در را به روی چندین وام‌دهنده خصوصی باز کرد. از سوی دیگر این اصلاحات تورم سریعی را به همراه داشت، اما سوری‌ها هر روز پذیرای فرهنگ مصرفی جدیدی هستند.

منهال مجارید ۲۷ ساله که مغازه‌اش پر از بخاری‌های چینی است می‌گوید: «ما صنایع بسیاری در سوریه داریم که محصولات مورد نیاز ما را تولید می‌کنند اما مردم اجناس خارجی را ترجیح می‌دهند».

پس از مدتی کوتاه از حمله به عراق به رهبری ایالات متحده آمریکا، واشنگتن ارتش سوریه را متهم به درگیری با جنگنده‌های آمریکایی در مرز با عراق کرد و در سال ۲۰۰۴ تحریم‌هایی را علیه سوریه به اجرا گذاشت. در سال ۲۰۰۵ آمریکا سوریه را مسوول ترور رفیق حریری نخست‌وزیر سابق لبنان کرد و سفیر خود را از دمشق فرا خواند (سوریه هر دو اتهام را رد می‌کند).

تحریم‌های اعمال شده مستقیما بر تجارت سوریه تاثیر نگذاشت بدین دلیل که شرکت‌های آمریکایی در سوریه فعال نبودند. اما مقامات وزارت خزانه‌داری آمریکا به شرکت‌های اروپایی هشدار دادند که اگر تحریم‌های اجرا شده علیه سوریه را نادیده بگیرند، خود را در خطر قطع رابطه با سیستم بانکی آمریکا قرار داده‌اند. میاله بانکدار شاغل در بانک مرکزی سوریه می‌گوید: «تحریم‌های آمریکا بانک‌های خارجی را مرغوب کرده است».

در یکی از مهم‌ترین اقدامات در جهت بهبود روابط دیپلماتیک در سال‌های اخیر، بشار اسد موضع خود را تغییر داد. در سال گذشته، او با گفت‌وگوی غیرمستقیم صلح با اسرائیل موافقت کرد. او همچنین به واسطه‌هایی که درصدد ایجاد روابط دوستانه و گرم در میان سیاستمداران لبنانی بودند، یاری کرد.

اوایل امسال فرماندهان نظامی آمریکا به دمشق سفر کردند تا درباره همکاری امنیتی در مرز عراق و سوریه تبادل نظر کنند.

در تابستان ۲۰۰۸ نیکلاس سارکوزی رییس‌جمهور فرانسه، بشار اسد را به پاریس دعوت کرد و سال بعد نیز خود به پاریس سفر کرد. در تابستان اخیر باراک اوباما وعده داد تا سفیر آمریکا در سوریه را به دمشق بازگرداند و برخی از محدودیت‌های اقتصادی علیه سوریه را لغو کند. اما واشنگتن در برداشتن به یکباره تحریم‌ها مردد است. حرکت جزئی اخیر آمریکا در باز فرستادن سفیر خود به دمشق سبب آغاز بحث‌های گله آمیزی در میان مقامات سوری شده است.

هجوم ناگهانی بانکداران غربی برای دیدار با مقامات سوری نشانگر بهبود در روابط دیپلماتیک است که اعتماد را در سوریه نسبت به کشورهای غربی افزایش داده است.

عبدا... درداری، معاون نخست‌وزیر سوریه در امور اقتصادی در مصاحبه‌ای در اداره چوبی و مرمر خود به کارت‌های بازرگانی روی میز خود اشاره می‌کند که به مدیران اجرایی شرکت‌های بزرگ تجاری آمریکا تعلق‌دارد. او می‌گوید: «سرانجام ما سوریه را برای سرمایه‌گذاران خارجی آماده می‌کنیم».